یک پزشک ساکن ویرجینیاى شمالى که در ایالات متحده به دنیا آمده و دارای شناسنامه آمریکایی است، در ۶١ سالگى هنگام تمدید گذرنامه‌اش متوجه شد که شهروندى وی به اشتباه درج شده و دیگر تبعه آمریکا نیست.
سیاوش سبحانى پزشک مقیم ویرجینیای شمالی حداقل تا این حد از وضعیت خود می‌داند که تبعه‌ی کجاست! اما حالا متوجه شده که تابعیت کشورى را که در آن متولد شده، به مدرسه و دانشگاه رفته و بیش از ٣٠ سال طبابت کرده، از وى سلب شده است. این در حالیست که تابعیت هیچ کشور دیگری را نیز ندارد.
وی به خبرنگار «واشنگتن پست» گفت: «در حالا حاضر من بلاتکلیف هستم.»
«واشنگتن پست» می‌نویسد، در چند سال گذشته، داستان‌های کابوس‌وار درباره تمدید گذرنامه وجود داشته است؛ تأخیر در مراحل صدور پاسپورت که مردم را مجبور به خواهش و تمنا، بیدارخوابی و از دست دادن سفرهای استثنایى یکبار در زندگی کرده است. اما آنچه سبحانی امسال پس از تلاش برای تمدید گذرنامه خود تجربه کرده، بطور منحصر به فردى گیج‌کننده و موجب احساس نا‌امنى مى‌شود.
همانطور که خودش می‌گوید، وقتی در فوریه درخواستی برای پاسپورت جدید فرستاد و دلیلی وجود نداشت که انتظار داشته باشد با مشکل روبرو شود. او پیش از این، چندین بار بدون مشکل گذرنامه خود را تمدید کرده بود. اینبار گذرنامه وی در ماه ژوئن منقضی می‌شد و او می‌خواست مطمئن شود که قبل از سفر خانوادگی در ماه ژوئیه، گذرنامه‌‌ی معتبر دارد.
او اما پاسپورت جدید را دریافت نکرد. در عوض، در سن ۶١ سالگی، آنچه را که از دوران کودکى متعلق به او بود، از دست داد: تابعیت ایالات متحده!
در نامه‌ای که از سوی یکی از مقامات وزارت امور خارجه دریافت کرده است به او اطلاع داده شده که او اصلا در همان زمان تولد نباید تابعیت ایالات متحده را دریافت می‌کرده! به دلیل اینکه پدرش در آن زمان دیپلمات سفارت ایران در آمریکا بوده است. این نامه سبحانی را به وبسایتی رجوع داده بود که تازه در آن می‌توانست برای اقامت دائم قانونی درخواست دهد!
سیاوش سبحانی که متخصص بیمارى‌هاى داخلی است، مى گوید: «این برای من یک شوک بود. من پزشک هستم و تمام عمرم در اینجا سپرى شده، مالیات پرداخته‌ام، به رئیس جمهور رای داده‌ام، به جامعه خود در ویرجینیای شمالی خدمت کرده‌ام. در طول کووید، من در محل کار بودم، خود و خانواده‌ام را در معرض خطر قرار می‌دادم. بنابراین وقتی بعد از ۶١ سال به شما می‌گویند: «اوه، یک اشتباهی رخ داده، شما دیگر شهروند ایالات متحده نیستید» واقعاً بسیار تکان‌دهنده است.»
خبرنگار «واشنگتن پست» در ادامه می‌نویسد، سبحانی نامه‌ای را که از وزارت امور خارجه دریافت کرده، همراه با اسناد شخصی که جزئیات زندگی‌اش را در آمریکا نشان می‌دهد و همچنین نامه‌هایی را که برای مقامات محلی ارسال کرده و درخواست کمک نموده، با من در میان گذاشت. این سوابق نشان می‌دهد که وی به عنوان فارغ‌التحصیل دانشکده پزشکی جرج تاون در پایتخت آمریکا از یک زندگی باثبات در طول چند دهه، اکنون بر زمین نامطمئنی ایستاده همراه با پرسش‌هایی که پاسخ روشنی ندارند.
