مراسم خاکسپاری آرمیتا گراوند دختر نوجوانی که در پی حمله مأموران امر به معروف به کما رفته بود، در حالی برگزار شد که نهادهای امنیتی شماری از شهروندان حاضر در این مراسم را بازداشت کردند.
پیکر آرمیتا گراوند صبح یکشنبه ۷ آبان‌ماه در فضای امنیتی شدید به خاک سپرده شد. نهادهای امنیتی از انتقال پیکر آرمیتا به کرمانشاه جلوگیری و خانواده او را وادار کردند پیکر دخترشان را در مزار تعیین شده از سوی حکومت و در «بهشت زهرا»ی تهران به خاک بسپارند.
شماری از شهروندان با وجود جوّ سنگین امنیتی در مراسم خاکسپاری آرمیتا شرکت و در مراسم یادبودی که از سوی خانواده آرمیتا در مسجد «جابری» در محله چهارصد دستگاه، در خیابان «پیروزی» در تهران برگزار شد نیز شرکت کردند. در مسجد محل برگزاری این مراسم نیز فضای سنگین امنیتی حاکم بود. بر اساس ویدئوها و گزارش‌های منتشر شده در این مراسم شعارهایی چون «این گل پرپرشده، هدیه به میهن شده» و «آرمیتا، آرمیتا، روحت شاد» سر داده شد.
گزارش‌ها نشان از آن دارد که شماری از فعالان مدنی و صنفی و دادخواه شرکت‌کننده در این مراسم بازداشت شدند. هرچند هنوز آمار قطعی از شمار بازداشت‌شدگان در این مراسم اعلام نشده اما برخی گزارش‌ها تعداد بازداشت‌شدگان را دست‌کم ۱۵ نفر عنوان کرده‌اند.
سازمان حقوق‌بشری «هه‌نگاو» هم گزارش داده که «دو نفر از بستگان آرمیتا گراوند و همچنین چند زن که هویت‌شان تا کنون معلوم نیست، در محوطه بهشت زهرا توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شدند.»
بر اساس تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی مردم و نیروهای امنیتی و لباس‌‌شخصی در مقابل مسجد محل برگزاری مراسم یادبود آرمیتا گراوند با هم درگیر شدند.
مسعود زینال‌زاده و محمد گراوند فعال صنفی آموزگاران، نسرین ستوده فعال مدنی و وکیل دادگستری، منظر ضرابی از خانواده جانباختگان هواپیمای اوکراینی، نیلوفر میرزایی فعال دانشجویی از جمله بازداشت‌شدگان در مراسم آرمیتا گراوند هستند.
بر اساس گزارش‌ها مسعود زینال‌زاده عضو هیئت مدیره کانون صنفی معلمان تهران پس از بازداشت به زندان اوین منتقل شد.
نیلوفر میرزایی فعال دانشجویی نیز ساعاتی پس از بازداشت به زندان قرچک ورامین منتقل شده است. نیلوفر میرزایی دانشجوی رشته گرافیک دانشگاه «الزهرا» (مدرسه عالی دختران) تهران پیش از این نیز در آبان سال ۱۴۰۱ و در جریان اعتراضات سراسری پس از قتل حکومتی مهسا امینی در مقابل ورودی خوابگاه توسط نیروهای سپاه پاسداران بازداشت و حدودِ ۳ ماه را در زندان قرچک سپری کرده بود.
رضا خندان همسر نسرین ستوده گفته که همسرش از بازداشتگاه وزرا به دادسرای اوین و پس از تفهیم اتهام به زندان قرچک ورامین منتقل شده است. رضا خندان همچنین مدعی شده که نسرین ستوده از زمان بازداشت اعتصاب دارو و غذا کرده است.
