تورم فزاینده در اقتصاد ایران بازار روز عشق (ولنتاین) و یا روز عشاق در ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن) را هم تحت تأثیر قرار داده و قیمت کالاهای متداولی که «عشاق» در این روز به یکدیگر هدیه میدهند با افزایش چشمگیری روبرو شده است.
هفته سوم بهمنماه چند سالی است برای جوانان دلباخته ایرانی به روزهای پرتکاپویی برای تهیه هدیه و ابراز عشق به معشوق به مناسبت روز عشاق تبدیل شده است. عشقهایی که با تورم صعودی اقتصاد درآمیخته و قیمتهایی نجومی را ثبت کرده است.
گزارشها نشان میدهد قیمت اقلام کادویی، در روزهای منتهی به این روز بطور معمول بیشترین تغییر نرخ را دارند. جعبههای کادویی، کاغذ رنگی، گل و عروسک و شکلات و هر چیزی که برای دکوراسیون و شکل دادن به هدایا مرتبط است از نیمه بهمن با افزایش چشمگیر قیمت روبرو میشود.
برای نمونه، خرید کوچکترین جعبه کادویی که مستطیلی مقوایی با ابعاد ۵ در ۱۰ سانتیمتر است و در حد جا دادن چند شکلات کوچک جا دارد حداقل ۴۰ هزار تومان قیمت دارد. یک بسته بنددار که ابعادی حدودا ۱۰ در ۱۰ سانتیمتر دارد و چند روز پیش حدود ۱۰ هزار تومان قیمت داشت در آستانه روز عشاق ۳۰ هزار تومان به فروش میرسد. همچنبن برای خرید جعبه بزرگی که ابعادی حدود ۱۰۰ در ۸۰ سانتمتر دارد هم باید یک میلیون تومان هزینه کرد.
قیمت کادوهای متداول این روز از گل و بادکنک تا عروسک خرس و شکلات هم با افزایش قیمت عجیبی روبرو میشود. وبسایت «تجارت نیوز» در گزارشی به قیمتها در بازار ولنتاین پرداخته و از قیمت ۷۳ میلیون تومانی یک خرس بزرگ که با گل رز قرمز پوشانده و تزیین شده خبر داده است؛ قیمتی بیشتر از آخرین مدل گوشی آیفون در ایران و تقریبا برابر با حقوق ۱۰ ماه یک کارگر!
«تجارت نیوز» نوشته نگاهی به بازار گل تهران نشان میدهد که هر شاخه گل رز هلندی در این بازار با نرخ کمتر از ۱۰ هزار تومان هم یافت میشود. حتی اگر قیمت هر شاخه گل ۱۰ هزار تومان در نظر گرفته شود و در کادوی مورد اشاره واقعا ۸۰۰ شاخه گل به کار رفته باشد، درنهایت هشت میلیون تومان برای تهیه آن هزینه شده است. اما مشخص نیست که بر چه اساسی با سود ۸۰۰ درصدی به فروش گذاشته میشود.
در این گزارش آمده که طی سالهای گذشته هر روز رکوردهای جدیدی برای بازار ولنتاین ثبت شد؛ امسال نیز این بازار از تورم عمومی اقتصاد کشور عقب نمانده است. بررسی سایتها و کانالهای اینترنتی نشان میدهد که برخی فروشگاهها خرس ولنتاین را حدود ۵۳ میلیون تومان قیمتگذاری کردهاند. در حالی که قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار از کانال دو میلیون و ۱۲۰ هزار تومان هم عبور کرده، این بدان معناست که این عروسکهای گلآراییشده به اندازه بیش از ۵۰ گرم طلا ارزش دارند.
همچنین در کانال تلگرامی یکی از فروشگاههای گل تهران یک سبد قلبی ۲۵ میلیون و ۸۸۰ هزار تومان به فروش میرسد. در این سبد بین ۱۸۵ تا ۲۱۰ شاخه گل رز هلندی چیده شده است. البته در سایتهای فروشگاهی سبدهای گلی با قیمتهای بیش از ۷۵ میلیون تومان هم به فروش گذاشته شدهاند. فروشندگان مدعی استفاده از ۱۰۰۰ شاخه گل در این سبدها هستند که اولاً این گلها بهطور دقیق قابلشمارش نیستند و در ثانی اگر هم باشند قیمت هر شاخه آن ۷۵ هزار تومان خواهد بود که بالاتر از قیمت بازار است.
