مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری کرمانشاه اعلام کرد: «در حال حاضر با دستورالعمل ابلاغی از شورای عالی امنیت ملی، حضور، اسکان و اشتغال اتباع افغانستان در ۱۶ استان کشور و از جمله کرمانشاه ممنوع است.»
استان‌هایی که بطور کامل برای اقامت شهروندان افغان ممنوع هستند، عبارتند از: آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان، کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، مازندران، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و همدان.
حمزه سلیمانی روز شنبه ۱۱ آذرماه ۱۴۰۲ با بیان این مطلب به ایسنا گفت: «در این راستا از ابتدای امسال تا کنون هشت مرحله طرح شناسایی، دستگیری و طرد اتباع غیرمجاز در کرمانشاه اجرایی شده است.»
وی به مشارکت پلیس امنیت عمومی، اداره اجرائیات شهرداری و سایر دستگاه های مربوطه در اجرای این طرح اشاره کرد و افزود: «طی اجرای این طرح‌ها تا کنون تعداد قابل توجهی از کارگران افاغنه و نیز تعدادی از کارفرمایان متخلف و بی‌تعهد که اقدام به به‌کارگیری آنها کرده بودند، دستگیر شدند.»
این مقام مسئول از آغاز مرحله نهم اجرای این طرح هم خبرداد و گفت: «مرحله نهم اجرای طرح شناسایی، دستگیری و طرد اتباع غیرمجاز از هشتم آذر در کرمانشاه آغاز شده که طی آن از بسیاری از پروژه‌های ساخت مسکن در شهرک‌های اطراف شهر، گلخانه‌ها، اصطبل‌های پرورش اسب و گاوداری‌ها بازرسی به عمل آمد.»
سلیمانی مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری کرمانشاه اضافه کرد: «در این بازرسی‌ها هم تعدادی از کارگران افغانستانی که توسط کارفرمایان به کار گرفته شده بودند، دستگیر و از استان طرد شدند.» او توضیح نداد این افراد چگونه و به کجا «طرد شدند».
در همین ارتباط ۵ آذرماه عضو کمیسیون امور داخلی کشور به ایسنا گفته بود: «هر شخص ایرانی که به اتباع خارجی خانه اجاره داده و همچنین کارفرمای ایرانی که به این اتباع غیرمجاز کار می‌دهد، باید مجازات شود.»
ابوالفضل ابوترابی مهم‌ترین مفاد طرح ساماندهی اتباع خارجی را تشریح کرد و افزود: «این طرح که از سوی بنده تهیه شده است ساماندهی واقعی اتباع خارجی را در یک برنامه جامع دنبال می‌کند و دارای ۱۰۳ ماده و تبصره است و همه مسائل مهاجران را دربر می‌گیرد.»
وی ادامه داد: «یکی از مفاد این طرح تشکیل سازمان ملی مهاجرت بود که در قالب بندی از لایحه برنامه هفتم توسعه به تصویب مجلس رسید. رتبه بندی اتباع خارجی یکی دیگر از مواردی است که در این طرح دیده شده است. اینکه اتباع خارجی با چه جرم‌ها و تخلفاتی از کشور نیز تردد خواهند شد در این طرح دیده شده است.»
این عضو کمیسیون امور داخلی و شوراها یکی از موضوعات مهم دیده شده در این طرح را ساماندهی ایرانیان دانست و افزود: «ما تا زمانی که ایرانی‌ها را ساماندهی نکنیم، نمی‌توانیم اتباع خارجی را نیز ساماندهی کنیم. باید کاملا مشخص شود شخص ایرانی که به اتباع خارجی خانه اجاره داده است، چه کسی هست؟ و اگر خانه خود را به اتباع غیرمجاز اجاره داد باید مجازات شود. همچنین باید کارفرمای ایرانی که به اتباع خارجی غیرمجاز کار می‌دهد، مجازات شود.»
نماینده مردم نجف آباد در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در این طرح همه موارد را لحاظ کرده‌ایم، تاکید کرد: «ما باید فضا را برای اتباع خارجی غیرمجاز تنگ کنیم تا یا کشور را ترک کنند یا مسیر قانونی طی کنند.»
ابوترابی تاکید کرد: «امروز ۱۷ کارت از سوی دستگاه‌های مختلف به اتباع خارجی داده می‌شود که این اشتباه است. در این طرح پیش‌بینی شده است تا همه این کارت‌ها در یک کارت تجمیع شود که پشت آن نیز کارت بانکی اتباع باشد و قابل رصد باشد. این کارت هم کد شناسه اتباع را دارد هم کارت بانکی فرد به شمار می‌رود. با این کارت تمام کارهای مالی، تحصیلی و شغلی اتباع دنبال خواهد شد.»
این عضو کمیسیون امور داخلی مجلس شورای اسلامی در ادامه اضافه کرد: «برای ساماندهی اشتغال و محل اقامت اتباع خارجی نیز پیش‌بینی کردیم تا کمیسیون ساماندهی استانی تشکیل شود. این کمیسیون سالی یکبار مشخص می کند که چه تعدادی اتباع و در کدام شهر و روستای استان می‌تواند باشد و سپس این اطلاعات را در سامانه ثبت اسناد و املاک به اطلاع همه می‌رسانند. از این طریق می‌توانیم ساماندهی کنیم تا همه اتباع به یکباره در یک شهر یا یک استان تجمع پیدا نکنند.»
ابوترابی با بیان اینکه فعلا این طرح به لحاظ اختلاف نظراتی که بین چند دستگاه وجود دارد، مسکوت مانده است توضیح داد: «بنده تا این لحظه تمام تلاش خود را می‌کنم تا این طرح دنبال شود و مصمم هستم تا این طرح به نتیجه برسد.»
