در روزهای گذشته قیمت‌ها در بازار ارز افزایش یافت و قیمت دلار تا ۵۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. هرچند در پایان هفته قیمت‌ها در بازار ارز با کاهش جزیی همراه بود اما همچنان التهاب در این بازار ادامه دارد. بازار بورس نیز با خروج سرمایه روبرو شد و شاخص‌ها در این بازار تحت تاثیر جنگ اسرائیل و حماس به شدت سقوط کردند.
بازار ارز در هفته سوم مهرماه متأثر از جنگ حماس و اسراییل با افزایش قیمت روبرو شد و قیمت تمامی ارزهای رایج به سرعت افزایش یافتند. قیمت دلار وارد کانال ۵۳ هزار تومان شد. هرچند در دو روز پایانی هفته قیمت‌ها در این بازار با کاهش جزیی همراه شد اما در مجموع چشم‌انداز بازار نشان از تداوم روند کاهشی قیمت‌ها ندارد.
برخی معتقدند که با تداوم جنگ اسراییل و حماس بازار ارز با ادامه افزایش قیمت‌ها روبرو خواهد بود. همزمان خبرهایی درباره احتمال تغییراتی در آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران منتشر شده که در پی توافق اخیر جمهوری اسلامی و ایالات متحده قرار بود برای خرید کالاهای ضروری در اختیار ایران قرار بگیرد.
در این میان، نقش برجسته حمایت‌های جمهوری اسلامی از حماس در جنگ اخیر، به تهدیدی برای بازارهای ایران از جمله بازار ارز تبدیل شده و واکنش در این بازار را نیز به همراه داشته اما در آنسو تورم بالا در اقتصاد کشور و آنچه کارشناسان «ناتوانی بانک مرکزی» در مدیریت بازار ارز می‌خوانند نیز در باز شدن فنر افزایش قیمت‌ها در این بازار موثر بوده است.
در همین رابطه میثم رادپور کارشناس ارز گفته «اخبار است که باعث می‌شود چشم‌انداز بازار نسبت به چیزی که فکر می‌کرد عوض، و در قیمت‌ها منعکس شود. بطور مشخص وقتی حمایت ایران از حماس مطرح می‌شود جامعه جهانی علیه ما اجماع می‌کند و ضرر آن را در قیمت‌ها می‌بینیم. ما انتظار داشتیم متناسب با تورم افزایش قیمت ارز را شاهد باشیم اما افزایش قیمت‌ها در طول زمان یکنواخت نیست».
میثم رادپور با بیان اینکه «انتظار داریم با تورم ۵۰ درصد افزایش قیمت در بازار ارز داشته باشیم» افزوده که «ما هیچ موقع با این تورم‌ها روی آرامش نمی‌بینیم. اگر روزی آرامش در بازار ارز ایجاد شد باید نگران شوید و این به معنی ایجاد یک رانت است که در حال خرج منابع ارزی است. ممکن نیست شما با ۵۰ درصد تورم ثبات قیمت ارز داشته باشید. بنابراین اساسا به صورت تئوریک با این تورم بازار با ثباتی نخواهیم داشت.»
کارشناسان اقتصادی دیگر نیز طی روزهای گذشته بر اثر عوامل داخلی اقتصادی بر افزایش قیمت‌ها در بازار ارز اشاره کرده‌اند. فردین آقابزرگی در اینباره می‌گوید که «بررسی دلار طی یک سال گذشته حکایت از رشد قیمت این اسکناس دارد و ما شاهد افزایش قیمت کالاهای اساسی، کالاهای مصرفی ، لوازم خانگی، لوازم الکترونیک و خودرو بیش از مقدار افزایش قیمت دلار هستیم. این معادله ساده‌ای است، ارزیابی جزئی از کالاهای مصرفی و ارزاق عمومی حاکی از روند صعودی قیمت‌ها است. پیشتر اشاره می‌شد که چون نرخ ارز افزایشی است، اجناس گران می‌شود، اما در مقطع فعلی که قیمت دلار نوسان‌های کاهشی داشته قیمت کالاها ارزان نشده است.»
علیرضا سلطانی کارشناس اقتصاد سیاسی نیز معتقد است که «اقتصاد ایران به مثابه یک بیمار سرطانی است که فرآیند درمانش بسیار طولانی شده و نسبت به محرک‌ها و عوامل آسیب‌زای بیرونی به شدت آسیب‌پذیر است. عمده این عوامل محرک و آسیب‌زا در نبود عوامل موثر و درمان‌کننده، خسارات جدی به اقتصاد ایران وارد می‌کند و طبیعتا فرآیند درمان را سخت‌تر و طولانی‌تر می‌کند. البته این واقعیت را نباید از یاد برد که اقتصاد ایران به دلیل برخورداری از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بنیادین قابلیت درمان‌پذیری خوبی دارد اما در نبود عوامل و محرک‌های مثبت، این عوامل و محرک‌های منفی هستند که منجر به طولانی‌تر شدن درمان و تضعیف دائم اقتصاد ایران می‌شود. این وضعیت کلی است که اقتصاد ایران به آن دچار است.»
