قیمت دلار امروز دوشنبه دوم بهمن‌ماه برای دومین بار طی هفته گذشته وارد کانال ۵۴ هزار تومان شد. کارشناسان با توجه به شرایط اقتصادی کشور رسیدن قیمت دلار به ۶۰ هزار تومان تا پایان سال را محتمل می‌دانند.
قیمت ارز در ایران از هفته دوم دی‌ماه و پس از انفجارهای ۱۳ دی کرمان در سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی، صعودی شد و با حمله موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به خاک عراق، سوریه و پاکستان، و پاسخ موشکی پاکستان در هفته گذشته قیمت دلار وارد کانال ۵۴ هزار تومان شد.
طی سه روز گذشته قیمت دلار در بازار آزاد در کانال ۵۳ هزار تومان باقی مانده بود اما امروز از نخستین ساعات آغاز به کار بازار قیمت دلار با ۴۰۰ تومان افزایش در نیمروز دوشنبه به ۵۴ هزار و ۱۰۰ تومان رسید.
کارشناسان هرچند اقدامات تنش‌زای جمهوری اسلامی در کشورهای همسایه را عامل محرک بازار ارز ارزیابی می‌کنند اما افزایش تقاضا برای ارز در فصل زمستان را نیز عامل دیگری می‌دانند که می‌تواند قیمت ارز را تا پایان سال همچنان بالا نگه دارد.
کارشناسان اقتصادی همچنین معتقدند که بانک مرکزی با ترفندهای مختلفی از جمله ارزپاشی تلاش کرده در ماه‌های گذشته قیمت ارز را ثابت و کمتر از نرخ واقعی نگه دارد؛ این سیاست ارزی اما پایدار نبوده و در حال حاضر قیمت‌ها در بازار به قیمت واقعی دلار نزدیک می‌شوند.
در همین رابطه سجاد بوربور کارشناس مسائل ارزی با بیان اینکه «نرخ کنونی دلار همان ارزش واقعی آن است» گفته «در سال گذشته یک جایی دلار حدود ۲۵ هزار تومان بود همان موقع ارزش ذاتی دلار ۳۵ هزار تومان تخمین زده می‌شد و پیش‌بینی شده بود تا پایان سال به ۴۲ هزار تومان برسد. به عبارتی قیمت اعلامی زیر ارزش بود و در مقابل ارزش واقعی و پیش بینی‌ها خیلی بیشتر بود، یعنی یک فاصله عجیب و غریبی وجود داشت.»
این کارشناس اقتصادی افزوده که «وقتی به ۱۴۰۲ رسیدیم، دلار بیشترین رشد خودش را در سال قبل کرده بود و روی ۵۰ هزار تومان قرار داشت. از همین رو با اندازه گیری میزان رشد نقدینگی که ما از مسیر بررسی بودجه کشور به آن رسیدیم، پیش بینی می‌شد که دلار حدودا ۶۰ هزار تومان بشود. الان در حالی به ماه یازدهم (بهمن ماه) رسیدیم که دلار از ۵۰ هزار به حدود ۵۳ یا ۵۴ هزار تومان رسیده است؛ یعنی جایی که ارزش واقعی دلار است و به عبارتی قیمت و ارزش دلار در حال حاضر تفاوتی ندارند.»
سجاد بوربور معتقد است که «دیگر فنر فشرده‌ای وجود ندارد و تا پایان سال اگر شرایط به همین شکل باشد دلار به ۶۰ هزار تومان خواهد رسید.»
او توضیح داده که «نقدینگی کل کشور تا پایان سال به حدود ۸ هزار و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد و با یک رشد اقتصادی ناپایدار ۳.۵ تا ۴ درصدی دلار را بین ۵۸ تا ۶۰ هزار تومان می‌بینم. مگر اینکه اتفاق خاصی بیفتد که در این صورت دلار تا ۷۰ هزار تومان هم خواهد رفت.»
کیا داوود اسفندیاری تحلیلگر اقتصادی نیز در گفتگو وبسایت «اقتصاد ۲۴» پیش‌بینی قیمت ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان را برای دلار تا پایان سال داشته و ارزش واقعی دلار را نیز تا ۶۸ هزار تومان ارزیابی کرده است.
