قیمت‌ها در بازار ارز به سرعت در حال افزایش است و قیمت هر دلار به بیش از ۵۵ هزار و ۷۰۰ تومان رسیده است. بازار بورس ایران نیز با قرمز شدن شاخص‌ها در حال ریزش است و تنها در روز گذشته ۹۱۶ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. در حالی که برخی کارشناسان احتمال افزایش قیمت دلار به ۶۰ هزار تومان را مطرح کرده‌اند، رئیس کل بانک مرکزی به فعالان بازار ارز درباره ریزش ناگهانی قیمت دلار هشدار داده است.
قیمت‌ها در بازار آزاد ارز ایران در حال افزایش است و رکوردهای جدیدی در قیمت ارزهای رایج در حال ثبت هستند. قیمت هر دلار آمریکا در صبح چهارشنبه چهارم بهمن‌ماه ۱۴۰۲ به ۵۵ هزار و ۷۵۰ رسید. قیمت هر یورو ۶۰ هزار و ۶۰۰ و قیمت هر پوند بریتانیا ۷۰ هزار و ۹۵۰ اعلام شده است.
قیمت‌ها در بازار طلا نیز متأثر از افزایش قیمت در بازار ارز، افزایشی است. قیمت هر سکه طلا ۳۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و هر گرم طلا نیز دو میلیون و ۷۶۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.
محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی اما در اظهاراتی به فعالان بازار ارز درباره احتمال ریزش ناگهانی قیمت‌ها هشدار داده است. او گفته که «نوسانات روزهای اخیر که بیشتر ناشی از تحولات منطقه ای است، گذرا و موقتی است و از تمامی فعالان اقتصادی می‌خواهیم فعالیت‌های و تصمیمات خود را براساس واقعیت‌های مثبت ارزی کشور اتخاذ کنند.»
برخلاف ادعای محمدرضا فرزین به نظر نمی‌رسد راهکارهایی چون «ارزپاشی» و «خبردرمانی» در حال حاضر بر بازار ارز ایران اثرگذار باشد. ثبت رکوردهای جدید در بازار ارز ایران در حالیست که حسین امیر عبدالهیان برای شرکت در نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره تحولات منطقه غرب آسیا به نیویورک سفر کرده و تصاویر نشست او با مقامات آمریکایی نیز نتوانسته سیگنال کاهشی به بازار ارز بدهد!
خبرگزاری‌های حامی دولت هم در تلاش هستند تا برای افزایش قیمت ارز دلیل‌تراشی کنند. خبرگزاری «فارس» وابسته به سپاه پاسداران از «کاهش قیمت» در بازار ارز خبر داده و نوشته «معامله‌گران فنی معتقدند کاهش قیمت دلار با دو سناریوی کاهش شارپی یا کاهش فرسایشی همراه خواهد بود.»
این گزارش با استناد به سخنان وزیر اقتصاد نوشته احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در پایان هفته گذشته از دلایل رشد نرخ ارز پرده برداشت؛ به گفته وی، بخش عمده نوسانات ارزی روزهای اخیر ناشی از تحولات نظامی منطقه است، به‌ویژه پس از حمله یمن، سطحی از نااطمینانی در کشورهای منطقه ایجاد شده که با فروکش کردن التهابات، می‌توان شاهد بازگشت آرامش به بازار ارز بود.»
خبرگزاری «فارس» افزوده که «به نظر می‌رسد توقف کشتیرانی چینی‌ها در آستانه سال نوی چینی و رشد تقاضای درخواست در حوزه حمل و نقل دیگر عامل موثر در رشد نرخ ارز است.»
این در حالیست که کارشناسان معتقدند واقعیت‌های اقتصادی بر سیاست‌های کنترلی دولت بر بازار ارز چیره شده است. آنها همچنین می‌گویند نامساعد سیاسی هفته گذشته، کسری بودجه دولت سبب افزایش نرخ تورم و به دنبال آن بالا رفتن نرخ دلار شده است.
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، تنها راه حل بنیادین و اصولی برای کنترل و کاهش نرخ تورم، رفع کسری بودجه از طریق افزایش درآمدهای عمومی دولت و کاهش هزینه‌هاست. باید توجه داشت، کسری بودجه دولت زمینه استقراض از بانک مرکزی را فراهم می‌کند.
روزنامه «دنیای اقتصاد» نیز در گزارشی نوشته قیمت دلار در ۳۴ روز گذشته روی منحنی افزایش قیمت قرار داشته که یکی از عوامل اصلی آن تشدید درگیری‌های نظامی در نوار غزه و افزایش سطح کلی ریسک‌های سیاسی در بازار است.
بازار بورس نیز با قرمز شدن نمادها در حال ریزش است. شاخص کل بورس در پایان معاملات روز سه‌شنبه سوم بهمن با ۲۶ هزار واحد ریزش به دو میلیون و ۱۲۹ هزار واحد رسید. روز دوشنبه نیز بورس شش هزار واحد ریزش داشت.
بر اساس آمارهای رسمی در روز سه‌شنبه ۹۱۶ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. خروج پول حقیقی از بازار بورس نسبت به روز دوشنبه ۸۲ درصد افزایش یافت.
