دبیر انجمن انبوه‌سازان مسکن و ساختمان گفته زندانی‌های چینی قرار است برای ساخت مسکن به ایران بیایند. پیشتر معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران از واگذاری چند محله تهران به شرکت‌های چینی برای ساخت مسکن با هدف نوسازی بافت فرسوده خبر داده بود.
رامین گوران دبیر انجمن انبوه‌سازان مسکن و ساختمان، و عضو اتاق بازرگانی در مورد احتمال ورود نیروی کار به ایران از چین و بر اساس پروژه مسکن‌سازی چینیها در ایران گفته که «چین قرار است زندانی‌های خود را برای ساخت مسکن در ایران انتقال دهد، کسانی که در چین زندانی هستند با مزد کمتر برای کار به سایر کشورها منتقل می‌شوند.»
در حالی که انبوه‌سازان ایرانی به دلیل رکود بازار مسکن در حال ورشکستگی هستند جمهوری اسلامی به دنبال واگذاری چند محله تهران به چینیها است تا در طرحی به نام «کلید به کلید» در بافت فرسوده، انبوه‌سازی کنند.
در واکنش به نادیده گرفته شدن بخش خصوصی ایرانی از سوی جمهوری اسلامی، رامین گوران معتقد است که «بخش خصوصی ما برای ساخت مسکن ظرفیت بسیار خوبی دارد، با این حال به نظرم اشکالی ندارد که با چینیها یا سایر کشورها در این زمینه کار کنیم، اما باید مشخص کنیم که منظور ما از این کار چیست.»
رامین گوران تأکید کرده که «اگر قرار باشد با حضور چینیها در صنعت ساختمان ایران انتقال تکنولوژی و سرمایه‌گذاری رخ دهد به نظرم باید برای آنها فرش قرمز پهن کنیم. اما اگر قرار است ما سرمایه اختصاص دهیم و آنها کار کنند، راه اشتباه است.
هفته دوم بهمن‌ماه جاری حمیدرضا صارمی معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران اطلاعاتی کلی درباره توافق با چین درباره ساخت مسکن در بافت فرسوده پایتخت را مطرح کرد. اکنون بع گفته رامین گوران، بخش خصوصی و انحمن انبوه‌سازان مسکن و ساختمان نیز همان اطلاعات کلی را دارند و دولت درباره این پروژه اطلاعات بیشتری به انبوه‌سازان بخش خصوصی نداده است.
رامین گوران توضیح داده که «دولت اطلاعات صادقانه به ما در خصوص بحث حضور چینیها در حوزه مسکن کشورمان نمی‌دهد. دولت در این زمینه شفاف نیست، نمی‌‌دانیم چه نوع مذاکراتی انجام شده است. اگر مذاکرات در سطح تأمین سرمایه و انتقال تکنولوژی باشد مطلوب است، و نمی دانیم چه نوع مذاکراتی انجام شده است. اگر مذاکرات در سطح تامین سرمایه و انتقال تکنولوژی باشد مطلوب است، اما اگر توافق شده که صرفا بخش اجرایی را به چینی ها بسپاریم و با همین تکنولوژی داخلی فعلی پیش برویم، رویکرد کلی اشتباه است و فرقی ندارد شهرداری و یا وزارت راه این کار را انجام دهند.»
دبیر انجمن انبوه‌سازان مسکن و ساختمان معتقد است اینکه چقدر بتوانند از سرمایه و تکنولوژی چینی ها برای ساخت مسکن استفاده شود به ظرفیت دولت و شهرداری برمی‌گردد، و باید ببینیم که چه می دهیم و چه چیزی دریافت می کنیم، اگر تکنولوژی بخریم برای آینده کشور و نسل های بعدی خوب است.
عضو اتاق بازرگانی تهران خواستار مشارکت دادن بخش خصوصی ایرانی در پروژه‌های مسکن شده و گفته «برای بخش خصوصی خوب است که بتواند با هماهنگی، تکنولوژی‌های نوین را وارد کند. همه کشورهایی که می‌خواهند در سایر کشورها تامین مالی انجام دهند و سرمایه‌گذاری کنند شرایطی را لحاظ می‌کنند، با بخش خصوصی شریک می‌شوند و امتیازاتی را قائل می شوند که بخش خصوصی قوی شود، اما ما این کارها را انجام نمی‌دهیم.»
حمیدرضا صارمی معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران پیشتر درباره جزییات طرح واگذاری محلاتی در تهران به شرکت‌های چینی برای ساختمان‌سازی گفته بود که برنامه‌ای با عنوان «محلهسازی توسط شرکت‌های ساختمانی بخش خصوصی چین در مقیاس بالای ۱۰۰۰ واحد» از سوی شهرداری تهران در حال اجرا است. بر این اساس قرار است مناطق ۹ تا ۱۶ تهران به شرکت‌های ساختمانی به بخش خصوصی چین واگذار شوند.
حمیدرضا صارمی در ادامه گفته بود که فرآیند مذاکره با شرکت‌های ساختمانی چینی، صرفا با سازندگان بخش خصوصی این کشور بوده و هنوز توافق یا قرارداد نهایی صورت نگرفته است.
واگذاری چند محله تهران به چینیها؛ تداوم ایرانفروشی با طرح «کلید به کلید»!
