یک نماینده مجلس شورای اسلامی از بی‌اطلاعی وزارت نفت درباره سرنوشت ۴ هزار تن گاز مایع خبر داده که هر روز در چرخه تولید و توزیع کشور ناپدید می‌شود. این میزان گاز مایع گُم‌شده در هر روز معادل دو برابر مصرف داخلی است.
مالک شریعتی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در نیمه آبان‌ماه در یکی از برنامه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی از گُم شدن روزانه چهار هزار تن گاز مایع در کشور خبر داد.
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در این برنامه تلویزیونی درباره آخرین وضعیت اختصاص گاز مایع برای سوخت اتومبیل‌ها پیرامون تعارض منافع در میان شرکت‌های تابع وزارت نفت و ضرورت اصلاح رابطه مالی میان آنها و همچنین مدیریت توزیع گاز مایع توضیحاتی ارائه داد.
او گفت: «آقای سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده نفتی، خطاب به یکی از معاونان وزارت نفت، نوشته است روزانه ۲۵۰۰ تن گاز مایع، تکافوی نیاز مصرف‌کنندگانی که به شبکه گاز طبیعی دسترسی ندارند را خواهد نمود، بنابراین از متوسط ۶ هزارو ۵۰۰ تن تولید روزانه گاز مایع در ۱۰ پالایشگاه ما، ۴ هزار تن قابلیت صادرات و یا استفاده در خودروها را دارد.»
پس از گم شدن دکل نفتی، نوبت به گم شدن هزاران تن گاز رسید!
آبان ۱۴۰۲
مالک شریعتی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: روزانه چهارهزار تن گاز مایع در کشور گم می‌شود و خود وزارت نفت هم نمی‌داند این گاز کجا می‌رود! pic.twitter.com/2DYtXqNkWS
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 14, 2023
مالک شریعتی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که ۴ هزار تن دیگر در کجا مصرف می‌شود، گفت که «اکنون خود وزارت نفت هم نمی‌داند این ۴ هزارتن کجا می‌رود!»
حالا وبسایت «جماران» در گزارشی نوشته که موضوع «گم شدن» روزانه ۴ هزارتن گاز مایع در نامه ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ از سوی معاون وزیر نفت مورد اشاره قرار گرفته اما روشن نیست به چه علتی در شش ماه گذشته این مسئله بررسی نشده تا پاسخی برای آن داده شود!
فرزین سوداکوهی کارشناس نفت و گاز در رابطه با گم شدن حجم بزرگی از گاز مایع در کشور به «جماران» گفته که «در حوزه حامل‌های انرژی، از برق گرفته تا منابع هیدروکربنی، در عین اینکه نقشه راه درستی تدوین نکرده‌ایم، شفافیتی نیز وجود ندارد.دستگاه‌ها به بهانه اینکه ما در شرایط تحریمی قرار داریم، این اطلاعات را منتشر نمی‌کنند! بنابراین هر گونه گمانه‌زنی درباره سرنوشت این میزان گاز گم شده، می‌تواند در عین حال درست باشد؛ چراکه هیچ پایه‌ای برای دریافت اطلاعات درست در خصوص میزان تولید و نحوه توزیع نفت و گاز وجود ندارد.»
این کارشناس نفت و گاز، در توضیحاتی تکاندهنده از نبود هیچ آمار و شفافیتی درباره تولید و توزیع گاز خبر داده و گفته که «سال‌هاست که گروه‌هایی از این خلاء اطلاعاتی و عدم شفافیت سود می‌برند. ما اساسا برای حوزه انرژی، نقشه راه نداریم. روشن نیست که قرار است چه میزان تولید شود و چه میزان گاز فلر داریم که سوزانده می‌شود. درباره اینکه چه میزان گاز روی فلرها سوزانده می‌شود، آمار و ارقامی هست اما در اینکه گاز اضافه بر مصرف تولید شده، چه می‌شود، اطلاعات دقیقی در دست نیست.»