البرز صادقی فرزند منظر ضرابی هم در شبکه ایکس، «ضرب و شتم شدید» مادرش و بازداشت او را تأیید کرد و نوشت که «مادرم- دادخواه چهار جگرگوشه‌اش- را امروز در مراسم خاکسپاری #آرمیتا_گراوند بعداز ضرب و شتم شدید، با ون به بازداشتگاهی در شهر ری منتقل کردند!»
ضرب و جرح به خاطر شرکت در خاکسپاری
شهریار شمس شهروندی که در مراسم خاکسپاری #آرمیتا_گراوند دخترک ۱۶ ساله‌‌ای شرکت کرده بود که پس از ضربه‌ی یک آمر به معروف به کما رفت و سرانجام جان باخت با انتشار این عکس در ایکس از جمله نوشته است:
«صرفا به جرم شرکت در مراسم تشیع جنازه‌ی آرمیتا… pic.twitter.com/I06M8koTFU— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) October 31, 2023
شمار دیگری از شهروندان نیز در این مراسم مورد ضرب و جرح نیروهای حکومتی قرار گرفتند. شهریار شمس شهروندی که در مراسم خاکسپاری آرمیتا گراوند دخترک ۱۶ ساله‌‌ای شرکت کرده بود که پس از ضربه‌ی یک آمر به معروف به کما رفت و سرانجام جان باخت با انتشار این عکس در ایکس از جمله نوشته است: «صرفا به جرم شرکت در مراسم تشیع جنازه‌ی آرمیتا گراوند که طبق گفته‌ی خودشان بطور طبیعی فوت کرده، مورد ضرب و شتم و توهین قرار گرفتم و در آخر برای به کلانتری نرفتن، تمام پول‌هایم را نیز گرفتند!
این عکس صرفا قسمتی از آثار ضرب و شتم‌هایشان است. من که فقط مقداری ضرب و شتم شده و مقداری پول از دست دادم و اگر آسیب نخاعی‌ام اینطوری که می‌گویند خفیف باشد، نهایت یکی دو هفته طول می‌کشد و مسئله‌ای نیست؛ مهم افرادی هستند که بازداشت شدند یا گم‌نام‌هایی که خیلی بیشتر و جدی‌تر متحمل هزینه شده‌اند و نه صدایی نه تریبونی دارند…»
سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای از جان‌باختن آرمیتا گراوند، نوجوان ۱۶ ساله، به دلیل اعمال «قوانین توهین‌آمیز و تحقیرآمیز حجاب اجباری» ابراز خشم و اندوه کرده است.
در این بیانیه آمده که مقامات حکومت ایران به مدت چهار هفته با راه‌اندازی کارزاری هماهنگ اقدام به «انکار و تحریف حقیقت» درباره شرایط منجر به جان‌باختن آرمیتا گراوند کردند. آنها سپس در مراسم تشییع این نوجوان برای ساکت کردن هرگونه ندای حقیقت‌خواهی و عدالت‌طلبی، با «وقاحت» سوگواران را بازداشت کردند.
بیانیه کانون صنفی معلمان ایران (تهران) در محکومیت کشته شدن آرمیتا گراوند
کانون صنفی معلمان ایران نیز در بیانیه‌ای با محکومیت قتل حکومتی آرمیتا گراوند نوشته که «آرمیتا گراوند، یکی دیگر از دختران نوجوانی بود که جان با ارزشش را در راه تلاش برای حجاب اختیاری از دست داد. مطالبه‌ای ارزشمند که در شرایط امروز ما یکی از محورهای اساسی پیشبرد پروسه دمکراسی خواهی ایرانیان است. چرا که دمکراسی بدون برابری جنسیتی قابل تحقق نیست و مطالبه حجاب اختیاری، خواسته‌ای واقع‌بینانه و قابل‌تحقق و تلاشی در راستای تحقق این پروسه حیاتی است.»
این بیانیه افزوده که «آرمیتا، ژینا/مهسا، نیکا، سارینا و … دختران مبارزی هستند که هر کدام در مقابل سیاست های فرهنگی/ ایدئولوژیک حاکمیت اقتدارگرا ایستادند و بهای این ایستادگی را با بذل جان‌شان دادند.»
