سخنگوی آموزش و پرورش با اشاره به اوج‌گیری آمار اعتیاد در میان دانش‌آموزان اعلام کرد اعتیاد خارج از آموزش و پرورش صورت می‌گیرد و مدارس سالم هستند!
خبرگزاری «رکنا» روز یکشنبه ۱۰ دی‌ماه به نقل از علی فرهادی نوشت: «در حال حاضر فضای مدارس، چه دولتی و چه غیردولتی فضای سالمی است.»
به گفته سخنگوی وزارت آموزش و پرورش، «فضای جامعه قطعاً در دست آموزش و پرورش نیست و باید همه دستگاه‌ها تلاش کنند تا فضای جامعه سالم شود. ما موکدا می‌گوییم در مدرسه، دانش‌آموزان در فضای امنی قرار دارند؛ اما خارج از مدرسه تحت پوشش ما نیست. باید این را در نظر بگیریم که تحول شامل مسجد، محله، خانواده و… می‌شود و نمی‌توان گفت تحول فقط باید در «مدرسه» باشد.»
این مقام مسئول در آموزش و پرورش تأکید کرد: «همه دستگاه‌های فرهنگی باید به والدین کمک کنند تا مجهز به ابزار آموزش در خانواده به دانش‌آموزان باشند. در وزارت آموزش و پرورش و در بخش انجمن اولیا و مربیان این آمادگی را داریم که اولیا را آموزش دهیم؛ ولی مسائلی مثل اعتیاد خارج از آموزش و پرورش صورت می‌گیرد؛ لذا ما باید تلاش کنیم دانش‌آموز را به آگاهی برسانیم.»
در همین ارتباط روزنامه «اعتماد» ۲۰ آذرماه گزارشی در مورد افزایش اعتیاد به گل در میان دانش‌آموزان منتشر کرد.
بر اساس این گزارش آبان ۱۳۹۸، یکی از مدیران وزارت آموزش و پرورش از راه‌اندازی «کانون یاریگران زندگی» در مدارس برای پیشگیری از اعتیاد دانش‌آموزان خبر داده بود. این مدیر آموزش و پرورش در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفته بود که این طرح به عنوان بخشی از برنامه کلان «یاریگران زندگی» و مصوب جلسه ۱۳۶ ستاد مبارزه با مواد مخدر، نتیجه تفاهم مشترک وزارت آموزش و پرورش و ستاد مبارزه با مواد مخدر است که به دنبال اجرای این طرح که با مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان اجرا خواهد شد.
با اینهمه در حالی که طبق دستورالعمل‌های رسمی، قرار است از طریق ایجاد کانون «یاریگران زندگی» در مدارس، برنامه‌های خودمراقبتی و مهارت‌های زندگی با هدف پیشگیری از اعتیاد و توقف رشد اعتیاد در مدارس و مداخلات حمایتی و اجتماعی و درمانی برای دانش‌آموزانی که درگیر اعتیاد شده‌اند اجرا شود، دانش‌آموزانی از برخی مدارس پسرانه و دخترانه مقطع دوم متوسطه در مناطق ۶، ۴ و ۱۱ شهر تهران می‌گویند که نه تنها تا به حال خود و همکلاسی‌های‌شان در سایر مدارس، اسمی از «کانون یاریگران زندگی» نشنیده‌اند و حتی نمی‌دانند که این کانون قرار است چه فعالیتی در مدرسه داشته باشد، بلکه بارها نیز شاهد استعمال دخانیات و قلیان و «گل» توسط همکلاسی‌های‌شان بوده‌اند.
حالا طرح «کانون یاریگران زندگی» در حالی به چهارمین سال اجرا رسیده که همچون بسیاری از طرح‌ها و تفاهمنامه‌ها، علت بروز آسیب در اولویت توجه مسئولان نبوده و مجریان با اعلام اینکه «علت آسیب تقصیر ما نبوده، ما در تولید این آسیب نقش نداشتیم، همه دستگاه‌ها باید برای رفع علت مداخله کنند، تا وقتی باقی دستگاه‌ها پای کار نیایند این مشکلات باقی است و…» سعی می‌کنند خود را در بی‌اثر ماندن طرح‌ها و برنامه‌هایی که با بودجه‌های کلان شکل می‌گیرند و اجرا نمی‌شوند، بی‌تقصیر نشان دهند.