کیا داوود اسفندیاری گفته که «ارزش ذاتی دلار را همواره می‌توان حدس زد. همان الگویی که به الگوی فندامنتال معروف است یا اسم‌های دیگری برای آن می‌گذارند. رسیدن به ارزش ذاتی دلار، روش‌های مختلفی دارد. یکی از آن‌ها برابری قدرت خرید است، یکی هم الگو‌های اقتصادسنجی است. الگو‌های ساده‌تری نیز وجود دارد. مثلا بر اساس مابه‌التفاوت تورم کشور و تورم دلار و تناسب آن با رشد اقتصادی، ارزش ذاتی را می‌سنجند. اما با محاسبه‌های برابری قدرت خرید، عددی که در اسفند ۱۴۰۲ نشان می‌دهد، عددی حدودا بین ۶۱-۶۲ تا ۶۷-۶۸ هزار تومان ارزش ذاتی آن خواهد بود.»
مجتبی دیبا کارشناس اقتصادی و تحلیلگر بازارهای مالی نیز به وبسایت «تجارت نیوز» گفته که «هفته گذشته، مقاومت ۵۲ هزار و ۳۰۰ تومانی اسکناس آمریکایی متاثر از سیگنال‌های نامساعد سیاسی شکسته شد و پولبک کندل در این فضا صورت گرفت. در مرحله بعد، سقف مقاومت ۵۳ هزار و ۵۰۰ تومانی شکسته شد که هدف مقاومتی بعدی آن، می‌تواند قیمت ۵۵ هزار و ۷۰۰ تومانی باشد.»
مجتبی دیبا افزوده که «دیگر نمی‌توان برای این اسکناس محدوده ۵۰ و ۵۱ هزار تومانی را در نظر داشت. فضای قیمتی جدید و تعادلی در منطقه ۵۲ هزار تومانی شکل گرفته است. به نظر می‌رسد تا زمان برگزاری انتخابات و سال آینده کف قیمت دلار در محدوده ۵۲ هزار تومانی تثبیت شود. اما شکستن محدوده ۶۰ هزار تومانی را نیز می‌توان در نظر داشت.»
این کارشناس اقتصادی تأکید کرده که «به نظر می‌رسد دلار تا پایان بهار ۱۴۰۳ این محدوده را دیده و در قیمت ۶۰ هزار تومانی تثبیت شود. مگر اینکه فروش نفت بالا برود و ارزهای جدید وارد کشور شوند.»
با جنگ‌افروزی‌های مستقیم و نیابتی جمهوری اسلامی، دلار به بیش از ۵۴ هزار تومان رسید
کامران ندری اقتصاددان نیز به دولت توصیه کرده که برای پایین نگه داشتن نرخ ارز، اینقدر در بازار دلار نپاشید؛ به زودی به بحران خواهید خورد.
بر اساس تحلیل ارائه شده از سوی کامران ندری، «ثبیت نرخ ارز در بازار آزاد می‌تواند در کاهش انتظارات تورمی موثر باشد و اتفاقا انتظار می‌رفت که در مقایسه با سایر برنامه‌های دولت سریع‌تر روی نرخ تورم تاثیر بگذارد. در مقطع کنونی، به‌رغم موفقیت چندماهه بانک مرکزی در تثبیت نرخ ارز، برخلاف انتظار، به نظر می‌رسد این برنامه نسبت به دوره‌های قبلی تثبیت در گذشته، تاثیر کمتری بر انتظارات تورمی و در نهایت کنترل تورم داشته است.»
اینهمه در حالیست که به نظر می‌رسد برخلاف ادعاها، مناعب ارزی در دست بانک مرکزی نیز به میزانی نیست که بتواند تقاضا در بازار آزاد را مدیریت کند. از جمله بدهی دولت به صندوق توسعه ملی بیانگر عمق بحران در دولت است.
ناصر موسوی لارگانی نماینده مجلس شورای اسلامی گفته که وضعیت صندوق توسعه ملی خوب نیست. دولت‌ها به تعهدات خود عمل نکردند به طوری که دولت نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار بدهی به صندوق توسعه ملی دارد.
این نماینده مجلس شورای اسلامی گفته که «قرار بود سهم ۲۰ درصدی دولت در سال گذشته مبنی بر منابع حاصل از فروش منابع نفتی به صندوق توسعه ملی واریز شود که اتفاق رخ نداد. از طرف دیگر طبق قانون باید سالانه دو درصد به سهم صندوق توسعه ملی از محل درآمد‌های نفتی اضافه شود که این اتفاق هم نیفتاده است.»
ناصر موسوی لارگانی تأکید کرده که صندوق توسعه ملی برای حمایت از بخش خصوصی و حمایت از تولید تشکیل شده است و باید بخش خصوصی از منابع صندوق استفاده کند.
