شورای اجتماعی کشور امسال در اقدامی تامل‌برانگیز معضل کار کودکان را از لیست ۶ معضل اصلی کشور خارج کرد.
فاطمه قاسم‌زاده رئیس هیئت‌مدیره شبکه یاری کودکان کار امروز یکشنبه ۱۶ مهرماه با اعلام این مطلب به وبسایت «رکنا» گفت: «متأسفانه مسئولان برای اینکه بحث طلاق را وارد دستور کار این شورا کنند معضل جدی کار کودک را از آن حذف کردند در حالی که طلاق فی نفسه معضل نیست بلکه یک راهکار است اما کار کودک فی نفسه معضل است.»
به گفته وی «از جانب دولت هیچ اقدام عملی برای روز جهانی کودک انجام نگرفته است و ما شاهد برنامه تأثیر‌گذاری در این حوزه نبودیم.»
قاسم‌زاده با اشاره به اینکه در کشور ما بخشی از این کودکان کار را اتباع سایر کشور‌ها تشکیل می‌دهند تاکید کرد: «به اذعان بسیاری از انجمن‌های فعال در حوزه کودکان کار این آمار هر ماهه در حال افزایش است در حالی که ۱۸ انجمن که در این حوزه فعالیت می‌کرد، فعالیت آنها اکنون ممنوع شده است.» در زبان و بیان مقامات و رسانه‌های جمهوری اسلامی منظور از «اتباع» و «اتباع کشورهای دیگر» عمدتا افغانستانی‌ها هستند.
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران سوم مهرماه در گفتگو با وبسایت «رکنا» اعلام کرده بود: «اطلاعات ۴ هزار کودک از دهک‌های پایین جامعه به آموزش و پرورش شهر تهران رسیده است تا اسامی آنها به منظور اینکه در مدرسه ثبت نام کرده‌اند یا نه، بررسی شود.»
به گفته معصومه معصومیان «فقط یک اتوبوس در سطح شهر داریم تا کودکان کار را شناسایی و شرایط آنها را بررسی می‌کنیم و نزدیک‌ترین مدرسه در محل زندگی آنها را شناسایی می‌کنیم. سال گذشته تقریباً ۱۸۰۰ نفر بازمانده از تحصیل را جذب کردیم و اسامی آنها وارد سیستم شد.»
معصومیان در مورد والدینی که به فرزندان خود اجازه تحصیل در مدرسه نمی‌دهند، گفت: «ما این والدین را به واحد حقوقی آموزش و پرورش ارجاع می‌دهیم و همکارانمان بر اساس قوانینی که وجود دارد، به این خانواده‌ها تذکر می‌دهند. اگر این تذکر‌ها نتیجه نداشت، موضوع را به ضابط قضایی اعلام می‌کنند.»
در همین ارتباط ۳ مهرماه رئیس گروه کودکان کار و خیابان سازمان بهزیستی کشور نیز به خبرگزاری ایسنا گفت: «از میان کودکان بازمانده از تحصیل شناسایی شده از سوی مراکز تحت نظارت سازمان بهزیستی حدود ۳۰۰۰ نفر در تهران، جزو اتباع و فاقد کد خانوار هستند و امکان ثبت‌نام در مدارس برای آنها مقدور نیست.»
همان روز معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش وپرورش با بیان اینکه درصد اندکی از بچه‌های ابتدایی کودک کار بودند اعلام کرد که تنها ۲۷ درصد از کودکان دبستانی بازمانده از تحصیل به مدارس بازگردانده شده‌اند.
به گفته معصومه نجفی پازوکی «سال گذشته تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در مقطع ابتدایی ۲۰۵ هزار نفر بود. تعدادی از این بچه‌ها فوت کردند، برخی به خارج کشور مهاجرت کردند، تعدادی کودک استثنایی بودند، تعدادی بیماری صعب‌العلاج داشتند، برخی نیز بچه‌هایی بودند که والدین اجازه تحصیل‌شان را ندادند.»
در همین ارتباط صدر مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در ۲۹ امرداد امسال در مورد ساماندهی کودکان کار ادعا کرده بود: «در حوزه کودکان کار یک طرح ویژه کوتاه‌مدت، بلندمدت و میان‌مدت استعدادیابی حرفه آموزی و توانمندسازی کودکان کار را پیشنهاد دادیم اما اجرایی نشد.»
احمد احمدی با اعلام اینکه «با جمع‌آوری کودکان کار مشکل داریم چرا که دوباره بر می‌گردند» تاکید کرده بود: «در تهران ۳۲ بار طرح جمع‌آوری کودکان کار انجام شده است اما بی‌نتیجه بود.»
مسائل مربوط به کودکان کار و آسیب‌شناسی در مورد آنها سال‌هاست در محافل حقوق بشری و حقوق کودکان مورد بحث قرار می‌گیرد اما جمهوری اسلامی همواره این قشر آسیب‌پذیر را مورد سوء استفاده قرار می‌دهد. از به کار گرفتن آنان به عنوان فروشنده خیابانی مواد مخدر و نیروی کار ارزان شهرداری‌ها تا امروز که بهره‌کشی از آنها را در دستجات نیروهای سرکوب در پیش گرفته است.
پیشتر محمدرضا حیدرهایی سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از افزایش شمار کودکان کار و خیابان خبر داده بود که منجر به راه‌اندازی مراکز بیشتر نگهداری از این گروه شده است.
حیدرهایی با اشاره به اینکه ۸۵ درصد کودکان کار و خیابانی شناسایی شده در کشور، «اتباع خارجی» هستند، توضیح داده بود که در شهر تهران از مجموع کودکان کار و کودکان خیابانی شناسایی و جذب شده ۶۳ درصد اتباع خارجی هستند.
افزایش شمار کودکان کار در آمارهای رسمی؛ هشداری برای سربازگیری حکومت
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی به کار گرفتن کودکان «صفر تا ۶ سال» را بر اساس قوانین جمهوری اسلامی «جرم» خواند و از مردم خواسته بود تا «در صورت مشاهده کودکان صفر تا ۶ ساله در حال تکدی‌گری، کار، کار خیابانی و… با مراکز اورژانس اجتماعی ۱۲۳ تماس بگیرند تا همکاران اورژانس بر اساس وظیفه مراجعه و کودک را از شرایط مخاطره‌آمیز دور کنند.
وی در حالی این ادعا را مطرح کرده بود که سال گذشته جمعیت «امام علی» در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که حکومت جمهوری اسلامی در جریان اعتراضات اخیر شماری از کودکان فقیر را با دادن چند کیسه آذوقه برای سرکوب معترضان به کار گرفته است.
