در پی توقف سه سال و چند ماه پس از درگذشت دکتر رضا قاسمی از بنیانگذاران و رئیس پیشین «کانون ایران» در لندن، ماه گذشته این مرکز فرهنگی ایرانیان در بریتانیا بار دیگر فعالیت‌های خود را با سخنرانی دکتر تجلی کشاورز با عنوان «نقش سروده‌های شاعران در پاسداری از ایرانزمین» از سر گرفت.
این اولین جلسه‌ی سخنرانی ماهانه‌ی کانون ایران در دوره‌ی جدید در مکان همیشگی خود برای سال‌های بسیار طولانی، یعنی در سالن کتابخانه مرکزی کنزینگتون، برگزار شد. پیش از پاندمی‌کوید و در آخرین ماه‌های فعالیت کانون در دوره‌ی گذشته، برای دو بار جلسات آن در مکانی دیگر در منطقه‌ی کنزینگتون برگزار شد. ولی در این دوره‌ی جدید به برکت تلاش‌های اعضای هیئت رئیسه، هموندان و علاقمندان کانون، این امکان به وجود آمد که برای حضور در سخنرانی‌های کانون، بار دیگر به خانه‌ی نوستالژیک خود که خاطرات زیادی از آن دارند، برگردند. این مکان به راستی با یاد و خاطره‌ی چهره‌ی محبوب ایرانیان لندن، دکتر رضا قاسمی، که خود را وقف فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی کرد گره خورده است.
به مناسبت شروع دوره‌ی جدید فعالیت‌های کانون ایران، کیهان لندن گفتگویی با احمد وحدت خواه از هموندان فعال کانون و مسئول امور تبلیغاتی این کانون برای سال‌های بسیار طولانی و از دوستان قدیمی و نزدیک دکتر قاسمی داشته است تا علاقمندان به این مرکز در جریان تداوم فعالیت و نیز برنامه‌های تازه‌ی آن قرار گیرند. موسسه انتشاراتی ساتراپ تحت مدیریت احمد وحدت‌خواه مسئول چاپ کتاب‌های درسی مدرسه‌ی کانون- که البته مورد استفاده‌ی بسیاری از مدارس فارسی دیگر نیز قرار می‌گیرد- است. کتاب‌های درسی فارسی برای سال‌های مختلف بر اساس کتاب‌های درسی قبل از انقلاب و با انجام تغییراتی متناسب با شرایط جدید توسط خود دکتر قاسمی تدوین شده است.
– در این دوره علاوه بر اهداف پیشین چه نکاتی به فعالیت‌های کانون اضافه خواهد شد؟
-علاقه هم‌میهنان به کانون ایران به این دلیل است که این نهاد به راستی همواره مرکزی برای ایراندوستان یعنی عاشقان فرهنگ و هنر و تاریخ ایرانزمین بوده است. در کنار این هدف کلی در این دوره جدید ما تصمیم گرفته‌ایم توجه ویژه به شناساندن فرهنگ ایران به نسل‌های جوانی نشانی دهیم که بعد از انقلاب در ایران و خارج کشور به دنیا آمده و بزرگ شده‌اند. مشخص‌تر آنکه یکی از اهداف جدید کانون جذب جوانان به عنوان حضار و شرکت‌کننده در گردهمایی‌های ماست. نسل قدیمی ما را می‌شناسد بنابراین، یکی از اهداف جدید شناساندن مرکز فرهنگی ما به نسل جوان، تحصیلکرده و کارآفرین است. این نسلی است که رویدادهای اخیر در ایران نشان داد که حتی بسیاری از آنان که ایران را هم ندیده‌اند عاشق ایران هستند و مسائل ایران را بطور جدی دنبال می‌کنند از جمله سه فرزند خودم که خودانگیخته و بدون اینکه من آنها را ترغیب کرده باشم در این مسیر رفته‌اند.