در همین ارتباط روزنامه دنیای اقتصاد در مطلبی با عنوان ساماندهی ضعیف اتباع بیگانه، در ۱۵ آبان‌ماه نوشته بود: «حضور مهاجران افغان در ایران که تعداد حدودی آنها ۱۰ میلیون نفر برآورده شده، واکنش‌های منفی شدیدی را از سوی مردم به همراه داشته که بیشتر از آنکه ریشه نژادی داشته باشد، از سوء مدیریت و سیاست‌گذاری‌های ضعیف در بخش مهاجرت نشات می‌گیرد.»
بر اساس این گزارش در سال ۱۴۰۱، حدود ۲۵۵هزار نفر از اتباع، از کارت کار موقت برخوردار بوده‌اند. همچنین در این سال تعداد پروانه‌های کار برای تبعه بیگانه ماهر در کشور حدود ۹هزار فقره بوده است.»
بررسی سالنامه آماری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۵ جمعیت کشور معادل ۷۹میلیون و ۹۲۶هزار نفر بوده که از این جمعیت ۷۸میلون و ۱۶۶هزار نفر ایرانی بوده و بقیه تابعیت کشورهای دیگر را داشته‌اند. در همین سال یک‌میلیون و ۵۸۳هزار نفر تابعیت کشور افغانستان را داشته‌اند که در ایران ساکن بوده و ۵۱۵هزار نفر از آنان به زندگی در تهران مشغول بوده‌اند.
این در حالیست که مرکز آمار یا وزارت کار به تازگی آمار دقیقی از تعداد اتباع کشورهای مختلف در ایران منتشر نکرده‌اند. همچنین در حال حاضر آمار دقیقی از تعداد مهاجران افغانستانی در ایران وجود ندارد. کارشناسان این حوزه تخمین می‌زنند که در حال حاضر جمعیت شهروندان افغانستان که در ایران ساکن هستند، حدود ۱۰میلیون نفر است که تعداد قابل توجهی از آنها فاقد مدارک شناسایی هستند. پس از حکومت مجدد طالبان در افغانستان موج جدیدی از مهاجرت شهروندان این کشور به ایران آغاز و موجب رشد جمعیت اتباع این کشور در ایران شد.
پیش از این جلال رشیدی کوچی رئیس کمیته امنیت کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی در ۱۱ آبان با بیان اینکه «با احتساب مهاجران غیرقانونی بیشتر از ۱۵ میلیون نفر اتباع بیگانه در کشور داریم» گفته بود :«تعداد زیادی از اتباع بیگانه در کشور قابلیت رصد ندارند و روند کند ساماندهی اتباع بیگانه در کشور نگران‌کننده است.»
به گفته وی، منابع کشور نباید رایگان در اختیار اتباع بیگانه غیرقانونی قرار گیرد. باید هزینه‌های ماندن در ایران را آنقدر برای مهاجران غیرقانونی بالا برد که ماندن در ایران برایشان به صرفه نباشد.
رشیدی کوچی تاکید کرده بود: «هشدار می‌دهم و تعجب می‌کنم که چگونه برخی افراد با ایجاد فضای احساسی می‌خواهند حساسیت موضوع را کم کنند. برخی از مهاجران غیرقانونی سابقه خدمت در ارتش افغانستان دارند.»
اتباع کشورهای همسایه برای هر بار ورود به ایران «به افراد و برخی شبکه‌ها» دست‌کم ۵۰۰ دلار می‌پردازند!
حشمت‌الله فلاحت پیشه رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملى مجلس شورای اسلامی نیز در همین ارتباط روز یکشنبه ۱۶ مهرماه به خبرگزاری ایلنا گفته بود: «مجلس و دولت حداقل در بودجه امسال که ۱۵ آذر به مجلس می‌آید، باید ردیف ویژه‌ای را برای تکمیل انسداد مرزها شکل بدهند تا این مشکلات حل شود. چون از همان کمپ‌های پناهندگان که دیدار می‌کردم، کسانی بودند که بعضا سابقه بیش از ۳ بار ورود به ایران و استرداد را داشتند و می‌گفتند حتی اگر مسترد شوند بار دیگر ۵۰۰ دلار را جمع می‌کنند تا به مافیا بدهند و وارد کشور شوند. اینها واقعیتی است که من معتقدم نیازمند یک عزم مشترک برای حل آن است.»
درگیری در شهر میبد در اعتراض به کشته شدن یک نوجوان
در پی قتل یک جوان در شهر میبد در یک «نزاع و درگیری دستجمعی»، فرمانده انتظامی استان یزد از بازداشت قاتل خبر داد.
ویدیوهای مختلفی از این درگیری‌ها که جمعه دهم آذرماه اتفاق افتاد در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.
برخی منابع محلی هویت… pic.twitter.com/x26n3cyC1q— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 2, 2023
در این میان جرائم مختلفی از جمله جنایی نیز طی سال‌های گذشته توسط مهاجران افغانستانی در ایران روی داده که حساسیت جامعه را نسبت به آنها بیشتر برانگیخته است. در همین ارتباط این هفته نیز در پی قتل یک جوان در شهر میبد در یک «نزاع و درگیری دستجمعی»، فرمانده انتظامی استان یزد از بازداشت قاتل خبر داد. ویدیوهای مختلفی از این درگیری‌ها که جمعه دهم آذرماه اتفاق افتاد در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. برخی منابع محلی هویت این نوجوان را «امیررضا آقایی» اعلام کردند و ادعا شد که توسط یک «تبعه افغان» کشته شده است. گفته می‌شود درگیری‌ها به محل نماز جمعه شهر میبد نیز کشیده شده و مردم معترض با امام جمعه، فرماندار و فرمانده سپاه میبد نیز درگیر شدند.
