ریشی سوناک نخست وزیر بریتانیا روز دوشنبه ۱۳ نوامبر ۲۰۲۳ با بازگرداندن دیوید کامرون به خط مقدم سیاسی به عنوان وزیر امور خارجه، در یک ترمیم چشمگیر کابینه که با برکناری سوئلا براورمن وزیر کشور این کشور همراه بود، پارلمان بریتانیا را شگفتزده کرد.
جیمز کلورلی وزیر خارجهی میانهرو بریتانیا با تغییری که توسط نخست وزیر صورت گرفت، جایگزین براورمن در وزارت کشور شد. این موضوع برخی از جناح راست حزب محافظهکار را نگران کرده است.
دیوید کامرون از زمان استعفا از سمت نخست وزیری پس از رفراندوم برگسیت (خارج شدن بریتانیا از اتحادیه اروپا) در سال ٢٠١۶ تا کنون که پست وزارت خارجه را بر عهده گرفته، غملاً هیچ نقش سیاسی ایفا نکرده است.
این اولین بار در بیش از ۵٠ سال گذشته است که یک نخست وزیر پس از سالها ریاست دولت به عنوان وزیر امور خارجه به کابینه باز مىگردد.
دیوید کامرون با قبول این سمت، همان مسیری را طی میکند که الک داگلاس هوم نخست وزیر اسبق در سال ١٩٧٠ به عنوان وزیر امور خارجه عضو کابینهی ادوارد هیث شد.
با این حال، داگلاس هوم در زمان بازگشت خود همچنان نماینده پارلمان نیز بود، در حالی که کامرون پس از کناره گرفتن از سمت نخست وزیری در سال ٢٠١۶، پارلمان را بطور کامل ترک کرد. این بدان معناست که او به عنوان عضوی از مجلس اعیان منصوب شده تا مقرراتی را رعایت کند که بر اساس آن اعضای دولت باید در پارلمان خدمت کنند.
دیوید کامرون که بین سالهای ٢٠١٠ تا ٢٠١۶، اداره دولت را به عهده داشت در نقش جدید خود با یکسری مشکل اضطراری از جمله جنگ روسیه علیه اوکراین و درگیری اسرائیل و حماس مواجه خواهد شد.
او در ارتباط با بازگشت خود به دولت بریتانیا گفته است که تعهد او به خدمتگزاری جامعه عامل محرکى در قبول این سمت بود و شش سال نخست وزیری و ١١ سال فعالیت به عنوان رهبر حزب محافظهکار او را با «تجربه، تماسها، روابط و آگاهیهای مفید» مسلح کرده است.
شاید بحرانیترین معضلی که دیوید کامرون وزیر خارجه جدید بریتانیا با آن روبروست، نحوه برخورد این کشور با جمهوری خلق چین باشد؛ اَبرقدرت کمونیستی که گاهی نسلکشی میکند و اقتدار اقتصادی رو به رشد و نفوذ دیپلماتیک آن نشاندهنده یک تهدید عینی علیه دموکراسی غرب به شمار میرود.
ریشی سوناک سال گذشته به اصطلاح «دوران طلایی» روابط بین لندن و پکن را پایان یافته دانست و کسانی را که معتقدند آن دولت قادر به اصلاحات است «سادهلوح» توصیف کرد.
سَلَف او، لیز تراس در عین حال آن کشور را به عنوان یک «تهدید» معرفی کرد. دیوید کامرون اما به نوبه خود راه و روش بسیار متفاوتی را در این زمینه به کار برده است. درواقع، او بخش اعظم زندگی حرفهای خود را پس از نخست وزیرى وقف پرداختن به رژیم استبدادی چین کرده است.
تنها در ماه گذشته، او طی یک تور سخنرانی در خاورمیانه که برای آن دستمزد نیز دریافت کرد، تلاش نمود تا در شهر بندری کلمبو سرمایهگذاری کند. پروژه بنیادی بسیار بحثبرانگیز سریلانکا که توسط دولت چین تایید شده است.
گزارش سخنرانی کامرون در کنفرانسی در ابوظبی نشان میدهد که او نگرانی خود را درباره پروژه ساختمانی که بخشی از ابتکار «کمربند و جاده» رئیسجمهور شی جینپینگ برای گسترش نفوذ پکن بر کشورهای در حال توسعه است، ابراز میکند.
کامرون اظهار داشت: «واقعیت این است که سریلانکا مالک این تاسیسات است و این پروژه بر اساس قوانین این کشور اداره خواهد شد. بله، چینیها سرمایهگذاری کردهاند و احیای بندر کاملاً ضروری بود، اما اکنون این وظیفه دیگران است که در کنار آن سرمایهگذارى و تلاش کنند تا این پروژه را به موفقیت برسانند.»
دیوید کامرون در نخستین مصاحبهی خود به عنوان وزیر خارجه بریتانیا در پاسخ این پرسش که چرا با توجه با سابقه پیشین او در دولت، راىدهندگان باید به او اعتماد کنند؟ پاسخ داد: «تا جایی که به من مربوط میشود، همه اینها به گذشته مربوط است و من اکنون در مقام وزیر خارجه بریتانیا به عنوان بخشی از تیم ریشی سوناک خدمت میکنم.»
همزمان جیمز کلورلی وزیر خارجه سابق نیز جانشین سوئلا براورمن به عنوان وزیر کشور شد. او گفت که «متعهد» است تا به هجوم مهاجران از طریق کانال مانش (کانال انگلیس) که این روزها با قایقهای کوچک خود را به بریتانیا میرسانند، پایان دهد.
کلورلی نیز باید اکنون با مسائل مهم دست و پنجه نرم کند. قرار است روز چهارشنبه دادگاه عالی حکم خود را در مورد قانونی بودن طرح بریتانیا برای فرستادن این مهاجران به روآندا صادر کند. این طرح ١٢٠ میلیون پوندی که توسط بوریس جانسون در زمان نخست وزیری وی امضا شد، به عنوان یک راهکار محوری محافظهکاران برای به پیروزی آنها در انتخابات بعدی ارزیابی میشود.
جیمز کلورلی یکی از متحدان نزدیک ریشی سوناک است که در مقایسه با سوئلا براورمن که طرفدار خروج از توافقنامه مربوط به مهاجران در صورت حکم دادگاه علیه دولت است، نسبت به کنوانسیون اروپایی حقوق بشر دیدگاههای متعادلترى دارد.
وزیر کشور جدید بریتانیا همچنین باید شعلههای خشم ناشی از اظهارات تحریکآمیز سوئلا براورمن را در مورد «راهپیماییهای نفرت» در اعتراض به عملیات اسرائیل در غزه و اینکه حضور مردم در خیابانها به یک «سبک زندگی» تبدیل شده، خاموش کند.
جیمز کلورلی امروز در پاسخ به این پرسش که آیا میخواهد از اظهارات سوئلا براورمن فاصله بگیرد یا نه، به خبرنگاران گفت: «خب، من قصد دارم این کار را به روشی انجام دهم که احساس میکنم به بهترین نحو از مردم بریتانیا و منافع ما محافظت میکند.»
*منابع: دیلی میل، گاردین، تلگراف