افزودن این هدف جدید به اهداف موجود، از جمله پاسداشت فرهنگ ایرانی را ما اعضای هیئت رئیسه کانون که متشکل از خانم سیمین آجودانی، صهبا لاجوردی، مرتضی صالحی، آقای رامشنی، نامدار بقایی یزدی و کامبیز دانشیار است مورد بحث و بررسی قرار داده و سرلوحه فعالیت‌های خود در دوره‌ی جدید قرار داده‌ایم که البته امری زمانبر است.
-چگونه می‌خواهید نسل جوان ایرانیان خارج کشور را به جلسات و فعالیت‌های کانون جذب کنید؟
-من خودم در جلسه‌ای در شهر کمبریج که توسط انجمن دانشجویان ایرانی دانشگاه کمبریج برگزار شد شرکت کردم. در نخستین گردهمایی کانون در دوره جدید سه نفر از این انجمن شرکت کرده بودند و خواهان همکاری با ما شده بودند که برای من بسیار جالب بود. می‌توان گفت که این یک اتفاق جدید بود زیرا طی ریاست شادروان دکتر قاسمی کانون کمی به صورت سنتی اداره می‌شد. یعنی اغلب سخنرانان افراد فرهیخته‌ی سرشناس و طبیعتا از نسل اول مهاجران بودند.
در گردهمایی دانشجویان ایرانی دانشگاه کمبریج، سخنرانی در مورد تاریخ موسیقی و سازهای موسیقی سنتی ایرانی بود. من آنجا با دانشجویان ایرانی بیشتر آشنا شدم و تبلیغات کانون را به آنجا بردم و پخش کردم تا آنها به صورت وسیع‌تری در گردهمایی‌های کانون در لندن شرکت کنند. ما هم البته متقابلاً در مورد جلسات آنها اطلاع‌رسانی خواهیم کرد. بالاخره از جایی باید همکاری‌ها را شروع کرد. ما این رابطه را با انجمن‌های دانشجویان ایرانی دانشگاه‌های دیگر بریتانیا هم برقرار خواهیم کرد و به این صورت جوانان تحصیلکرده را به طرف کانون خواهیم کشاند. حتی کار جذب را به مدارس فارسی هم خواهیم برد و سعی خواهیم کرد که دانش‌آموزان سال‌های بالا را نیز جذب کنیم. به یاد داشته باشیم که به منظور تداوم فعالیت‌های کانون باید میدان را به تدریج به دست نسل جوان هم سپرد.
-آیا از نظر موضوعی نیز تغییراتی در سخنرانی‌های کانون خواهیم دید؟
-قبل از اینکه به این موضوع بپردازم بگذارید کمی در مورد شادروان دکتر قاسمی بگویم. دکتر قاسمی از نظر شغلی یک دیپلمات و در دوره‌ی شاه فقید سفیر ایران در کویت بود؛ در عین حال او یک ادیب نیز بود. بعد از انقلاب وقتی به خارج کشور آمد، برخلاف بسیاری که نخواستند درگیر مسائل و فعالیت شوند، ایشان آنی از تلاش در زمینه‌ی فرهنگ ایران و آموزش زبان فارسی غافل نشد و در چهل سال اخیر خود را وقف ادب و هنر و فرهنگ ایران کرد. مهمترین کاری که او، به نظر من، انجام داد زنده نگه‌داشتن زبان فارسی از طریق تاسیس و مدیریت مدرسه کانون ایران بود. در اینجا پرانتزی کوتاه باز کنم و بگویم که مدرسه فارسی کانون ایران از تاریخ ۹ سپتامبر بازگشایی شده و دانش‌آموز می‌پذیرد.
