کمبود پرستار در ساختار درمانی ایران سبب شده فشار بر پرستاران شاغل با اضافه‌کاری اجباری افزایش پیدا کند. منابع صنفی می‌گویند پرستارانی که زیر بار اضافه‌کاری اجباری نروند غیبت خورده و به هیئت تخلفات معرفی، و همچنین پرستاران معترض به شش ماه انفصال از خدمت محکوم می‌شوند!
خبرگزاری «ایلنا» با انتشار گزارشی روایت یک روز کاری دشوار و بحرانی یک پرستار را منتشر و به مشکلات پرستارانی که در نبود نیروی کافی ناچار به تحمل فشار کاری سنگین هستند پرداخته است.
ابراهیم آریامقدم رئیس انجمن فوریت‌های پزشکی خراسان رضوی درباره مشکلاتی که پرستاران اورژانس متحمل می‌شوند گفته بطور کلی و استاندارد این پرستاران باید در ۲۴ ساعت ۵ مأموریت انجام دهند و بین این مأموریت‌ها ریکاوری و آماده کردن آمبولانس و تجهیزات برای مأموریت بعدی را داشته باشند که این اقدامات از اهمیت بالایی هم برخوردار است اما این پرستاران در عمل به دلیل کمبود آمبولانس و نیرو تا ۲۰ مأموریت هم انجام می‌دهند.
رئیس انجمن فوریت‌های پزشکی خراسان رضوی گفته در برخی از کشورها سه نیرو در یک آمبولانس شامل یک پزشک و دو پرستار اعزام می‌شود؛ در ایران اما دو پرستار در یک آمبولانس هستند و رانندگی هم برعهده‌ی خودشان است! عملا در کابین عقب آمبولانس، یک پرستار تنها با یک بیمار اورژانسی در یک اتاقکِ یک در یک متحرک باید کار یک تیمِ کاملِ درمانی را انجام دهد.
ابراهیم آریا مقدم با بیان اینکه «این مأموریت‌های زیاد و پشت سر هم، توانِ پرستاران را می‌گیرد» گفته که «خطای پزشکی در چنین وضعیتی افزایش پیدا می‌کند. ممکن است مأموریت پنجم یا ششم یک پرستار احیای قلبی ریوی باشد و پرستار دیگر توان انجام آن مأموریت را نداشته باشد.»
تحمیل فشار کاری به پرستاران با شیفت‌های طولانی و اضافه‌کاری اجباری تنها مختص پرستاران اورژانس نیست و پرستاران شاغل در بیمارستان‌ها نیز با وضعیتی مشابه روبرو هستند.
در همین رابطه محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار به خبرگزاری «ایلنا» گفته که «به دلیل کمبود پرستار، بیمارستان‌ها اضافه کاری را به پرستاران تحمیل کرده‌اند. نرخ اضافه کار بسیار پایین است و پرستار اگر ۱۰۰ ساعت در ماه کار کند، ۲ میلیون تومان حقوق می‌گیرد. پس هیچ پرستاری حاضر به انجام این کار پراسترس برای ۲ میلیون تومان نمی‌شود، به همین دلیل اضافه کار را اجباری کرده‌اند.»
دبیرکل خانه پرستار تحمیل اضافه‌کاری به پرستاران را غیرقانونی خوانده و گفته با وجود الزام قانون به توافق طرفین برای اضافه‌کاری، در صورتی که پرستاری حاضر به انجام کار اضافه نشود برایش غیبت رد می‌کنند. البته فقط غیبت نیست، این پرستار به هیئت تخلفات فرستاده و محکوم هم می‌شود.
محمد شریفی مقدم افزوده که پرستاران بارها بابت اضافه‌کاری‌های اجباری، حقوق ناچیز، تعرفه‌بندی اسمی و بی‌فایده، کارانه‌های کم، عدم دریافت فوق‌العاده خاص و دیگر مشکلاتشان در بسیاری از شهرها تجمع کرده‌اند. تجمعاتی که گاهی منجر به صدورِ احکام سنگین شده است.
شریفی مقدم می‌گوید که «به تازگی شنیده‌ایم که هیئت تخلفات برخی از دانشگاه‌ها، برای پرستارانی که در اعتراضات صنفی شرکت کرده‌اند، پرونده ساخته‌اند و احکامی مثل ۶ ماه انفصال خدمت صادر کرده‌اند! این چه حکمی است؟ چرا باید برای تجمع صنفی و شکایت به دریافتی ناچیز، حکم صادر کرد، آن هم چنین حکمی! ۶ ماه انفصال از کار در شرایطی که با مشکل کمبود پرستار مواجهیم و مردم هر روز از این وضع آسیب می‌بینند را چگونه می‌توانید توجیه کنید؟!»