در ۱۱ دی‌ماه نیز گزارشی در شبکه «شرق» با موضوع اعتیاد به مصرف حشیش و گل در بین دانش‌آموزان منتشر شد. در بخشی از این گزارش با بیان اینکه کارشناسان اعتیاد بارها نسبت به عادی‌سازی مصرف حشیش و گل در بین دانش‌آموزان هشدار می‌دهند اعلام شده بود: «مسئله آنقدر آشکار شده، که حالا عده‌ای از معلمان و مدیران، نگران سلامت برخی از دانش‌آموزان‌شان هستند، آنها تایید کرده‌اند که بساط برخی از موادفروشان در مقابل مدارس و یا پارک‌های اطراف مدرسه است. برخی دیگر از موادفروشان هم از دانش‌آموزان در داخل مدرسه برای فروش استفاده می کنند تا جایی‌که بوی گل در سرویس بهداشتی مدارس می‌پیچد.»
روزنامه «هم‌میهن» نیز یکم امرداد به نقل از محمد جمالو، معاون پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر نوشته بود که ۲/۱ درصد از دانش‌آموزان با اعتیاد درگیر هستند. به گفته این مقام مسئول، بیشترین اعتیاد در میان دانش‌آموزان، مصرف الکل است. دانش‌آموزانی که در همان ابتدای مسیر تحصیلی با یکی از مهمترین آسیب‌های اجتماعی مواجه شدند. آن هم در حالی که روزانه در گوشه و کنار صحبت از یک ماده اعتیادآور جدید می‌شود و به چشم هم‌زدنی هم به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد.
بر اساس این گزارشی محمد جمالو معاون پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر در این ارتباط اعلام کرده بود که طبق «آمار سال ۱۳۹۵ در حوزه دانش‌آموزی ۲/۱ درصد جمعیت دانش‌آموزان دچار شیوع موادمخدر بودند که اعتیاد در بین دانش‌آموزان هنرستانی بیشتر بود و ۰/۱۵ درصد دانش‌آموزان هنرستان شیشه، ۰/۳۶ درصد حشیش، ۰/۹۶ درصد ماریجوانا و ۵/۴ درصد مصرف الکل داشتند.»
مهری سادات‌موسوی معاون اجتماعی سازمان بهزیستی نیز توضیح داده بود: «مدل اعتیاد در دهه اخیر تغییر کرده و سن اعتیاد کاهش پیدا کرده و به ۱۰ سال رسیده است. همچنین اعتیاد، زنانه شده، در کنار این موارد قیمت پایین موادمخدر، صنعتی شدن و تغییر الگوی مصرف موادمخدر را شاهد هستیم، به‌عنوان مثال خانواده‌ها تصور می‌کنند که فرزندشان در اتاق خود و در فضای امن است اما در حال مصرف موادمخدر صنعتی است.»
هومان نارنجی‌ها مدیرکل سابق پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر نیز هشدار داده بود:« ۱۰ سال طول می‌کشد که سن اعتیاد از ۲۲ به ۲۳ سال افزایش یابد و جوانان دیرتر مصرف موادمخدر را شروع کنند. اگر سن اعتیاد در ایران به ۱۰ سال رسیده باشد، یک فاجعه بزرگ رخ داده است. در یک برهه زمانی کوتاه از ۲۳_۲۲ سال سن اعتیاد به ۱۰ سال رسیده است. چنین موضوعی شدنی نیست. در این سنین – ۱۰ سال – اعتیاد دیده شده اما سن شروع اعتیاد در کشور نیست. آماردهنده سن اعتیاد را با سن مصرف اشتباه گرفته است.»
