گزارش‌ها از افزایش قیمت کالاها و خدمات در ایران نشان می‌دهد در آخرین هفته‌های سال موجی از گرانی انواع کالاها و خدمات در کشور را فرا گرفته است.
افزایش تورم در دی‌ماه گذشته نیز ادامه داشت و بر اساس گزارش مرکز آمار نرخ تورم نقطه به نقطه شهری که سرعت افزایش قیمت‌ها ظرف یک سال گذشته را نشان می‌دهد به ۴۰/۱ درصد رسیده است.
این رقم در حالی اعلام شده که جزییات گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد قیمت دست‌کم ۱۹ قلم خوراکی پرمصرف و ضروری از یک سال پیش تا کنون بیش از ۴۰/۱ درصد افزایش یافته است.
این اقلام غذایی که برخی از آنها از جمله کالاهای ثابت و ضروری در سبد مصرفی خانوارها به شمار می‌روند شامل گوشت گوسفند، گوشت گاو یا گوساله، کنسرو ماهی تن، گوجه فرنگی، قارچ، ماهی قزل‌آلا، کشمش پلویی، هنداونه، مرغ، نوشابه گازدار، پسته، فلفل دلمه‌ای، مغز بادام درختی، چای خارجی، شکر، شیرینی خشک، انار، کدو سبز و مغز گردو هستند.
قیمت گوشت گوسفند در حد فاصل دی‌ماه پارسال تا امسال نزدیک ۱۳۰ درصد گران شده است. بر اساس این گزارش قیمت پیاز ظرف ۳۰ روز دی‌ماه امسال به شکل متوسط از کیلویی ۱۷ هزار و ۹۸۴ تومان به ۲۱ هزار و ۱۶۵ تومان ارتقا پیدا کرد که معادل رشد تقریبا ۱۸ درصدی است. از طرفی خود مرکز آمار گفته کف و سقف قیمت پیاز در ماه گذشته به ترتیب کیلویی ۱۷ هزار و ۷۵۸ تومان و ۳۱ هزار و ۵۵۱ تومان بوده است.
مرکز آمار ایران اعلام کرده جمعیت شهرنشین ایران دی‌ماه امسال برای خرید گوشت گوساله یا گاو به شکل متوسط کیلویی ۵۲۲ هزار و ۴۳۶ هزار هزینه کردند. این قیمت افزایشی حدود ۱۲۳ درصد را طی یک سال نشان می‌دهد.
در دیگر گروه‌های خوراکی نیز افزایش قیمت‌هایی بیش از سطح عمومی تورم رخ داده است. قیمت پسته در حدفاصل دی‌ماه پارسال تا امسال بیشترین افزایش قیمت را در گروه آجیل داشته است. قیمت پسته در این مدت از حدود کیلویی ۴۷۶ هزار تومان به ۷۶۵ هزار تومان به‌شکل متوسط تبدیل شده و این عدد‌ها به‌معنی رشد ۶۰/۷ درصدی قیمت پسته در این مدت است.
قیمت مغز بادام درختی با رشد ۴۶/۷ درصدی از کیلویی ۳۶۶ هزار تومان به ۵۳۷ هزار تومان افزایش پیدا کرده و مغز گردو هم که به‌جای کیلویی ۳۷۵ هزار تومان، دی‌ماه امسال کیلویی ۵۲۶ هزار تومان فروخته شده، ۴۰/۲ درصد گران شده است.
در گروه میوه‌ها نیز هندوانه صدرنشین تورم بوده و بر اساس گزارش مرکز آمار ایران قیمت هندوانه دی‌ماه امسال به کیلویی ۱۸ هزار و ۳۷۶ تومان رسید و نسبت به مدت مشابه پارسال حدود ۷۳ درصد افزایش پیدا کرد. این بیشترین میزان رشد قیمت در گروه میوه از سال گذشته به اینطرف است و بعد از هندوانه باید به افزایش قیمت انار در این مدت اشاره کنیم.
قیمت انار هم با رشد ۴۲ درصدی در یک سال گذشته بیش از نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه شهری افزایش یافته و دی‌ماه امسال کیلویی ۴۴ هزار و ۷۰ تومان فروخته شده است.
گزارش دیگری که در وبسایت «جریان نو» منتشر شده از افزایش نجومی قیمت پشم گوسفند حکایت دارد. بر اساس این گزارش در وبسایت‌های فروش آنلاین قیمت‌های مختلفی برای پشم گوسفند ارائه شده است.
