در ادامه هشدارها درباره بحران کمآبی و تشدید خشکسالی در ماههای آینده به دلیل بارشهای ناچیز، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور گفته کمبود برف بر جریان آب رودخانهها تاثیر منفی خواهد گذاشت و بر این اساس پیشبینی میشود تابستان سختی در پیش باشد.
احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور با اشاره به کمبود جدی بارش برف در پاییز و زمستان جاری گفته «ارتفاعات کشور تقریبا عاری از برف است؛ این در حالیست که عامل جوشش چشمهها برف است و اگر برف نباشد، سطح آب رودخانهها به سرعت فروکش خواهد کرد. امسال علاوه بر کمبارشی و خشکسالی، با کمبرفی نیز مواجهیم که دلیل آن وجود هوای گرم است.»
به گفته احد وظیفه، «امسال ناهنجاری و دمای شدید را شاهد بودیم و بهخصوص در آبان، آذر و حتی دیماه چنین گرمایی بیسابقه بود؛ همچنین عمده بارشها به صورت باران بوده است.»
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی همچنین گفت: «کمبود برف بر جریان آب رودخانهها تاثیر منفی خواهد گذاشت و بر این اساس پیشبینی می شود تابستان سختی در پیش داشته باشیم.»
با اینکه در روزهای گذشته برف ارتفاعات تهران را پوشانده است اما احد وظیفه معتقد است که «این بارشها هرچند غنیمت بود، اما میزان برف موجود بسیار کمتر از حد نرمال و آنچه باید باشد، است.»
او افزوده که تهران بین ۳۸ تا ۴۰ درصد بارندگی نرمال خود را تا این موقع سال باید دریافت میکرد، اما فقط ۲۰ درصد را دریافت کرده است و بههیچ عنوان وضعیت مناسبی ندارد.
بر اساس آنچه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی توضیح داده «تهران، خراسان شمالی و سیستان و بلوچستان به دلیل بارندگیهای کمتر از نرمال، سال آینده شرایط سختی در پیش خواهند داشت» و «حتی اگر در ادامه سال آبی وضعیت بارشها نرمال شود، باز هم کفاف نیازها را نخواهد داد.»
در هفتههای گذشته بارها کارشناسان نسبت به در راه بودن تابستانی بحرانی در زمینه آب هشدار دادهاند. آخرین آمارهای منتشر شده از سوی مرکز اطلاعات و دادههای آب کشور در هفته گذشته نیز نشان از کاهش شدید ورودی آب به سدهای کشور داشت. آمارها نشان میداد در حالیکه ورودی آب به سدهای کشور همچنان منفی است، خروجی آب از سدها نیز همزمان روندی صعودی دارد.
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی مرکز اطلاعات و دادههای آب کشور، از ابتدای مهرماه پنج میلیارد و ۶۶۰ میلیون مترمکعب آب وارد سدهای کشور شده است. این در حالی است که سال گذشته در همین بازه زمانی ۶ میلیارد و ۵۰ میلیون مترمکعب آب وارد سدها شده بود که رشد منفی ۶ درصدی را نشان میدهد.
در همین مدت، میزان آب خروجی از سدها برای مصارف مختلف از رشد ۲۱ درصدی برخوردار شده است که به معنای بروز ناترازی در آب ورودی و خروجی و احتمال افزایش مشکلات آبی است.
امسال و از ابتدای مهرماه هفت میلیارد و ۲۳۰ میلیون مترمکعب آب از سدها برای مصارف مختلف خارج شده است. سال گذشته و در همین بازه زمانی پنج میلیارد و ۹۷۰ میلیون مترمکعب آب از سدها خارج شده بوده که امسال ۲۱ درصد بیشتر شده است.
این آمارها همچنین تأکید میکرد که حجم آب موجود در سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تا ۲۳ دی، ۲۰ میلیارد و ۱۳۰ میلیون متر مکعب شده است. سال گذشته و در همین بازه زمانی حجم آب موجود در سدها ۱۹ میلیارد و ۱۸۰ میلیون مترمکعب بوده که رشد پنجدرصدی دارد. در عین حال ۵۹ درصد حجم سدهای کشور خالی است.
