سالمندان به حال خود رها می‌شوند. آنها را در سطح شهر رها می‌کنند و شهروندان با خط اورژانس اجتماعی و شماره ۱۲۳ تماس می‌گیرند تا ساماندهی شوند.
سرپرست معاونت فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به این موضوع به خبرگزاری دولتی ایرنا گفت: «سالمندآزاری بر اساس آمارهای تماس با خط ۱۲۳ نسبت به قبل مقداری افزایش داشته است که دلایل مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد.» وی اما بلافاصله افزود: «گاهی نیز ممکن است مردم با خدمات خط ۱۲۳ بیشتر آشنا شده‌اند و الزاما به معنای افزایش پدیده سالمندآزاری نیست.»
مهری سادات موسوی با بیان اینکه اغلب خانواده‌ها فضای آپارتمان‌نشینی کوچکی دارند و این مسئله باعث شده گاهی نتوانند سالمندان را نگهداری کنند، گفت: «برای نگهداری از سالمندان نیاز به فرهنگ‌سازی داریم چرا که همانگونه که کودکان نوع نگهداری خاصی را می‌طلبند، سالمندان نیز به روش نگهداری خاصی نیاز دارند. هنگامی که فردی پا به سن می‌گذارد و سالمند می شود، برخی اختلالات رفتاری و مشکلات جسمی پیدا می‌کند که طبیعی است و خانواده‌ها باید با اختلالات طبیعی در این سن از قبل آشنا باشند و بدانند که این مشکلات طبیعی است که در این سن رخ بدهد.»
بر اساس برآوردهای صورت گرفته در سال ۱۴۰۱ حدود ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر سالمند در ایران زندگی می‌کردند که البته در این پیمایش سن ۶۰ سال به عنوان آغاز سالمندی در نظر گرفته شده است.
بر اساس این گزارش، غفلت و عدم رسیدگی شایع‌ترین نوع سالمندآزاری به شمار می‌رود، تنها ماندن سالمند در منزل، بهداشت و تغذیه نامناسب، سوختگی ناشی از ادرار، زخم‌های بستر، علائم کم‌آبی در بدن، بهداشت نامناسب پوست، لباس نامناسب، مصرف نامناسب دارو و عدم ایمنی در منزل از مصادیق بارز غفلت و بی‌اعتنایی به سالمندان به شمار می‌رود.
پیش‌بینی می‌شود جمعیت سالمندان ایران تا سال ۱۴۳۰ به ۳۰ میلیون نفر برسد. برخی کارشناسان با بررسی وضعیت فعلی و آینده جمعیت کشور از آن به عنوان «ابربحران سالمندی» یاد می‌کنند.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در این مورد نوشت تا سال ۱۴۲۴ میانگین رشد سالمندان ایران از میانگین جهانی سبقت گرفته و پنج سال بعد حتی از رشد آسیا هم پیشی می‌گیرد.
پیش‌بینی‌ها حکایت از این دارد که جمعیت سالمندان تا حدود ۳۰ سال دیگر، بیش از یک سوم جمعیت کشور را تشکیل خواهد داد. جمعیتی که از بازار کار خارج می‌شوند یا نقش کم‌رنگی در بازار کار دارند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد وضعیت بحرانی سالمندی در ایران، سرشماری‌ها در سال‌های اخیر نشان می‌دهد جمعیت سالمند ایران در حال افزایش است. تعداد سالمندان در چهار دهه گذشته از پنج به ۱۰ درصد افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود که این رقم در سال ۱۴۲۰ به ۲۰ درصد برسد.
در ادامه این گزارش آمده که در حال حاضر حدود ۶ درصد از جمعیت کشور بالای ۶۰ سال و حدود ۶ درصد جمعیت بالای ۶۵ سال و بیشتر است.
از سوی دیگر بر اساس آمارهای رسمی حدود ۱۲ میلیون مجرد در ایران زندگی می‌کنند که بیش از۶ میلیون نفر از آنها مردان ۲۰ تا ۴۵ ساله هستند که اگر این افراد وارد دوره تجرد قطعی شوند، بحران سالمندی در ایران شکل و شمایل دیگری پیدا می‌کند و دولت هم با چالش‌های بیشتری مواجه می‌شود.
بر اساس پژوهشی که در سال ۱۴۰۰ درباره زنان سالمند تنها از سوی شورای ملی سالمندان منتشر شد، در سال ۱۳۶۵ سالمندانی که تنها زندگی می‌کردند، حدود ۹/۱ درصد بود. در سال ۱۳۷۵ این رقم به ۹ درصد رسید. در سال ۱۳۸۵ تنهازیستی سالمندان به ۱۰/۹ درصد، در سال ۱۳۹۰ به ۱۴/۵ درصد و در سال ۱۳۹۵ به ۱۴/۹ درصد رسید به عبارتی تنهازیستی سالمندان طی یک دهه، چهار درصد افزایش یافته است.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با توجه به افزایش الگوی تنهازیستی در میان زنان سالمند نسبت به مردان که به بیش از چهار برابر مردان سالمند رسیده است، تعداد زنان سالمند تنها، طی ۳۰ سال آینده سه برابر می‌شود.
