احمد رأفت – بیست و هشتمین نشست تغییرات اقلیمی یا «کاپ۲۸»، نهم آذر، با شرکت بیش از ۷۰ هزار نفر رسماً در دوبی آغاز به کار کرد. بیش از ۱۵۰ تن از رهبران جهان چون چارلز سوم پادشاه بریتانیا، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل و محمد بن زاید آل نهیان رئیس امارات متحده عربی در مراسم افتتاح این نشست شرکت کردند. رؤسای جمهوری آمریکا و چین به «کاپ۲۸» نیامدند ولی کشورهایشان حضوری پراهمیت در اجلاس خواهند داشت. سیدابراهیم رئیسی ولی اعلام کرد به دلیل حضور اسرائیل در این کنفرانس به دوبی سفر نخواهد کرد.
این کنفرانس که تا ۲۱ آذر ادامه خواهد یافت، سومین نشست تغییرات اقلیمی است که در منطقه خاورمیانه برگزار می‌شود. در گذشته قطر میزبان «کاپ۲۲» بوده و اجلاس قبلی نیز در شرم‌الشیخ مصر برگزار شده بود.
برگزاری این اجلاس در امارت متحده عربی و انتخاب سلطان الجابر مدیرعامل بزرگترین شرکت نفتی امارات (ADNOC) به عنوان رئیس دوره‌ای آن، به بحث‌های بسیاری دامن زده است. در حالی که فعالیت‌های مربوط به شرکت‌های بزرگ سوخت فسیلی از مهم‌ترین عوامل انتشار گازهای گلخانه‌ای و گرمایش زمین به حساب می‌آید، انتخاب مدیرعامل یکی از بزرگترین این شرکت‌ها برای ریاست ادواری نشست تغییرات اقلیمی را بسیاری دهان‌کجی به محتوا و اهداف این کنفرانس تلقی می‌کنند و بعید نمی‌دانند که این شرکت‌ها بخواهند از این نشست برای توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری در بخش سوخت فسیلی استفاده کنند.
اولین کنفرانس تغییرات اقلیمی را سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۵ در برلین برگزار کرد. در این نشست کشورهایی که سه سال قبل از آن در اجلاس زمین در برزیل حضور داشتند و کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره تغییر اقلیم را امضا کردند، حضور داشتند. نقطه عطف در این سلسله کنفرانس‌های اقلیمی، نشست «کاپ۲۱» است که در سال ۲۰۱۵ با شرکت نمایندگان ۲۰۰ کشور در پاریس برگزار شد. در این کنفرانس کشورهای شرکت‌کننده متعهد شدند تدابیری اتخاذ کنند که تا سال ۲۱۰۰ میلادی افزایش دمای زمین از حد ۱/۵ درجه سانتیگراد تجاوز نکند. هدف ۱/۵ درجه افزایش دما برای جلوگیری از اثرات ویرانگر تغییرات اقلیمی ضروری است.
هدف کنفرانسی که اکنون در دوبی در جریان است، تنها تاکید بر دستیابی به تعهدادت پیمانی که در سال ۲۰۱۵ در پاریس به امضا رسید نیست. از جمله دیگر موضوعاتی که در دستور کار قرار دارند می‌توان به برداشتن گام‌های لازم برای استفاده هرچه بیشتر از انرژی‌های پاک برای کاهش اثرات گازهای گلخانه‌ای اشاره کرد. ایجاد صندوقی زیر نظر بانک جهانی برای کمک به کشورهای جنوب جهان برای مقابله با اثرات منفی تغییرات اقلیمی یکی دیگر از مسائلی است که شرکت کنندگان در این نشست درباره آن گفتگو خواهند کرد.
این صندوق باید با کمک‌های مالی و سرمایه‌گذاری کشورهای صنعتی و کشورهای تولید کننده سوخت‌های فسیلی تاسیس شود. خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌های اروپایی می‌نویسد کشورهایی چون آلمان، دانمارک و هلند در چند روز آینده میزان کمک‌های خود را اعلام خواهند کرد و اتحادیه اروپا نیز متعهد شده است که مشارکت قابل توجهی داشته باشد، اما مشروط بر اینکه کشورهائی چون چین، پادشاهی سعودی و امارات نیز سهم مهمی به عهده بگیرند.
البته در جریان این نشست مسائل دیگری چون سلامت، اقتصاد، معضل گرسنگی و حفاظت از طبیعت نیز در دستور کار قرار دارند. همکاری‌های چندجانبه در زمینه تامین امنیت غذایی و ارتباط آن با تغییرات اقلیمی و برنامه‌هایی جهت افزایش تاب‌آوری زمین جهت رشد پایدار در زمینه کشاورزی و تأمین خواربار نیز یکی از موضوعاتی است که قرار است در مورد آنها راهکارهائی در این اجلاس ارائه شوند.
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اشاره به عدم شرکت ابراهیم رئیسی در این نشست می‌نویسد «نه تنها رئیس‌جمهور در این کنفرانس شرکت نمی‌کند، بلکه نماینده‌ای هم از سوی او به اجلاس فرستاده نخواهد شد.» هیات جمهوری اسلامی ایران در «کاپ۲۸» به ریاست علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو که به دوبی رفته بود نیز جمعه، دهم آذر، کنفرانس را در اعتراض به حضور نمایندگان اسرائیل ترک کرد. به گزارش خبرگزاری ایرنا، علی‌اکبر محرابیان در زمان ترک کنفرانس، حضور نمایندگان اسرائیل در این نشست را «سیاسی» خواند و آن را «مغایر با اهداف و راهبردهای» کنفرانس بین‌المللی «تغییرات اقلیمی» موسوم به «کاپ ۲۸» اعلام کرد.
البته علی سلاجقه رئیس سازمان محافظت زیست در نشست قبلی تغییرات اقلیمی علت عدم همکاری جمهوری اسلامی در زمینه کاهش اثرات مخرب ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌ای را «تروریسم اقتصادی»، در اشاره به تحریم‌های بین‌المللی، خوانده بود. این در حالیست که حسن روحانی رئیس دولت پیشین جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۷ صریحاً لزوم کاهش گازهای گلخانه‌ای برای مقابله با تغییرات اقلیمی را رد کرده و مدعی شده بود هیچ کشوری در دنیا این کار را نمی‌کند. جمهوری اسلامی یکی از ده آلاینده اول دنیا از نظر انتشار گازهای گلخانه‌ای است و با وجود تعهدات لفظی، انتشار این گازها در ایران طی چند سال اخیر کاهش نیافته است.
بنا بر شاخص عملکرد محیط زیستی که هر دو سال یکبار توسط دانشگاه‌های ییل و کلمبیا در آمریکا منتشر می‌شود، جمهوری اسلامی از میان ۱۸۰ کشور در تغییرات اقلیمی رتبه‌ی ۷۵ و در مدیریت زباله و پسماندها رتبه‌ی ۹۷ را دارد. در شاخص تنوع زیستی جمهوری اسلامی در رتبه‌ی ۱۳۸ قرار دارد.
