یک آموزگار می‌گوید: «ایده مهاجرت در دانش‌آموزان بیشتر شده و حتی این ایده به دانش‌آموزان مقاطع متوسطه اول و ابتدایی هم کشیده شده است. چنین چیزی کم سابقه است، اراده برای مهاجرت خیلی زیاد است اما توان برای مهاجرت کم است. وقتی از دانش‌آموزان پرسیده می‌شود دلایل ایده مهاجرتی که در ذهن دارند برای چیست، می‌گویند چشم‌انداز تحصیلی و شغلی در خارج از کشور را برای خودشان روشن‌تر می‌بینند.»
وبسایت خبرآنلاین روز شنبه ۹ دی‌ماه در گفتگوی مفصلی با سه آموزگار به موضوع مهاجرت دانش‌آموزان و معلمان جدید و همچنین کمبود آموزگار در مدارس پرداخت.
محمد داوری یکی از این آموزگاران با بیان اینکه معلم‌ها بیشتر بعد از بازنشستگی مهاجرت می‌کنند گفت: «اخیراً ایده مهاجرت در دانش‌آموزان بیشتر شده و حتی این ایده به دانش‌آموزان مقاطع متوسطه اول و ابتدایی هم کشیده شده است. چنین چیزی کم سابقه است، اراده برای مهاجرت خیلی زیاد است اما توان برای مهاجرت کم است. وقتی از دانش‌آموزان پرسیده می‌شود دلایل ایده مهاجرتی که در ذهن دارند برای چیست، می‌گویند چشم‌انداز تحصیلی و شغلی در خارج از کشور را برای خودشان روشن‌تر می‌بینند. در نسل جدید مسئله اقتصاد در انتخاب رشته اهمیت زیادی دارد، به شدت معتقدند که رشته‌ای باید انتخاب کنند تا درآمد کافی از آن داشته باشند، برای همین گرایش به مهاجرت میان دانش‌آموزان افزایش پیدا کرده است.»
محمدرضا نیک‌نژاد نیز با اشاره به اینکه «خیلی‌ها کوله‌پشتی مهاجرت را حداقل در ذهن خود بسته‌اند» می‌گوید: «خیلی از دانش‌آموزانِ گذشته خودم امروز مهاجرت کردهاند، بعد از حوادث سال گذشته میزان سرخوردگی دانش‌آموزان افزایش پیدا کرد. به دلیل برخوردهایی که انجام شده، برخلاف آقای داوری معتقدم خیلی از معلم‌های جدید گرایش به مهاجرت دارند، این معلم‌ها از فضای آموزشی کشور به شدت بدشان می‌آید، نسل جدید دانش‌آموزان و معلمان کوله‌پشتی مهاجرت را حداقل در ذهن‌شان بسته‌اند و فقط منتظر یک فرصت هستند.»
نرگس ملکزاده نیز درباره این موضوع می‌گوید: «یکبار از دانش‌آموزان خواستم شناسنامه‌ای درست کنند که مجموعه‌ای از علاقه‌ها و نشانه‌های خودشان باشد و ما بتوانیم با خواندن آن دانش‌آموز را بشناسیم، خیلی از دانش‌آموزان سفر کردن و رفتن از ایران را جزو علاقه‌های خودشان نوشته بودند، خیلی‌های‌شان ترکیه را برای مهاجرت انتخاب کردند که این نشان می‌دهد انگار فقط دوست داشتند از اینجا بروند.»
به گفته ملکزاده، «شرایط اقتصادی درباره مهاجرت اثرگذاری زیادی دارد؛ اکثر دانش‌آموزان ما شرایطی که بخواهند مهاجرت کنند را ندارند، اما همانطور که آقای نیک‌نژاد گفت ذهن‌شان را برای مهاجرت به دلیل ناامیدی‌ها و سرخوردگی‌هایی که دارند آماده کردهاند، آنها به مهاجرت تمایل دارند.»