در ادامه این پژوهش آمده که تفاوت قابل توجهی بین زنان و مردانی که تنها زندگی می‌کنند در تمامی سال‌های سرشماری مشاهده می‌شود. بیشترین تفاوت در سال ۱۳۹۰ با پنج درصد مردان در مقابل ۲۳/۶ درصد زنان و در سال ۱۳۹۵ با ۵/۵ درصد مردان در مقابل ۲۴/۱ درصد زنان ملاحظه می‌شود.
در پژوهش شورای ملی سالمندان آمده که تعداد زنان سالمند مجرد قطعی در ۳۰ سال آینده بطور قابل توجهی بیشتر از ۱۴۰۰ خواهد شد. ضمن اینکه نرخ طلاق نیز بر این امر اثرگذار است.
سیستم بهداشت و درمان هم باید آماده درمان بیماری‌های دوره سالمندی باشد. همین حالا هم بنا بر برخی روایت‌های رسمی از حوزه بهداشت و درمان، حدود ۴۰ درصد از تخت‌های بیمارستان‌ها را سالمندان گرفته‌اند. با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در آینده، احتمالا سهم بیشتری از تخت‌های بیمارستانی می‌بایست به آنها اختصاص یابد.
وزارت کار، وزارت بهداشت، سازمان تامین اجتماعی، سازمان بهزیستی، کانون بازنشستگی، کمیته امداد و برخی موسسات خیریه خصوصی رسیدگی به امور سالمندان را در ایران بر عهده دارند. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در این مورد نوشته است که خدمات ارائه‌شده از سوی این مراجع به هیچ وجه جامع، هماهنگ، در دسترس و کیفی نیست در حالی که تا سال ۱۴۳۰ جمعیت سالمندان در ایران سه برابر خواهد شد به این معنی که تعداد آنها به ۳۰ میلیون نفر خواهد رسید.
بنابر گزارش «تجارت نیوز»، پیش از این احمد بخارایی، جامعه‌شناس در این مورد گفته بود جمعیت ۳۰ میلیونی سالمندان تا سال ۱۴۳۰ شوخی نیست. دولت هم برنامه و حمایتی در این مورد ندارد. اوضاع اسفباری در پیش خواهد بود.
او با اشاره به وضعیت بازنشستگان در ایران ادامه داد، این «آمار سالمندان در حالیست که در حال حاضر حدود ۲۰ درصد از سالمندان تحت پوشش صندوق‌های بازنشستگی هستند. ۸۰ درصد دیگر هم رها شده‌اند.»
افزایش تورم و هزینه زندگی در ایران همه اقشار و گروه‌های سنی را متأثر کرده که در این میان سالمندان با وجود هزینه‌های زیاد از جمله درمان، از این روند مستثنا نبوده‌اند. گزارش‌ها نشان می‌دهد بسیاری از سالمندان حتی بخشی که حقوق بازنشستگی یا مستمری دریافت می‌کنند نیز برای تأمین هزینه زندگی با مشکل روبرو هستند.
سالمندان ایران ناتوان در پرداخت هزینه درمان؛ افزایش ۶۰ درصدی قیمت لوازم پزشکی
وبسایت «گزارش ۲۴» در گزارشی به هزینه‌های سرسام‌آور درمانی سالمندان پرداخته و نوشته که هزینه‌های سربار و غیرمنتظره‌ی درمان، دارو و نگهداری سالخوردگان پدیده جدیدی در اقتصاد کشور است که بسیاری از خانواده‌ها را با مشکل تأمین هزینه افراد سالمند مواجه کرده است.
بر اساس این گزارش در سال جاری هزینه درمان درجه ۲ و ۳ یک سالخورده درمنزل ماهانه به بیش از ۲۰ میلیون تومان رسیده است که این رقم تنها برای خرید تجهیزات ابتدایی، دارو و لوازم مورد نیاز جهت درمان‌های سطحی جسمی یک بیمار محسوب می‌شود.
جمهوری اسلامی در حالی نتوانسته بسترهای مناسبی برای حمایت از سالمندان به ویژه حمایت‌های بیمه‌ای و درمانی ایجاد کند که روند رشد جمعیت در ایران نشان از افزایش جمعیت سالمندان در سال‌های آینده و پیر شدن جمعیت کشور دارد.