با اینهمه دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در سخنانی که خبرگزاری تسنیم در ۲۲ خرداد به نقل از وی منتشر کرد ادعا کرده بود که «آهنگ رشد اعتیاد در بین دانش‌آموزان بر اساس اعلام آموزش و پرورش متوقف شده است و این مهم نتیجه طرح‌هایی مانند یاریگران زندگی است!»
به گفته وی، «ایران رتبه برتر کشفیات مواد مخدر در جهان را دارد، بر اساس آمارهای رسمی ۹۰ درصد تریاک، ۵۰ درصد مورفین و ۲۷ درصد کشفیات هروئین دنیا را ایران کشف می‌کند.»
این همه در حالیست که گرایش به مصرف مواد مخدر در برخی مناطق کشور به مقطع ابتدایی رسیده؛ به گفته نماینده استان خراسان جنوبی در شورای عالی استان‌ها سن اعتیاد در مناطق مرزی خراسان جنوبی به دانش‌آموزان ابتدایی رسیده است.
وی توضیح داده بود: «اینکه سن اعتیاد در بین دانش‌آموزان پایین آمده است جای نگرانی دارد. قبلا بیشتر دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم درگیر بودند اما در حال حاضر دانش‌آموزان دوره ابتدایی هم درگیر شده‌اند.»
در اردیبهشت ۱۴۰۱ سلمان ذاکر عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی وضعیت در حوزه مواد مخدر را نگران کننده دانسته و اعلام کرده بود: «سن اعتیاد به سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی و مقطع راهنمایی رسیده است.»
پیشتر اکرم مصورى معاون امور زنان حسن روحانى در مهرماه ۱۳۹۷ با اعلام اینکه سن مصرف مواد مخدر و اعتیاد میان نوجوانان و جوانان به شدت کاهش یافته است گفته بود: «مهمترین آسیب زنان در حال حاضر در ایران اعتیاد است. آمارها نشان می‌دهد سن اعتیاد دخترها از سن ١۵ سالگى هم پایین‌تر آمده است.»
در شهریور ۱۳۹۴ نیز شهیندخت مولاوردی معاون امور زنان و خانوده حسن روحانی با حضور در برنامه ویژه خبری شبکه دو سیمای جمهوری اسلامی از کاهش سن اعتیاد دختران به ۱۳ سال خبرداده بود.
ستاد مبارزه با موادمخدر در دی‌ماه ۱۳۹۹ از بالا بودن نرخ اعتیاد دانش‌آموزی در ۹ استان کشور خبر داده و اعلام کرده بود که تهران بالاترین آمار را در این زمینه دارد.
۹ استان با صدرنشینی تهران بالاترین میزان اعتیاد دبیرستانی‌ها به مواد مخدر را دارند
مقامات مسئول هرگز هیچ آماری از میزان دانش‌آموزان مبتلا به اعتیاد در ایران را منتشر نکرده‌اند و آنچه رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیز گفته مشابه دیگر آمار در ایران قابل اتکا و اطمینان نیست و همواره آمار واقعی مربوط به مشکلات و ناهنجاری‌ها بیش از آمار و ارقام حکومتی است.
در این بین، سردار اسکندر مؤمنی رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر تهران در دی‌ماه ۹۹ رسانه‌های اینترنتی را مقصر افزایش شمار اعتیاد بین دانش‌آموزان دانسته و گفته بود: «تغییر الگوهای آموزشی و وابسته‌تر شدن دانش‌آموزان و دانشجویان به بسترهای آنلاین، فرصت مناسبی را برای سوء استفاده قاچاقچیان مواد مخدر فراهم کرده است.»
وی در سال ۹۸ نیز گفته بود، ۲۰هزار خرده‌فروش موادمخدر از اطراف مدارس جمع‌آوری شدند که حدود ۳ تُن مواد مخدر از آنان کشف شد.
گراس، بنگ، ماری جوانا و گل از جمله مواد مخدری هستند که در فضای مجازی بیشترین سهم را در خرید و فروش دارند.
