خبرگزاری رویترز ۱۷ نوامبر (۲۶ آبان) در گزارشی با اشاره به شکست مذاکرات دولت بایدن با جمهوری اسلامی برای «احیای برجام» نوشت آمریکا و متحدانش گزینه‌های چندانی برای مهار برنامه اتمی ایران ندارند به ویژه آنکه راه‌‌های دیپلماتیک با وجود چند دور مذاکرات طولانی بدون نتیجه مانده و اقدامات سنگین‌تر علیه تهران نیز خطر تشدید تنش‌ها در منطقه را که جرقه آن با جنگ غزه شعله‌ور شد بیشتر می‌کند.
در این گزارش آمده همزمان با اینکه انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آمریکا فضای واشنگتن را برای مانور محدود کرده، چند دیپلمات تأیید می‌کنند که اقدامات برای مهار برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی شکست خورده است.
بر اساس گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران اکنون به اندازه کافی اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی- نزدیک به درجه تسلیحاتی- در اختیار دارد که این میزان برای تولید سه بمب اتمی کافی است. دولت‌های غربی می‌گویند این میزان غنی‌سازی با این مقدار ذخایر اورانیوم در ایران هیچ کاربرد غیرنظامی ندارد.
با اینکه جمهوری اسلامی تلاش برای دستیابی به تسلیحات اتمی را انکار می‌کند اما بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ذخایر اورانیوم در این کشور همچنان رو به افزایش است.
جو بایدن که در «احیای برجام» شکست خورده با وجود شرایط فعلی منطقه فعلاً حتا امکان دستیابی به یک «تفاهم» غیررسمی را نیز با جمهوری اسلامی ندارد.
یک دیپلمات ارشد اروپایی می‌گوید «به نظر می‌رسد طرفین درگیر با مذاکرات به ویژه آمریکایی‌ها فلج شده‌اند… آنها نمی‌خواهند هیزم به آتش اضافه کنند.»
هرگونه مذاکره برای دستیابی به «تفاهم» با جمهوری اسلامی ایران مستلزم ارائه امتیازاتی- مانند کاهش تحریم‌های سختگیرانه علیه تهران- در ازای رعایت بعضی محدودیت‌ها از سوی تهران است.
رافائل گروسی: صلح‌آمیز بودن برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی قابل تأیید نیست
– رافائل گروسی بار دیگر اعلام کرد «ایران باید مشکلات در رابطه با موافقتنامه پادمان ان‌پی‌تی خود و همچنین برخی سؤالات آژانس در مورد آثار اورانیوم دستکاری شده با منشاء انسانی در سه مکان اعلام نشده در آن کشور… pic.twitter.com/35Tl5kZNeI
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 10, 2023
پس از حمله مرگبار «هفتم اکتبر» حماس به اسرائیل، دستیابی به تفاهم با جمهوری اسلامی غیرقابل تصور به نظر می‌رسد. همزمان با جنگ غزه شبه‌نظامیان وفادار به رژیم ایران ده‌ها حمله علیه نیروهای آمریکایی و ائتلاف در عراق و سوریه انجام داده‌اند.
دولت بایدن به دلیل نزدیک بودن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که تنها یک سال دیگر به آن باقی مانده است، با محدودیت روبروست. ترامپ که در حال حاضر به احتمال زیاد رقیب اصلی بایدن خواهد بود، می‌تواند از هرگونه مذاکره با جمهوری اسلامی به عنوان نقطه ضعف بایدن علیه وی بهره‌برداری کند.
رابرت آینهورن یکی از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا می‌گوید: «در شرایط کنونی، از نظر سیاسی امکان‌پذیر نیست که به دنبال توافق هسته‌ای با ایران باشیم. بحث سیاسی واقعاً بر سر مذاکره با [رژیم] ایران نیست، بلکه رویارویی با آن است.»
سنگ‌اندازی جمهوری اسلامی در مقابل آژانس
واشنگتن دو ناو هواپیمابر و تعدادی هواپیمای جنگنده در شرق مدیترانه مستقر کرده که به نظر می‌رسد بیش از همه یک هشدار جدی به جمهوری اسلامی باشد. اما مقامات آمریکایی تصریح کرده‌اند که خواهان تشدید تنش‌ها نیستند و از شبه‌نظامیان مورد حمایت جمهوری اسلامی خواسته‌اند که دست از حملات خود علیه نیروهای آمریکایی در منطقه بردارند.
واشنگتن و متحدان فرانسوی، بریتانیایی و آلمانی آن که عضو برجام هستند بر جلسه هفته آینده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متمرکز شده‌اند.
گزارش‌های این هفته آژانس نشان می‌دهد که رژیم ایران همچنان به فعالیت‌های ممنوعه هسته‌ای ادامه می‌دهد و بجای همکاری با آژانس سنگ‌اندازی می‌کند. ایران تعدادی از دوربین‌های نظارتی را از تأسیسات اتمی جمع‌آوری کرده و همچنین مجوز تعدادی از بازرسان آژانس را تمدید نکرده است.
قدرت‌های غربی در ماه سپتامبر تهدید کرده بودند که قطعنامه‌ای الزام‌آور تصویب خواهند کرد که جمهوری اسلامی را وادار می‌کند مسیر خود را تغییر دهد.
علی خامنه‌ای: اگر می‌خواستیم سلاح هسته‌ای درست کنیم، نمی‌توانستند جلوی ما را بگیرند!
یکشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۲
رهبر جمهوری اسلامی در جمع مدیران و کارکنان برنامه اتمی جمهوری اسلامی با طرح این پرسش که «چرا غربی‌ها به فعالیت‌های اتمی ایران گیر داده‌اند؟» گفت «ما روی مبنای اسلامی‌مان… pic.twitter.com/pK5L74h5Dq
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) June 11, 2023
چهار دیپلمات به رویترز می‌گویند بعید به نظر می‌رسد که راه حلی وجود داشته باشد، زیرا توجه دولت‌های غربی روی درگیری اسرائیل در غزه متمرکز شده و در شرایطی قرار گرفته‌اند که برای آنها اجتناب از تشدید تنش‌های دیپلماتیک و هسته‌ای با ایران ضروری است.
آنها گفتند در جلسه بعدی شورای حکام که در ماه مارس ۲۰۲۴ برگزار می‌شود یک حرکت که «کمتر تحریک‌آمیز» باشد، مثلاً صدور یک بیانیه محکم غیرالزام‌آور، که اقدامات سنگینی را علیه جمهوری اسلامی به اجرا درآورد محتمل‌ترین گزینه است.
یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت: «ما نمی‌توانیم راه حلی داشته باشیم. اگر بخواهیم قطعنامه‌ای تصویب کنیم… این خطر را به همراه دارد که آنها به سمت غنی‌سازی ۹۰ درصدی بروند.»
دو دیپلمات نیز گفتند تمام کاری که می‌توان در ماه‌های آینده انجام داد، حمایت از تلاش‌های رافائل گروسی رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تقویت نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران است.
یکی از دیپلمات‌ها گفت: «خیلی زود است که بگوییم آیا ایران به یک کشور هسته‌ای تبدیل می‌شود یا مثل الان یک کشور در آستانه اتمی شدن باقی می‌ماند… اما در حال حاضر به غنی‌سازی ادامه خواهد داد.»