همچنین بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی دفتر مطالعات پایه منابع آب، در بازه زمانی ابتدای سال آبی تا پانزدهم دی، میزان بارشها در استان تهران ۳۹/۵ میلیمتر بوده است که نسبت به میانگین بلندمدت ۵۶ درصد کاهش یافته است.
آمارهای وزارت نیرو نشان میداد کمترین میزان بارش مربوط به استان فارس بوده که در این بازه زمانی ۳۵/۵ میلیمتر بارندگی داشته است، این میزان نسبت به متوسط بلندمدت کاهش ۱۲۷/۳ درصدی داشته است، استان اصفهان در این بازه زمانی ۲۷ میلی متر بارش داشته است که نسبت به سال گذشته ۵۲ درصد کاهش یافته است.
گزارش دیگری درباره میزان حجم آب پشت سدهای کشور در نیمه دیماه نشان میداد ذخایر آب سد لار به یک درصد رسیده که باید گفت تقریبا خشک شده و آب باقیمانده برای آشامیدن قابل استفاده نیست. همچنین برداشت از منابع زیرزمینی نسبت به منابع سطحی، به نسبت کمسابقه ۷۰ درصد به ۳۰ درصد رسیده و در برخی روزها، میزان تأمین آب از محل چاهها از مرز ۷۰درصد هم میگذرد. اینهمه در حالیست که رشد ذخایر ۳۲ سد کشور منفی است.
بر این اساس در حال حاضر ۱۷ سد مهم کشور زیر ۲۰درصد آب دارند؛ درواقع بیش از ۸۰ درصد ظرفیت مخازن این سدها خالی شده است. از جمله ۳ سد استان خراسان جنوبی خشک شدهاند.
در سدهای تهران، ۸۵ درصد مجموع ظرفیت مخازن سدها خالی است و تنها ۲۷۷ میلیون مترمکعب ذخیره آب در تهران وجود دارد.
وضعیت سدهای شرق تهران از سال قبل وخیمتر و وضعیت سدهای غرب تهران از زمان مشابه سال قبل، کمی بهتر است.
در زنجیره کارون که سدهای مخزنی کارون ۴، کارون ۳، شهید عباسپور، مسجد سلیمان و گتوند واقع شده، در حال حاضر مجموع ذخایر سدها ۷ میلیارد و ۶۱۸ میلیون مترمکعب است که حدود نیمی از این ذخایر، در مخزن بزرگ سد گتوند ذخیره شده است.
کاهش بارندگیها در هفتههای گذشته و خالی ماندن ذخایر آب پشت سدها، هشدار کمبود برق در تابستان سال آینده را نیز به همراه داشته است.
حسن مرادی، کارشناس انرژی نیز کمبود برق در سال آینده را در صورت ادامه روند کنونی بارشها محتمل دانسته و گفته که «همانطور که میدانید در زمستان و بهار الگوی بارشها تغییر می کند و به نوعی نیازهای فصول دیگر جبران می شود که متاسفانه کمبارشیهای اخیر جبران نشد و چنانچه این تغییر وضعیت آب و هوایی ادامه پیدا کند ما مشکل جدی در کشاورزی و نیروگاه های برقابی را خواهیم داشت و از همه مهمتر به محیط زیست هم لطمه وارد می شود. که در همین راستا باید به باروری ابرها پرداخته شود تا با این کار ۱۰ تا ۲۰ درصد این کمبارشیها جبران شود. در واقع با باروری ابرها میتوان تا حدی از این مشکل خارج شد و اگر خدای ناکرده الگوی بارشی به صورت کم ادامه پیدا کند، ما در سال آینده با چالش جدی برق روبه رو خواهیم شد تا حدی که برای تامین برق آحاد کشور با مضیقه و سختی مواجه خواهیم شد.»
به گفته حسن مرادی وقتی وضعیت بحرانی میشود و ذخایر آب پشت سدها خالی است، صرفهجویی خانوارها کفایت نخواهد کرد.
این کارشناس انرژی همچنین نسبت به زیان صنایع در صورت بروز بحران کمبود برق هشدار داده و گفته که «خون و رگ صنایع چه در ایران و هر کجای دنیا، برق است و این خونی است که در شاهرگ صنعت جاری است؛ بنابراین نمیشود بدون این خون، صنعتی سرپا بایستد.»