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در بیانیه‌ای با محکوم کردن «قتل» آرمیتا گراوند از سرکوب امنیتی و سانسور رسانه‌ای این حادثه توسط جمهوری اسلامی انتقاد کرد و نوشت که اعضای خانواده آرمیتا گراوند در مراسم عزاداری خود تهدید به سکوت شده‌اند. همچنین معلمان و هم‌کلاسی‌های آرمیتا نیز تهدید شده‌اند که در صورت هرگونه اطلاع‌رسانی تنبیه انضباطی شوند.
در این بیانیه آمده که «ترس شما از چه بود که در طول ۲۸ روز از وقوع حادثه و حتی تا لحظه خاکسپاری ، به صورت دائم خانواده این دانش آموز بی‌گناه را مورد کنترل و تهدید قرار دادید؟»
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران تأکید کرده که «چرا اجازه ورود هیچکدام از نهادهای مدنی مستقل و بیطرف از جامعه پزشکان و پرستاران و متخصصان امر را برای ارائه اطلاعات دقیق به مردم در مورد حادثه پیش آمده برای آرمیتا داده نشد؟»
آرمیتا گراوند، متولد ١٣ فروردین ١٣٨۵، صبح روز نهم مهر ۱۴۰۲، هنگام حرکت به سمت مدرسه، در ایستگاه مترو میدان «شهدا»ی تهران، به دلیل نپوشیدن مقنعه و رعایت نکردن حجاب اجباری حکومتی، در داخل واگن، مورد حمله یک نیروی «آمر به معروف» قرار گرفت و با هل دادن او، سرش به لبه در خروجی قطار برخورد کرد و پس از بیهوشی به کما رفت.
این دختر نوجوان صبح روز شنبه ۶ آبان ۱۴۰۲ پس از ۲۸ روز بستری بودن در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان نظامی «فجر» تهران درگذشت.
خانواده آرمیتا گراوند که از زمان به کما رفتن دختر نوجوانشان زیر فشارهای شدید امنیتی قرار داشتند، از روز گذشته و همزمان با جان باختن آرمیتا با فشارهای بیشتری روبرو هستند. نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی این خانواده را مجبور کردند پیکر دخترشان را در «بهشت زهرا»ی تهران به خاک بسپارند. گزارش‌ها حاکی از آنست که خانواده آرمیتا تصمیم داشتند پیکر دخترشان به کرمانشاه منتقل کنند.
سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» گزارش داده نهادهای امنیتی با افزایش فشار بر خانواده آرمیتا گراوند، اعلامیه‌های نصب شده در حوالی منزل خانواده‌اش در خیابان «پیروزی» تهران را از دیوارها برداشته و از نصب بنر در مقابل خانه جلوگیری کردند.
جمهوری اسلامی ایران، در تمام مدت ۲۸ روز گذشته با مدیریت اخبار منتشر شده درباره آرمیتا و جلوگیری از حضور روزنامه‌نگاران در بیمارستان و حتی جلوگیری از حضور خانواده آرمیتا بر بالین او، ادعا کرده بودند این دختر نوجوان در مترو به ناگهان دچار اُفت فشار خون شده و بر اثر بیهوشی به کما رفته است.
نهادهای امنیتی در این سناریوسازی حتی تلاش کردند از همکلاسی‌ها و خانواده آرمیتا نیز سوء استفاده کرده و آنها را وادار به تکرار روایت‌های نادرست حکومت کنند. گزارش‌هایی که پیشتر منتشر شده بود حکایت از زیر فشار شدید قرار داشتن مادر و پدر آرمیتا داشت.
نیروهای «آمر به معروف» در متروها نیروهایی رسمی و سازمانیافته توسط شهرداری هستند که با عنوان «حجاب‌بان» استخدام شده و ماهانه ۱۲ میلیون تومان حقوق می‌گیرند!