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران افزوده بود که بر اساس این طرح، اراضی قهوه‌‌‌ای یا همان زمین‌‌‌های ذخیره (قطعات بزرگ‌‌‌متراژ بالای یک هکتار) در بافت‌‌‌فرسوده تهران، برای «محلهسازی» به روش کلید‌‌‌به‌‌‌کلید به چینیها واگذار می‌شود آن هم در چارچوب یوزانس به این معنا که همزمان با تامین منابع مالی ساخت، انتقال تکنولوژی نیز به تهران صورت خواهد گرفت.
به گفته معاون شهرداری تهران، در این طرح قرار است شرکت‌های چینی «محلهسازی» کنند و توضیح داده که در قالب این قراردادها، محلهسازی انجام می‌شود؛ بیشتر این ساخت‌وسازها نیز قرار است در زمین‌‌‌های ذخیره یا همان اراضی قهوه‌‌‌ای انجام شود. بحثی هم در ارتباط با بافت فرسوده در این زمینه مطرح است.
او همچنین علت نادیده گرفتن شرکت‌های انبوه‌ساز داخلی در این طرح را «انجام ندادن چنین پروژه‌هایی توسط شرکت‌های داخلی با مقیاس بزرگ» اعلام کرده و گفته که عمدتا سازنده‌‌‌ها در بافت فرسوده بین ۴ تا ۱۰ واحد می‌‌‌سازند.
به گفته حمیدرضا صارمی در محتوای قرارداد با چینیها دیده شده که آنها در مقیاس‌‌‌های بزرگ‌تر، یعنی ساخت ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد مسکونی در قالب محله، ورود پیدا کنند و کار در بافت فرسوده با روش «کلید به کلید» و بر اساس ضریب ۱.۴ برابر مساحت بنا نسبت به هر نفر (یعنی فرضا واگذاری ۱۴۰ مترمربع بنای نوساز در ازای ۱۰۰مترمربع خانه فرسوده)، با مشارکت شهرداری انجام شود. البته این طرح هنوز خام است و باید کامل‌‌‌تر شود.
او همچنین از سفر علیرضا زاکانی به چین خبر داده و گفته که «یکی از برنامه‌‌‌های شهردار تهران سفر به کشور چین در این روزهاست. یکی از موضوعات این سفر، توافق با چینیها برای بحث یوزانس در مسکن است. این مذاکرات قرار است با شرکت‌های بخش خصوصی چین انجام شود. موضوع این توافق‌‌‌ها هم این است که چینیها با ورود به بازار مسکن پایتخت، با روش‌های صنعتی‌‌‌سازی، مسکن بسازند؛ ورود همزمان تکنولوژی و سرمایه برای ساخت این مسکن‌‌‌ها نیز از تعهدات آنها خواهد بود.»
علیرضا زاکانی شهردار تهران ابتدای پاییز امسال نیز سفر دیگری به چین داشت و پس از بازگشت اعلام کرد که در این سفر ۳ میلیارد دلار قرارداد تجاری منعقد شد و توانستیم در نتیجه مذاکرات از طرف چینی یک میلیارد و ۴۰ میلیون یورو فاینانس با تنفس یک تا سه ساله بگیریم.
علیرضا زاکانی افزوده بود که «در نتیجه سفر به چین شرایط مطلوبی برای شهر تهران ایجاد خواهد شد که این شرایط قابل تسری به سایر کلانشهرها نیز می‌باشد و طرف چینی نیز اشتیاق به همکاری اقتصادی و شهری با طرف ایرانی دارد.»
خبرگزاری «فارس» نیز با اشاره به امضای تفاهم‌نامه میان شهرداری تهران و چینیها نوشته بود بر مبنای این تفاهم‌نامه‌ها شرکت‌های چینی در بخش مسکن تهران حضور بیشتری پیدا خواهند کرد.
مهدی هدایت مدیر عامل سازمان نوسازی شهر تهران هم گفته بود که شهرداری پایتخت «در سفر گروه چینی به تهران به یک تفاهم‌نامه ۲۰۰ هزار واحدی دست یافته است و شهرداری تهران قصد دارد ضمن بازدید از تکنولوژی‌ها و برگزاری جلسات فنی با شرکت‌های چینی تلاش کند تا این تکنولوژی‌ها به ایران منتقل شود.
آبان امسال و تقریبا همزمان با سفر علیرضا زاکانی به چین محمد آئینی مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری ایران از تصویب آیین‌نامه اجرایی طرح کلید به کلید در دولت و ابلاغ دستورالعمل آن خبر داد.
محمد آئینی با بیان اینکه «قرار است امسال در طرح کلید به کلید ۱۰ هزار واحد مسکونی بافت فرسوده نوسازی شود» گفته بود که بر اساس طرح «کلید به کلید» ساکنان بافت‌های فرسوده می‌توانند واحد مسکونی خود را با یک واحد نوساز یا زمین دولتی با احتساب ۴۰ درصد تخفیف معاوضه کنند.
مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری ایران افزوده بود که در طرح کلید به کلید در بافت‌های فرسوده شهری (طرح کلید به زمین) سازمان ملی زمین و مسکن، شرکت مادرتخصصی عمران شهرهای جدید و شرکت بازآفرینی شهری ایران همیاری و همکاری کامل دارند و فرایند عملیاتی و اجرایی شدن آن در حال طی شدن است.
اینهمه در حالیست که کیفیت پایین ساخت‌وساز مسکن از سوی چینیها از جمله نگرانی کارشناسان است. پیش از این نیز جمهوری اسلامی به اشکال مختلفی چینیها را در پروژه‌های عمرانی ایران وارد کرده بود.