فشارهای کاری در کنار حقوق و دستمزد پایین از جمله عواملی است که سبب گسترده شدن موج مهاجرت پرستاران از کشور شده است.
ناکامی پزشکان از اشتغال در ایران؛ از مهاجرت به دیگر کشورها تا مسافرکشی و دلارفروشی
بنا بر اعلام منابع پرستاری در ایران از جمله دبیرکل خانه پرستار میزان مهاجرت سالیانه پرستاران از ایران از ۲ هزار در سال به ۳ هزار پرستار رسیده است. دبیرکل خانه پرستاری کشور بهمن‌ماه گذشته با اشاره به اینکه سالانه حداقل ۲۵۰۰ پرستار از ایران مهاجرت می‌کنند، گفته که حقوق پرستاران در مقاصد مهاجرتی حداقل چهار هزار دلار است، در حالی که در ایران حدود ۳۰۰ دلار پرداخت می‌کنند.
محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستاری کشور گفته بود که «آمار دقیق مهاجرت پرستاران را نمی‌توان اعلام کرد. پرستاران به روش‌های مختلف مهاجرت می‌کنند. برخی از آنها گواهی گوداستندینگ دریافت می‌کنند.»
همزمان در بهمن‌ماه گذشته وزارت بهداشت از درخواست سالانه ۱۲۵۰ پرستار برای دریافت «گوداستندینگ» (گواهی مورد نیاز برای مهاجرت) خبر داده بود.
محمد شریفی مقدم البته توضیح داده بود که «برخی از کشورها نیاز به «گوداستندینگ» ندارند و بسیاری از پرستاران بدون دریافت این گواهی اقدام به مهاجرت می‌کنند. آمار مهاجرت پرستاران حداقل ۲ برابر این میزان است. به عبارتی سالانه حداقل ۲۵۰۰ پرستار از ایران مهاجرت می‌کنند.»
صفحه توییتری «پریستار» که خبرهای صنفی مربوط به پرستاران را منتشر می‌کند خردادماه امسال در رشته توییتی با روند پرسرعت مهاجرت پرستاران از ایران نوشته بود که «هنوز مسئولان دولت و وزارت بهداشت در ایران علیرغم آگاهی از حجم روز افزون مهاجرت پرستاران از ایران، موضوع را چندان جدی نگرفته اند و حتی تلاش می‌کنند به جای حل مشکلات پرستاران و جلوگیری از مهاجرت آنها با آمارسازی اینگونه وانمود کنند که کمبود پرستار در کشور آنطور هم که گفته می‌شود جدی نیست.»
در ادامه این رشته توییت آمده بود که «بهرام عین الهی وزیر بهداشت اخیرا گفته ما کمبود پرستار نداریم بلکه کمبود مجوز استخدام پرستار داریم و از آنسو عباس عبدی معاون پرستاری وزیر بهداشت هم گفته تعداد پرستاران کشور ۲۲۶ هزار نفر است و ۱۵۵ هزار تخت بیمارستانی در کشور وجود دارد. این آمار یعنی به ازای هر تخت ۱/۵ پرستار در کشور فعال است که البته آمار غیرواقعی از سوی یک مقام مسئول است.»
روزنامه «هم‌میهن» نیز آبان امسال با انتشار گزارشی با عنوان «موج شتابان مهاجرت کادر درمان» نوشت «افرادی که اگر چه همزمان هم پزشک و هم دانشجو هستند، اما مورد انواع بی‌عدالتی‌ها قرار گرفته و سرانجام از ادامه فعالیت خود منصرف شده یا از کشور مهاجرت می‌کنند.»
«رصدخانه مهاجرت ایران» زیرمجموعه پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه «شریف» (آریامهر) تهران که با همکاری معاونت علمی و فناوری نهاد ریاست جمهوری فعالیت می‌کند، خردادماه سال گذشته اعلام کرد که ۴۵ درصد از «پزشکان و پرستاران» کشور تمایل دارند از ایران «مهاجرت» کنند.
عباس عبادی معاون پرستاری وزارت علوم اما آمارهای مهاجرت پرستاران را رد کرده و گفته «آماری که در خصوص آمار مهاجرت پرستاران درفضای مجازی به آن اشاره می‌شود، درست نیست». او البته آماری نیز درباره مهاجرت پرستاران ارائه نداده است!