احمد اشتیاقی کارشناس بازار سرمایه نیز معتقد است «افزایش قیمتی که در بازار شاهد بودیم نشأت گرفته از فضای سیاسی اخیر در خاورمیانه بود و با توجه به فضایی که تا کنون رصد شده ظاهرا درگیری به زودی ختم به خیر نمی‌شود.»
احمد اشتیاقی افزوده «اینکه بگوییم آیا بانک مرکزی در حال حاضر قدرت دارد در برابر افزایش قیمت دلار بایستد چنین ابزاری در اختیار ندارد. با توجه به اینکه این موضوع خارج از کنترل بانک مرکزی است و قاعدتاً آنها هم ابزاری برای این مواقع در اختیار ندارند.»
این کارشناس تأکید کرده که «کلاً فضای بازار ایران هیچگونه ابزار نوینی در اختیار ندارد؛ یعنی نه اوراق مشارکت ارزی داریم، نه آتیه ارز داریم و بطور کلی ابزارهای نوین در اختیار [ندارد]. بانک مرکزی غیر از اینکه بخواهد کف بازار دلار فیزیکی را تامین کند ابزار دیگری ندارد و اگر نتوانیم جلوی انتظارات تورمی مردم را که ناشی از این موضوع سیاسی است، بگیریم بعید می‌دانم بانک مرکزی توفیقی پیدا کند.»
اثرات افزایش قیمت ارز اما به صورت موج بر دیگر بازارها و بخش‌های مختلف تولیدی و صنعتی و خدماتی اثرگذار خواهد بود. برای نمونه با موجی از افزایش قیمت ارز تأمین به موقع مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز بنگاه‌های تولیدی به عنوان یکی از مهمترین معیارهای اثرگذار بر بخش صنعت را با بحران روبرو خواهد کرد.
امین شاکری نایب رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی ایران در اینباره معتقد است هرگونه اخلال یا مشکل در فرایند تخصیص ارز منجر به کاهش نرخ تولید و ایجاد مشکل برای بنگاه‌های صنعتی و تولیدی می‌شود.
به گفته امین شاکری پیش‌بینی‌پذیری نرخ ارز برای بنگاه‌های اقتصادی کشور می‌تواند توسعه بنگاه‌های اقتصادی کشور را همراه داشته باشد چرا که عدم پیش‌بینی نرخ ارز اخلال و مشکل در فرآیند تولید را موجب می‌شود. او می‌گوید: «عدم امکان پیش‌بینی‌پذیری نرخ ارز باعث شده تا ما شاهد کاهش نرخ تولید و بروز مشکل در بنگاه صنعتی و اقتصادی باشیم.»
در روزهای گذشته بازار سرمایه نیز با خروج سرمایه روبرو بود و شاخص‌ها در این بازار تحت تاثیر جنگ اسرائیل و حماس با سقوط سنگینی روبرو شدند.
وبسایت «تجارت نیوز» در گزارشی به ارزیابی عملکرد بازار بورس در هفته سوم مهرماه پرداخته و نوشته نگاهی به معاملات این هفته بازار سهام نشان می‌دهد شاخص کل حدود ۳/۲ درصد طی این هفته کاهش ارتفاع داد و از دو میلیون و ۶۹ هزار واحد به دو میلیون و ۱۹ هزار واحد رسید.
بر اساس این گزارش شاخص هموزن در این مسیر پنج روزه همراه شاخص کل بود و معادل ۳/۱۸ درصد پایین آمد. بطوری که شاخص هموزن در این هفته از سطح ۷۱۵ هزار واحد به ۶۹۰ هزار واحد رسید.
گزارش‌های روزانه از عملکرد بازار بورس نشان می‌دهد روز یکشنبه ۱۶ مهرماه و همزمان با بالا گرفتن تنش جنگ اسرائیل و حماس، شاخص کل ۱۶ هزار و ۸۶۴ واحد افت کرد و شاخص کل هموزن ۶ هزار و ۷۱۰ واحد ریزش کرد. همچنین شاخص کل فرابورس ۲۴۳ واحد پایین آمد و شاخص هموزن فرابورس ریزش هزار و ۶۸۹ واحدی داشت. همچنین در روز شنبه ۱۵ مهرماه نیز ۵۹۷ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سرمایه خارج شد.