برخی گزارش‌ها نیز با اشاره به خروج سرمایه حقیقی از بازار بورس اعلام کردند که بازار سهام روز گذشته با فرار ۹۴۸ میلیارد تومانی روبرو بوده و صندوق‌های درآمد ثابت نیز ۱۰۷ میلیارد تومان پول حقیقی از دست داده‌اند.
ریزش شدید بازار بورس در روزهای گذشته با واکنش وزارت اقتصاد روبرو شد. این وزارتخانه اعلام کرده که دولت سیزدهم در همه روزهای پر التهاب دو سال گذشته همواره حمایت از بازار سرمایه را رها نکرده است، هرچند نوسان در این بازار امری طبیعی و بدیهی محسوب می‌شود، اما دولت بر اساس قولی که به فعالان این بخش داده است هرگز اجازه تکرار اتفاقات سال ۹۹ را در بورس نخواهد داد و اکنون آنچه در بازار بورس در حال اتفاق است، بخشی از ذات این نهاد بوده و دلیل بر شکست برنامه‌های دولت برای رونق تالار شیشه‌ای نیست.
در ادامه وزارت اقتصاد مدعی شده که با استمرار سیاست مالی و پولی دولت در بودجه سال آینده و حفظ آرامش و ثبات در اقتصاد، سرمایه به جای ورود به بازارهای موازی به سمت بازار سرمایه و بخش‌های مولد حرکت می‌کند.
حمید میرمعینی تحلیلگر بازار سرمایه به وبسایت «اقتصاد ۲۴» گفته که ادامه تنش‌های منطقه سبب حاکمیت ناامیدی در بازار سرمایه شده و البته همچنان نقش اقدامات دولت در وضعیت بازار بورس نیز قابل توجه است.
به گفته او انتظارات عقلایی در اقتصاد می‌گوید اگر روند بازار متناسب با انتظارات نباشد حتی اگر اتفاقات خوب هم بیفتد تاثیر متفاوتی بر رفتار معاملاتی فعالان بازار نخواهد داشت. این وضعیت ناشی از ناامیدی از آینده و دستورالعمل‌های دولت است. در سال‌های اخیر دولت با اقدامات غیرکارشناسی و شاید هم جهت‌دار در تعارض با منافع سرمایه‌گذاران بوده است. اتفاق رخ داده در این دولت نشان این است که هیچ برنامه‌ای برای ایجاد مشوق و تامین امنیت برای سرمایه‌گذاری نداشته و تا جایی که توانسته دستش در جیب مردم و سهامداران بوده است.
او از مواردی، چون قیمت‌گذاری دستوری، برداشتن مشوق‌های صادراتی، افزایش قیمت خوراک پتروشیمی و کاهش قیمت پالایشی‌ها و تامین مالی برای جبران کسری بودجه و… نام می‌برد که همه در تضاد با منافع سرمایه‌گذاری است.
حمید میرمعینی چشم انداز مثبتی نیز برای تغییر این سیاست‌ها از سوی دولت نمی‌بیند و تأکید دارد که «رفتار سرمایه‌گذاران در این شرایط اصلا غیر منطقی نیست. اولین و مهم‌ترین عاملی که موجب جذابیت سرمایه‌گذاری می‌شود بحث امنیت است. افق ارزش‌گذاری سرمایه‌گذاران بر اساس مفروضاتی مانند برنامه سودآوری شرکت در آینده و سیاست‌های دولت است. این‌ها هیچ کدام نه تنها مشخص نیست بلکه بدترین حالت‌ها را باید فرض بگیرند.»
این کارشناس بازار سرمایه درباره آینده بازار نگاه مثبتی ندارد و می‌گوید بازار نیازمند محرک است؛ چه می‌خواهد محرک کاذبی مثل افزایش نرخ تورم و دلار باشد، چه محرک‌های جدی‌تر به واسطه تغییر سیاست‌ها که البته قابل دسترس نیست.
مهدی روزبهانی کارشناس بازار سرمایه نیز در گفتگو با خبرگزاری «مهر» با اشاره به اینکه «در این بازار هر روز به یک بهانه‌ای منفی می‌خوریم» گفته «یک روز نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، یک روز شایعه توقف بورس کالا، یک روز قیمت‌گذاری دستوری، یک روز کاهش قیمت دلار، یک روز تنش‌های سیاسی منطقه، یک روز عوارض و مالیات‌های غیر منطقی، یک روز اظهار نظر بیجا و غیر کارشناسانه مسؤولان و… سایه این بهانه‌ها روی سر بورس سنگینی می‌کند.»
این کارشناسان بازار سرمایه افزوده که «رئیس جمهور و تیم اقتصادی ایشان که در آغاز روی کار آمدن اولویت اول خود را مردم و بازار سرمایه اعلام کردند، اکنون برای تأمین کسری بودجه خود با گرفتن انواع و اقسام مالیات و گران کردن نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و … دست روی سود شرکت‌های بورسی گذاشته‌اند و صنایع بورسی را یکی پس از دیگری در تیر رأس خود قرار داده‌اند.»