برخی از این پرسش‌ها عبارتند از: آیا او همچنان می‌تواند بطور قانونی طبابت کند؟ آیا در صورت تغییر شماره کارت شناسایی، مبالغی که او در طول زندگی حرفه‌ای خود به دست آورده، در مزایای تامین اجتماعی او حساب خواهد شد؟ آیا او می‌تواند در جشن عروسی پسرش در سال آینده در کشورى دیگر شرکت کند؟
دکتر سیاوش سبحانی براى گفتگو و توضیح در مورد وضعیت خود مردد بود. او طبق آنچه به او توصیه شده بود، درخواست اقامت دائم داده است و نمی‌خواهد کاری کند که مقامات دولتی که سرنوشت وى را در دست دارند دلخور شوند. اما وى همچنین می‌داند که سیستم مهاجرتی کشور چقدر می‌تواند کُند باشد و به همین دلیل نگران است که اگر مدیران ارشد ایالات متحده در خدمات شهروندی و مهاجرت (USCIS) درباره پرونده او چیزی نشنوند و براى کمک به او اقدام نکنند، مجبور باشد سال‌ها در هاله‌اى از ابهام منتظر بماند.
دکتر سبحانى گفت که در حال حاضر بیش از ۴٠٠٠٠ دلار برای هزینه‌های حقوقی خرج کرده و هنوز نمی‌داند چه زمانی ممکن است مشکل تابعیت وی حل شود.
او گفت: «من منتظر مصاحبه هستم، اما آیا این بدان معناست که باید یک سال دیگر صبر کنم؟ سپس سه سال دیگر برای مرحله بعدی؟ و بعد ١٠سال دیگر قبل از اینکه بتوانم به خارج کشور سفر کنم منتظر بمانم؟»
او این ماه وارد ۶٢ سالگى شده و از قبل به فکر بازنشستگی بود. دکتر سبحانی و همسرش قصد داشتند امسال را به گشت و گذار در کشورهای دیگر بگذرانند به این امید که جایى براى خرید خانه پیدا کنند. حالا او حتی نمی‌تواند به دیدن یکی از دوستانش در لندن که اخیراً سکته کرده یا پدر همسرش که در لبنان زندگی می‌کند و به شدت بیمار است، برود.
سبحانی افزوده: «اگر پدر همسرم از دنیا برود، حتی نمی‌توانم در مراسم تشیع وی حضور داشته باشم.» او از عبارات «ناراحت‌کننده»، «ناامیدکننده» و «افسرده‌کننده» برای توصیف آنچه از سر گذرانده استفاده می‌کند. زبان او ملایم‌تر از آن چیزیست که بسیاری از مردم در صورت از دست دادن ناگهانی آزادی‌ها، حمایت‌ها و مزایای شهروندى ایالات متحده، از آن استفاده می‌کنند. همه اینها به دلیل یک اشتباه اداری در خواندن قانونی است که در در سالیان دور کارمندان مربوطه مرتکب شدند.
دولت ایالات متحده تابعیت سبحانى را به خاطر آنکه خلافی از او سر زده سلب نکرده است. نامه‌ای که در همین ارتباط به وی ارسال شده به یک دلیل بوروکراتیک اشاره می‌کند: «کسانی که در ایالات متحده از والدینی که دارای مصونیت دیپلماتیک هستند متولد شده‌اند، هنگام تولد، مشمول تابعیت آمریکا نمى شوند.»
در این نامه البته آمده است: «به عنوان یکی از اعضای خانواده و فرزند والدین خود در زمان تولد، از مصونیت کامل دیپلماتیک در حوزه قضایی ایالات متحده نیز برخوردار بودید» اما «زمانى که به دنیا آمدید، مشمول صلاحیت حقوقی ایالات متحده نبودید. بنابراین تابعیت آمریکا به شما تعلق نمى‌گرفته است.»
سبحانى پس از خواندن خط آخر نامه با صداى رسا گفت: «اما من تابعیتى داشتم که خود آنها به من دادند.»
