همزمان با سومین هفته جنگ اسرائیل با گروه تروریستی حماس در غزه روز جمعه پنجم آبانماه (۲۷ اکتبر ۲۰۲۳) مجمع عمومی سازمان ملل متحد در یک نشست فوقالعاده درباره فلسطین قطعنامه پیشنهادی کشورهای عربی را به تصویب رساند.

در این قطعنامه که با ۱۲۰ رأی موافق، ۱۴ رأی مخالف و ۴۵ رأی ممتنع به تصویب رسید بر «آتشبس فوری» تأکید شده است. به نوشته ایرنا، خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی، عراق که اول رأی ممتنع داده بود، بعدا آن را به مثبت تغییر داد. با اینهمه در متن گزارش ایرنا آمده است: «در پی اصلاح رای ممتنع عراق به این قطعنامه و تبدیل آن به رای مثبت، آرای نهایی بدین شرح است: ۱۲۱ رای موافق، ۱۳ رای مخالف و ۴۵ رای ممتنع.» در حالی که ایرنا از شمار آرای ممتنع میبایست کم میکرد و نه از آرای مخالف!
علاوه بر اسرائیل کشورهای آمریکا و اتریش و مجارستان و چک و کرواسی به این قطعنامه رأی منفی دادند. رأی کشورهایی مثل بریتانیا، آلمان، استرالیا، بلغارستان، فنلاند، آلمان، یونان، هند، ایتالیا، اوکراین و ژاپن ممتنع بود و فرانسه، بلژیک و عربستان و ارمنستان و جمهوری آذربایجان و بنگلادش و قطر و ایرلند و نروژ و روسیه و اسپانیا و سوریه و ترکیه و همچنین جمهوری اسلامی ایران در میان کشورهایی هستند که به آن رأی مثبت دادند. همچنین کشورهای ارائهکننده قطعنامه نپذیرفتند اصلاحیهای را تأیید کنند که در آن حملات تروریستی حماس در ۷ اکتبر محکوم شود.
این قطعنامه خواهان آتشبس فوری، رسیدگی به وضعیت مردم در غزه، آزادی همه غیرنظامیان و حفاظت از شهروندان و اطمینان از رسیدن کمکهای بشردوستانه به غزه شده و همچنین در بند ۱۳ بر راه حل «دو کشور» اسرائیل و فلسطین بر اساس قطعنامههای حقوق ملل و قوانین بینالمللی به عنوان تنها راه رسیدن به صلح پایدار میان ساکنان این منطقه تأکید شده است.
برخی نمایندگان هم در سخنرانیهای خود در اجلاس ۲۷ اکتبر بر ضرورت تلاش برای تحقق راهکار «دو کشور» تأکید کردند. با اینهمه تصویب این قطعنامه بلافاصله با استقبال هم جمهوری اسلامی و مقامات و رسانههای وابسته و هم حماس روبرو شد و آن را در موارد متعدد به عنوان «شکست اسرائیل» مطرح کردند.
حالا در حالی که نماینده جمهوری اسلامی به این قطعنامه رأی مثبت داده، مباحثه و مناقشه بر سر آن در گرفته است! درواقع رژیم ایران به قطعنامهای رأی داده است که یکی از بندهای اصلی آن که راهکار پایان دادن به این درگیری است، با یکی از اصول سیاسی و ایدئولوژیک رژیم ایران یعنی «نابودی اسرائیل» مغایرت دارد. با این رأی که نمیتوانسته به فقط بخشی از این قطعنامه باشد، در عمل راه حل «دو کشور» و موجودیت اسرائیل به رسمیت شناخته شده است.

واکنشها به این موضوع با اندکی تأخیر رسانهای شد. نمایندگی دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل نهم آبانماه در یک ظاهرا گفتگو به خبرگزاری «ایرنا» توضیح داده است که «رأی مثبت و حمایت جمهوری اسلامی ایران از تصویب قطعنامه پیشنهادی اردن به مجمع عمومی سازمان ملل تغییری در مواضع ایران ایجاد نکرده است.»