این گزارش نوشته «فردی ۴۴ کیلو پشم گوسفند را ۳/۵ میلیون تومان قیمت گذاشته است. فرد دیگری یک گونی پشم گوسفند را به قیمت ۴۲۰ هزار تومان می‌فروشد.»
در این گزارش آمده که «قیمت پشم گوسفند بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله نژاد گوسفند، کیفیت پشم، اندازه و وزن پشم و بازار محلی. بطور کلی، قیمت پشم گوسفند بین ۱ تا ۱۰ دلار برای هر کیلوگرم می تواند متغیر باشد.»
افزایش قیمت کالاها در حالیست که مقامات دولتی ادعای اوضاع بهبودیافته اقتصاد را دارند و حتی ابراهیم رئیسی به تازگی مدعی شده که دولت او توانسته تحریم‌ها را «شکست» دهد.
با وجود بحران عمیق اقتصادی، ابراهیم رئیسی می‌گوید «تحریم‌ها را شکست دادیم»!
در آنسو اما افزایش قیمت‌ها سبب شده قشر متوسط به زیر فقر رانده شوند و تقریبا در ایران دیگر چیزی تحت عنوان قشر متوسط باقی نمانده باشد و جامعه به یک اکثریت فقیر که برای تأمین ضروری‌ترین هزینه‌های زندگی با مشکل روبرو هستند، و یک اقلیت ثروتمند تبدیل شود.
نتایج یک پژوهش با عنوان «بررسی افزایش نرخ ارز و تاثیر آن بر برخی متغیرهای کلان اقتصادی ایران در شرایط تحریم» که زمستان در فصلنامه «پژوهش‌های اقتصادی» منتشر شد نشان می‌داد در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹، سهم جمهوری اسلامی از تجارت جهانی هماره کمتر ۰/۵ درصد بوده و در سال ۱۳۹۷، به ۰/۳ درصد و در سال ۱۳۹۹، به ۰/۲ درصد کاهش یافته است.
این پژوهش تأکید کرده علت سقوط سهم ایران از تجارت جهانی تضعیف بنیان‌های تولیدی به‌دلیل تضعیف ارزش پول ملی کشور طی یک دهه گذشته به دلیل تحریم‌ها بوده است.
این پژوهش به افزایش فلاکت و شکاف طبقاتی در کشور در همین مدت اشاره کرده و نوشته «نه تنها محدودیت رشد اقتصادی را به‌واسطه افزایش هزینه‌های تولید به‌همراه داشته، بلکه فقیرتر شدن اقشار مستضعف و توزیع ناعادلانه‌تر درآمد در جامعه را موجب» شده است.
در بخش دیگری از این تحقیق همچنین آمده که «شرایط تحریم و افزایش نرخ ارز، موجب افزایش سطح قیمت کالاهای وارداتی در بازار داخل شده و از آنجا که عمده کالاهای وارداتی مربوط به مواد اولیه و سرمایه‌ای است، نرخ استفاده کشور از ظرفیت‌های تولید و همچنین تولید ناخالص داخلی کاهش» یافته است.
روزنامه «اعتماد» نیز در گزارشی از افزایش جمعیت فقیر خبر داده و نوشته که بررسی‌ها نشان می‌دهد ضریب جینی یا شاخص نابرابری در سال‌های اخیر افت داشته است، این در حالیست که خط فقر در جامعه ایران بالاتر هم رفته به گونه‌ای که میزان هزینه‌کرد ماهیانه خانوار در یک دهه اخیر روندی نزولی داشته و از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ حدود ۱۲درصد از هزینه‌های واقعی خانوار ساکن در نقاط شهری کسر شده است.
به گزارش اعتماد، براساس آمارهای بانک جهانی، در سال ۲۰۱۱ حدود ۲۰ درصد از جمعیت ایران زیر خط فقر قرار داشتند، این درحالی است که در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۸/۱ درصد جمعیت ایران زیر خط فقر قرار گرفته‌اند. با فرض متوسط جمعیت ۸۰ میلیون نفری طی دهه اخیر، مشاهده می‌شود طی سال‌های مذکور تقریبا ۶/۵ میلیون نفر به افراد زیر خط فقر اضافه شده است.