ضمن اینکه هر بار که وی گذرنامه‌اش را تمدید می‌کرده، همین ادارات مسئول تأیید می‌کردند که او شهروند قانونی و تبعه‌ی این کشور بوده است.
دکتر سبحانی گفت که پس از دریافت آن نامه شروع به کندوکاو در تاریخ خانواده‌اش کرده. او نمی‌توانست از والدینش سوال کند زیرا پدرش فوت کرده و مادرش دچار فراموشى شده است.
او گفت آنچه کشف کرده اینست که برادر بزرگترش زمانى که پدر خانواده دانشجوى نظامى در کانزاس بوده، در آن شهر به دنیا آمده و دچار نوعى بیمارى مادرزادى بوده که نیاز به جراحی داشته است. پدرشان برای تمدید اقامت خانواده در کشور برای آن عمل جراحی، شغل موقتی در سفارت ایران پیدا کرد و در ماه‌هاى اکتبر و نوامبر ١٩۶١ در آنجا مشغول به کار شد. گواهی تولد نشان می‌دهد که سبحانی در همان نوامبر در مرکز پزشکی ارتش به نام «والتر رید» متولد شده است.
سبحانی در ادامه افزود که خانواده‌اش در کودکی چندین سال در ترکیه زندگی می‌کردند اما وى برای حضور در مدرسه مقدماتی جرج تاون به واشنگتن دى‌سى رفت و پس از دریافت دو لیسانس از دانشگاه واشنگتن و کالج بوستون در دانشکده پزشکی جرج تاون به تحصیل ادامه داد.
او تأکید کرد که نمی‌تواند در امنیت کامل در ایران زندگی کند زیرا علیه حکومت جمهوری اسلامی صحبت کرده و برادرش برای سناى آمریکا از مریلند در سال ٢٠١٢ نامزد شده بود.
سبحانی در نامه‌ای از سناتور مارک آر. وارنر و نماینده ویرجینا، جرالد ای. کانولی، درخواست کمک نموده و نوشت که «بیشترین احترام را برای قوانین حاکم بر این کشور قائل است.» او همچنین خاطرنشان کرد که کار خود را وقف کمک به مردم در ویرجینیا و منطقه «دی سی» کرده و «مستقیماً در مراقبت از زندگی ده‌ها هزار نفر مشارکت داشته و با هیئتى فعال متشکل از بیش از ٣٠٠٠ بیمار همکارى داشته است.»
او نوشت: «فقط می‌توانم امیدوار باشم تأثیری که در ٣٠ سال گذشته در مراقبت از جامعه ویرجینیایی‌ها و رای‌دهندگان شما گذاشته‌ام، وزنه مهمى براى تمایل شما در تصمیم به حمایت و مداخله از جانب من داشته باشد.»
او نامه سناتور کانلى را که از سوى وى به یکی از مقامات سازمان تابعیت و مهاجرت ایالات متحده نوشته با این مضمون در اختیار خبرنگار «واشنگتن پست» گذاشت: «من اطمینان دارم که می‌توانید تصور کنید چقدر سخت است که در تمام دوران زندگى باور داشته‌اید شهروند ایالات متحده هستید و بعد بفهمید که چنین نیست. دفتر ما با احترام درخواست همه بررسی‌های ممکن را برای تسریع در این پرونده مطابق با قوانین و مقررات آمریکا دارد.»
سبحانی گفت که امیدوار است تا شش ماه دیگر تابعیت‌اش بازگردانده شود، اما نمی‌داند که آیا این انتظار واقع‌بینانه است یا نه. او نمی‌داند که آیا به‌موقع برای شرکت در مراسم عروسی پسرش در پرتغال پاسپورت خواهد داشت؟ یا اینکه مى‌تواند به زودی با همسر خود راهى سفرهای دوران بازنشستگی شود؟ او نمی‌داند چه مدت بدون تابعیت خواهد ماند.
*منبع: واشنگتن پست
*نویسنده: ترزا وارگاس گزارشگر محلی واشنگتن پست
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