گل یکی از کالاهای پرفروش روز عشاق است و امسال برای خرید یک دستهگل باید بطور میلیونی هزینه کرد. خبرگزاری «آنا» نوشته در شرایطی که خرید یک شاخه گل رز نیاز به هزینهای ۹۰ تا ۱۵۰ هزار تومانی دارد. یک دستهگل کوچک و ساده قیمتی بالای یک میلیون تومان دارد و اگر کمی زیباتر و پرحجمتر شود به سرعت مرز ۲ میلیون تومان را رد میکند. در چنین بازاری، سبد گلها و دستهگلهای بزرگتر هم از چند میلیون تومان فراتر میروند.
این گزارش هم تأکید کرده که خرید هدایای مرسوم در این روز حتی با قیمتهای پایین هم برابر با حقوق یک ماه یک کارگر در ایران است.
یک فروشنده اقلام روز عشاق هم به وبسایت «اقتصاد ۲۴» گفته بازار ولنتاین امسال با تورم ۶۰ درصدی نسبت به سال گذشته روبرو بوده است: «امسال گرانی به همه بازارها رسیده و اقلام پُرتقاضای این روز را نیز تحت تاثیر قرارداده است به طوری که می توان مدعی شد نسبت به سال گذشته تورم ۶۰ درصدی به بازار ولنتاین رسیده است.»
بر این اساس عروسکهای خرس خیلی کوچک از ۵۰ هزار تومان شروع میشود اما خرسهایی با سایز بزرگتر که معمولا هم برای این روز تقاضای بیشتری دارند از ۷۰۰ هزار تومان تا ۲۰ میلیون تومان قیمتگذاری شدهاند.
یک فروشنده شکلات هم گفته «بعضی شکلاتها دانهای و بعضی دیگر کیلویی قیمت گذاشته میشوند. شکلات خوب تلخ با روکش و طرح خاص و بدون مغز، برای هر ۱۰۰ گرم بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارد.»
«اقتصاد ۲۴» دلیل آشفتهحالی ولنتاین را به جوّ و فضای حاکم بر تفکرات مردم مرتبط دانست؛ چرا که هرچه ذهن به آن قدرت بخشد، ناچار به پذیرش قدرت است. به هر حال علت هرچه هست نمیتوان از تب و تاب هر ساله مردم و بازار در روزهای پایانی بهمن ماه به سادگی عبور کرد.
روز عشاق در یک مناسبت مسیحی هر ساله در ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن ماه خورشیدی) به یاد ولنتاین قدیس که به قتل رسید جشن گرفته میشود.
جمهوری اسلامی از سال ۱۳۸۹ تولید انواع پوستر، بروشور، جعبه و کارتهای تبلیغاتی با نمادهای قلب، نیم قلب، گل رز قرمز به مناسبت روز ولنتاین و هرگونه فعالیتی با محتوای اطلاعرسانی درباره این روز را ممنوع اعلام کرد اما هر سال روز عشاق بیشتر مورد توجه نسل جوان قرار میگیرد. روزی که در آن عاشقترینها به یکدیگر فقط یک شاخه گلسرخ هدیه میدهند.
بسیاری هم معتقدند که در فرهنگ ایرانی جشن سپندارمزگان در پنجم اسفندماه روز عشق و عشاق است اما با نیم قرن تسلط جمهوری اسلامی و تلاش برای از بین بردن نمادها و مناسبتهای فرهنگ ایرانی، جوانان نسل جدید ولنتاین را جایگزین سپندارمزگان کردهاند.
در شرایطی که جمهوری اسلامی در تحمیل الگوی عشق اسلامی- شیعی با برگزاری هرچه سادهتر و البته عاری از فرهنگ ایرانیِ هر مرحله از آشنایی تا ازدواج شکست خورده است، حالا جوانان ایرانی چند سالی است که به دنبال پیروی از الگوی مسیحی برای ابراز عشق هستند. با اینهمه ساختار معیوب اقتصادی رژیم، قیمت ابراز عشق را هم در ایران نجومی کرده است.
گزارشهای میدانی نشان میدهد با توجه به تشدید ضریب نفوذ فقر در میان عامه مردم و البته فضایی که از سال گذشته در کشور حاکم شده، دیگر از شور و شوق روزهای عشاق در دهه ۹۰ هم خبری نیست و غالب این بازار در رکود بسر میبرد و فقط اقشار خاصی توان خرید کادوهای متداول این روز برای معشوق و یار خود را دارند.