در مورد نسل جوانی که می‌خواهیم جذب کنیم باید بگویم که محور و مهمترین نقطه‌ی اتصال و اتکا ما به عنوان ایرانیان فرای عقاید سیاسی و مسائل قومی و نژادی و مذهبی که منکرش نیستیم، همین زبان فارسی است. زبان فارسی همبستگی ملی ما را زنده نگه می‌دارد. ما حول و حوش این امر برنامه‌ریزی می‌کنیم و به جلو می‌رویم. در برنامه‌هایی که در کانون ایران برگزار خواهیم کرد مسائلی را مطرح خواهیم کرد که همبستگی ملی ما را تقویت می‌کند. ایران در یک گذرگاه تاریخی کلیدی قرار دارد که فرهنگ، ادب و تاریخ آن و شناسه ما متاسفانه زیر ضربه قرار گرفته است.
من در نخستین جلسه کانون در دوره‌ی جدید گفتم که کانون سیاسی نیست. ولی باید واقع‌بین بود و دید کجای مسائل ایران در حال حاضر سیاسی نیست. آنجا که فرهنگ، ادب و تاریخ و همبستگی ملی ما زیر سئوال قرار بگیرد، ما واکنش نشان خواهیم داد. ما چهل سال زیر لوگوی کانون ایران نوشتیم «برای حفظ فرهنگ و تاریخ و ادب ایران». یعنی «سلاح» معنوی ما همین فرهنگ، تاریخ و ادب ایران است. هر کسی آنها را انکار کند پاسخ مقتضی فرهنگی ما را دریافت خواهد کرد.
-آیا اهداف دیگری که به فعالیت‌های کانون ایران اضافه شده در لوگوی کانون ایران نیز بازتاب خواهد یافت؟
-بعد از درگذشت دکتر قاسمی حساب بانکی کانون ایران که یک سازمان خیریه است به دلایل قانونی بسته شد. برای اینکه حساب بانکی آنرا دوباره باز کنیم با توجه به حساسیتی که متاسفانه بانک‌های بریتانیا نسبت به نام ایران دارند و گشایش حساب را بسیار مشکل می‌سازد ما مجبور شدیم که نام ایران را از اسم کانون برداریم و تحت عنوان «کانون فرهنگی پارس» ادامه فعالیت دهیم. ما به حساب بانکی برای دریافت حق عضویت و یا کمک‌های مالی و پرداخت اجاره سالن سخنرانی نیاز داریم. با وجود این تغییر در نام سازمان، من مصراً اعلام می‌کنم که بجز اضافه شدن چند هدف مکمل جدید، هیچ تغییری در اساسنامه و اهداف ملی و میهنی کانون به عمل نیامده است.
-راجع‌به برنامه‌های آینده کانون برای ما بگویید.
-خبر خوب آنکه هنرمند برجسته ما، آقای پرویز صیاد قرار است ماه نوامبر در لندن باشد تا فیلم «سرحد» را که یکی از فیلم‌های ساخته شده‌ی او در خارج کشور است به نمایش بگذارد. قرار شده که روز ۱۷ نوامبر، کانون برنامه‌ی نمایش این فیلم را در حضور آقای صیاد برگزار کند. در همین ماه برنامه سخنرانی دکتر آرمیتیس شفیعی را در ۲۷ اکتبر داریم که موضوع آن «نقش زنان در تحولات اجتماعی ایران نوین» است. در ماه دسامبر هم کانون بطور سنتی برنامه ندارد.
لازم به یادآوری است که فایل شنیداری سخنرانی کامل دکتر تجلی کشاورز در برنامه ماه سپتامبر در یوتیوب قرار دارد.
در پایان این را نیز اضافه کنم که ما در دوره‌ی جدید علاوه بر گذاشتن میز کتاب انتشارات ساتراپ و تاکید و تشویق به کتابخوانی، از نویسندگانی که کتاب‌های آنها را این مؤسسه چاپ می‌کند نیز دعوت می‌کنیم که در بخشی از برنامه‌ی ماهانه کانون ایران کتاب خود را معرفی نمایند و به این ترتیب فرهنگ کتابخوانی را ترویج خواهیم کرد. ضمن آنکه همچنان به سنت دیرپای زنده‌یاد دکتر قاسمی هربار چندین جلد کتاب هم با قرعه به برندگان حاضر در نشست‌ها هدیه داده می‌شود.