این تمایل به مهاجرت و درواقع فرار از کشورِ تحت حکومت جمهوری اسلامی در حالیست که طی یک سال گذشته صدها آموزگار بازداشت و احضار شدند، شمار زیادی از آموزگاران با احکام قضایی روبرو شده و در ماه‌های گذشته نیز موج سرکوب با اخراج، تعلیق و بازنشستگی اجباری ادامه یافته است. در همین ارتباط رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش در مهرماه امسال موج «پاکسازی» در مدارس را تأیید کرده و گفته بود: «امسال نزدیک به ۲۰هزار مدیر مدرسه تغییر کردند تا در مدارس تحول ایجاد کنند، همچنین ۷ هزار مدرسه در مسیر تحول شناسایی شدند که امسال در ۵ هزار مدرسه فعالیت‌های خود را آغاز خواهیم کرد.»
نرگس ملکزاده که یکی از این مدیران برکنارشده است در همین ارتباط گفت: «وقتی مرا صدا کردند گفتند تغییر شما به خاطر مطالب انتقادی، گفتگوهایی که انجام می‌دهی، مطالبی که می‌نویسی، فعالیت صنفی، حمایت از معلمان زندانی و مسائل مربوط به حوادث سال گذشته است، برای همین ابلاغ مدیریت مرا لغو کردند. من ۱۰ سال است که ضمن مدیر بودن نقدهای خودم را به وضعیت آموزش و پرورش نوشته‌ام اما در این دولت اینطور تصمیم گرفتند، اینها انتقادات را برنمی‌تابند.»
ملکزاده اکنون نیز در گفتگو با «خبرآنلاین» می‌گوید: «انگار که مدیران را الک کردند، آنها که خوب بودند برداشتند کنار گذاشتند و ریزها را برای مدیریت مدارس انتخاب کردند. حتی همکارهایی که برای آرام کردن جوّ مدرسه در سال گذشته فقط همراهی‌هایی با دانش‌آموزان داشتند برکنار شدند.»
نیک‌نژاد با اشاره به اینکه تعداد ۳۰۰ الی ۴۰۰ معلم به خاطر فعالیت صنفی از رتبه‌بندی محروم شدند معتقد است: «قبل‌تر هر برخوردی با معلم‌ها متوجه رهبر فعالان صنفی می‌شد اما الان این برخوردها گریبان معلم‌هایی که فقط در تجمع شرکت می‌کنند هم گرفته است، یعنی معاون مدرسه داشتیم که به دلیل فعالیت‌ها هم رتبه‌بندی نگرفته و هم بعد از مدتی بازنشستگی اجباری به او دادند. برخوردهای سیاسی امنیتی را در ساختار آموزش و پرورش آنقدر گسترش داده‌اند که باید گفت در این زمینه سیاه‌ترین دوران آموزش و پرورش را سپری می‌کنیم.»
فرافکنی وزیر آموزش و پرورش: با آموزش «حبّ وطن» از مهاجرت جلوگیری کنید!
کاهش شدید کیفیت آموزشی و از بین رفتن عدالت آموزشی در مدارس ایران یکی از دلایل کاهش سن مهاجرت به دانش‌آموزان است.
روزنامه «اعتماد» خرداد امسال از کاهش سن مهاجرت به دانش‌آموزان ایرانی خبر داده و نوشته بود که علت مهاجرت دانش‌آموزان «ناامیدی» از آینده خود در ایران است. افزایش هزینه مدارس غیرانتفاعی و نمونه مردمی در کنار کاهش شدید کیفیت آموزشی و تعداد بالای دانش‌آموزان در کلاس‌های درس مدارس دولتی به دغدغه بسیاری از اولیا تبدیل شده است.
در همین رابطه یک آموزگار پیشتر در گفتگو با روزنامه «اعتماد» به یک نمونه از مهاجرت دانش‌آموزان اشاره کرده و گفته بود: «دختری کلاس نهم است و حدود ۶۲۰ میلیون تومان برای ثبت‌نام او در مدرسه‌ای وابسته به دانشگاهی در تورنتوی کانادا پرداخت کردهاند.»