او با بیان اینکه بسیاری از کارشناسان صنایع نفت و گاز، اعتقاد دارند، این میزان گاز مفقود شده، به دست رانتخوارها می‌رسد و افرادی هستند که از این ماجرا سود می‌برند گفته که «این میزان می تواند قاچاق شود و یا به بعضی واحدها تحویل داده شوند. از آنجا که ما سیستم آمایش و تهیه اطلاعات درستی نداریم، این اتفاق در خط لوله‌های فرآورده‌های نفتی نیز می‌افتد. بارها خبرهایی منتشر شده که سرقت‌هایی از لوله‌های فرآورده‌های نفتی انجام شده و مدت‌ها بعد متوجه شده‌ایم!»
این کارشناس نفت و گاز ادعای مالک شریعتی را درباره اینکه وزارت نفت نمی‌داند ۴ هزار تن گاز مایع چه می‌شود رد کرده و گفته «وزارت نفت نمی‌تواند ادعا کند که من از آن بی‌اطلاع هستم و نمی‌دانم گاز گم شده، از کجا سر در می‌آورد! اگر شما مسئول تامین حوزه‌های گازی و نفتی کشور هستید، باید نظام توزیع نیز در کنترل شما باشد. چطور ممکن است این حجم بالا از ثروت کشور مکررا، مفقود شود و ما از آن بی‌اطلاع باشیم!»
او همچنین آمارهایی را که درباره قاچاق سوخت توسط سوختبران در سیستان و بلوچستان ارائه می‌شود مبهم دانسته و گفته با هیچ عقلی پذیرفتنی نیست که تعداد محدودی از افراد این کار را می‌کنند. این حجم بالای قاچاق، روشن می کند دست‌های پنهانی با ایجاد رانت و نفوذ کردن به ساختار اداری نفت کشور، اهداف خود را پیش می‌برند!
قاچاق سوخت در ایران موضوعی است که از سال‌ها پیش مطرح شده اما مقامات جمهوری اسلامی تلاش دارند این قاچاق گسترده را به انتقال چند گالن بنزین توسط سوختبران در استان سیستان و بلوچستان کاهش داده تا مجبور نباشند درباره مافیاهای بزرگ وابسته به حکومت توضیحی ارائه کنند. ارقام اعلام شده برای قاچاق سوخت اما ارقامی است که هیچ فرد و باندی نمی‌تواند بدون داشتن شبکه‌ای گسترده در حکومت آن را انجام دهد.
آبان‌ماه امسال رسانه‌های داخلی از کشف ۶۰ کیلومتر خط لوله زیرزمینی قاچاق سوخت خبر دادند و نوشتند نیروی انتظامی در این عملیات ۱/۷ میلیون لیتر سوخت قاچاق نیز کشف کردند. پیش از این نیز خبرهایی درباره کشف خطوط لوله انتقال سوخت قاچاق منتشر شده بود. بدون شک افراد عادی بدون داشتن همکارانی در بخش‌های مختلف حکومت توان ده‌ها کیلومتر لوله‌گذاری برای انتقال سوخت قاچاق را ندارند.
این موضوع از سوی فرشاد مؤمنی اقتصاددان اصلاح‌طلب نیز مطرح شده است. او گفته «قاچاق بنزین و گازوییل از طریق زیر زبان یا گذاشتن در جیب صورت نمی‌گیرد، وقتی خودتان می‌گویید که لوله‌های چنداینچی برای این کار وجود دارد آن سیستم امنیتی که می‌تواند ریگی را از آسمان پایین بیاورد، چطور این فرایند ساخت و انتقال را متوجه نمی‌شود؟!»
این اقتصاددان گفته «کالاهایی را قاچاق اعلام و ممنوع‌الورود می‌کنند، بعد گزارش‌های رسمی نشان می‌دهند در برخی زمینه‌ها ۵۰ درصد بازار کشور تحت پوشش این کالاها است. پس این چه قاچاقی است؟ اکنون نیز زمزمه‌هایی برای افزایش قیمت حامل‌های انرژی مطرح می‌شود و کسانی دوباره بحث قاچاق آن را مطرح می‌کنند.»