در بخشی از توضیحات نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل که بسیار مبهم و غیرشفاف مطرح شده آمده است که: «قطعاً جمهوری اسلامی با بخشهایی از این قطعنامه مشکل دارد و در تعارض با سیاستهای اصولی و قطعی کشورمان در قبال فلسطین قرار دارد؛ اما در مقابل، رژیم صهیونیستی و حامیانش تلاش داشتند تا اولاً عملیات مقاومت در ۱۵ مهر به عنوان یک اقدام تروریستی تلقی شود، که با تلاش و انسجام قوی کشورهای اسلامی و همراهی تعدادی از کشورهای دیگر این توطئه خنثی شد، و ثانیاً تلاش داشتند تا با ایجاد تفرقه در میان کشورها، این قطعنامه با ضعیفترین رای به تصویب برسد.»
در این توضیحات تأکید شده «در عین حال وفق رویه کار مجمع عمومی، تحفظ خود نسبت به راه حل دو کشوری و شناسایی رژیم منحوس اسراییل را در قالب توضیح رای به ثبت رسانده است. از همین رو به دلیل مغایرت برخی از بندهای این قطعنامه با مواضع قطعی و پایدار کشورمان در موضوع فلسطین، جمهوری اسلامی ایران همبانی (؟!) این قطعنامه نشده است.»
وی همچنین گفت: ««جمهوری اسلامی ایران بار دیگر بر ضرورت تشکیل دولت واحد دموکراتیک فلسطینی به پایتختی قدس شریف و در سراسر سرزمینهای فلسطینی- از رود اردن تا دریای مدیترانه- و بر مبنای آرای تمام فلسطینیان بومی این سرزمین اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی، بهعنوان تنها راه پایان منازعه جاری تاکید میکند و تا حصول این آرمان تنها راه پیش رو را حمایت از مقاومت مشروع مردم فلسطین میداند.»
نمایندگی جمهوری اسلامی، به ادعای ایرنا، گویا در ۶ آبان نیز پیش از اینکه این موضوع توجهات را به خود جلب کند، در همین زمینه گفته بود: «شایان ذکر است به دلیل وجود برخی تعارضات، جمهوری اسلامی ایران حاضر نشد همبانی قطعنامه مورد نظر شود. لذا هر رای ایران غیر از مثبت به این قطعنامه، بازی در زمین رژیم صهیونیستی و حامیانش بود.»
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه رژیم نیز پس از تصویب این قطعنامه در پاسخ به پرسش خبرنگار «ایرنا» در نیویورک درباره تأثیر تصویب این قطعنامه، بدون آنکه بند مربوط به راه حل «دو کشور» را به روی خود بیاورد، تصریح کرد: «مهمترین پیامی که قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل برای مردم فلسطین دارد، حمایت از مردم مظلوم و مقاوم فلسطین و تمرکز بر این موضوع است که باید آتشبس انسانی برقرار شود و کمکهای انسان دوستانه نیز برقرار شود.»
توجیه غیرموجه
روزنامه «جمهوری اسلامی» چاپ تهران در سرمقاله خود با عنوان «توجیه غیرمتوجه قطعنامه سازمان ملل» که سهشنبه نهم آبان منتشر شد به انتقاد از رأی مثبت جمهوری اسلامی به این قطعنامه پرداخت و نوشت «این قطعنامه حاوی نکاتی است که با سیاست اعلام شده جمهوری اسلامی ایران در تضادند و رای مثبت ایران به آن میتواند به معنای عقبنشینی از سیاست اعلام شده باشد.»
در این نوشتار تأکید شده این رأی به معنای «پذیرش موجودیت رژیم صهیونیستی توسط دولتها و نامشروع بودن ادعای کسانی خواهد بود که با دولتی به نام اسرائیل مبارزه کنند.»
در کنار همه این توضیحات و توجیهاتی که مطرح میشود، بدیهی است که رأی دادن به این قطعنامه تصمیمی نبوده که بدون چراغ سبز از سوی بالاترین ردههای تصمیمگیر نظام و بطور مشخص بدون اجازهی علی خامنهای صورت گرفته باشد.
پیشینهی راه حل «دو کشور»
برخی تحلیلگران این اقدام را «عقبنشینی» و سیاست دوگانه جمهوری اسلامی زیر فشارهای بینالمللی تفسیر کردهاند. در حالی که اگر هم چنین باشد، این «عقبنشینی» به معنی پذیرش موجودیت اسرائیل و راه حل «دو کشور» از سوی رژیم ایران نیست و تنها یک تاکتیک برای از زیر ضرب خارج کردن سازمان تروریستی حماس است تا بتواند دوباره خود را جمع و جور کند و از خسارات و تلفات بیشتر به این گروه تروریستی جلوگیری شود.
محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین که جمهوری اسلامی مدتهاست با وی مناسبات خوبی ندارد و وی را «خائن» مینامد، در نوامبر سال ۲۰۱۲ در شصت و پنجمین سال تأسیس دولت اسرائیل، قطعنامهای را به سازمان ملل ارائه داد که بر اساس آن وضعیت حقوقی تشکیلات خودگردان فلسطین به «دولت غیرعضو» سازمان ملل ارتقا یافت. قطعنامهای که با رأی اکثریت اعضای مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد.
در این قطعنامه، دولت خودگردان پذیرفت که دولت فلسطین را در محدوده جغرافیایی ۱۹۶۷ به بعد تأسیس کند. در همان زمان رأیدهندگان سازمان همکاری اسلامی از جمله جمهوری اسلامی پذیرفتند که «قدس غربی» بخشی از فلسطین نیست. گروه تروریستی حماس از آغاز با اقدام محمود عباس و راه حل «دو کشور» مخالف بود.
در این میان بسیاری از سیاستمداران کشورهایی که رأی ممتنع و یا مثبت به قطعنامه ۲۷ اکتبر رأی مثبت دادند، به انتقاد از دولتها و وزارت خارجهی خود پرداختند. از جمله دولت آلمان به شدت مورد انتقاد قرار گرفت بطوری که علاوه بر وزیر خارجه، صدراعظم این کشور نیز مجبور به توضیح شد که چرا آلمان رأی ممتنع داده و نمیبایست به رأی منفی میداد! در حالی که بر اساس همان دلایل، کشورهایی مانند آمریکا و اتریش به آن رأی منفی دادند.
وزارت خارجه آلمان گفته به این دلیل با بسیاری از شرکای خود در اتحادیه اروپا تصمیم به رأی ممتنع به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل (جمعه ۵ آبان) گرفت که: قطعنامه از ترور حماس با شفافیت نام نبرده، آزادی گروگانها را با صراحت کافی نخواسته و بر ضرورت دفاع از خود اسرائیل تأکید نکرده!… https://t.co/ubvE5QLmym
— Elahe Boghrat الاهه بقراط (@ElaheBoghrat) October 28, 2023
واکنش شاهزاده رضا پهلوی
موضوع راه حل «دو کشور» سالهاست که مورد پشتیبانی شاهزاده رضا پهلوی است. وی به تازگی نیز روز سهشنبه ۹ آبان در مصاحبه با شبکه «فاکسنیوز» درباره خاورمیانه و جنگ گروه تروریستی حماس علیه اسرائیل و نقش مخرّب جمهوری اسلامی گفت: «تنها راه برقراری صلح اینست که راهکار دو کشور را ممکن ساخت. اما این تنها زمانی رخ خواهد داد که گروههای نیابتی و همه آنهایی که سعی در خرابکاری در روند صلح داشتند دیگر وجود نداشته باشند.»
وی تأکید کرد تا وقتی جمهوری اسلامی هست، راهکار «دو کشور» اسرائیل و فلسطین ممکن نیست!
اعترافات دیگری از محسن رضایی برای فتح «قدس» با «جبهه مقاومت» و نیابتیهای جمهوری اسلامی:
«ما» وقتی خرمشهر را آزاد کردیم، «حضرت امام» گفتند حالا «راه قدس از کربلا میگذرد» نه از سوریه! ولی ما الان دیگه از کربلا عبور کردیم!آبان ۱۴۰۲ pic.twitter.com/kNYpEpMxBZ
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 1, 2023
قابل توجه اینکه در سالهای اخیر در جریان مذاکرات میان جمهوری اسلامی و آمریکا بر سر «احیای برجام» یکی از درخواستهایی که به واسطه دولتهای غربی و شخص جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از جمهوری اسلامی به عنوان شرط «میانبُر» برای کنار آمدن با غرب مطرح میشد «به رسمیت شناختن اسرائیل» بود. موضوعی که نه تنها هرگز مورد موافقت مقامات جمهوری اسلامی قرار نگرفت بلکه رژیم از هر فرصتی که توانست تروریستهای نیابتی خود را به جان این کشور و شهروندان آن انداخت. هماکنون نیز مقامات ریز و درشت جمهوری اسلامی در حال رجزخوانی در مورد موفقیت حملات تروریستی و فجیع حماس و نابودی اسرائیل هستند و رؤیای رسیدن به «قدس» را در سر میپرورانند!