بخش دوم گفتگوی هیفی بوظو با شاهزاده رضا پهلوی در کانال عربی‌زبان «یالّا» روز پنجشنبه ۳ اسفند ۱۴۰۲ (۲۲ فوریه ۲۰۲۴) پخش شد. این بخش که با صحنه‌هایی از حضور شاهزاده در مراسم مختلف و همچنین سفر وی و بانو یاسمین به اسرائیل همراه بود، عمدتا به روابط ایران و اسرائیل، پیمان کوروش، مسئولیت دخترانش و توصیه‌های او به آنها و نسل جوان اختصاص داشت.
بخش اول این گفتگو دوشنبه ۱۲ فوریه ۲۰۲۴ (۲۳ بهمن ۱۴۰۲) پخش شده بود که کیهان لندن متن کامل آن را به فارسی ترجمه و منتشر کرد. در ادامه متن کامل بخش دوم این گفتگو را می‌خوانید.
هیفی بوظو: ما دیدیم که حماس در هفتم اکتبر در اسرائیل چه کرد. قتل عامی وحشتناک. حزب‌الله حملات خود را از لبنان افزایش داده. حوثی ها به اهداف آمریکایی و کشتی‌های تجاری بین‌المللی در دریای سرخ حمله می‌کنند. ایالات متحده و بریتانیا با حوثی‌ها مقابله کرده و به حملات آنها پاسخ داده‌اند. شما گسترش مداوم این درگیری‌ها را در منطقه چگونه می‌بینید؟
شاهزاده رضاپهلوی: خوب، همه اینها پاسخ به عوارض بیماری هستند؛ چه شما در حال مقابله با حوثی‌ها به دلیل تهدید نقل و انتقالات تجاری باشید، چه دفاع اسرائیل از خود در برابر تهاجمات حماس. در نهایت اینها دوباره و دقیقا به تلاش‌های رژیم و پیش بردن جنگ‌های نیابتی‌اش باز می‌گردد تا خودش همچنان بدون چالش بماند. در همین ارتباط مصاحبه‌ای را به یاد می‌آورم که فکر کنم حدود چهل سال پیش با یک مجله فرانسوی داشتم. در آن زمان هنوز در مراکش بودم و از این استعاره استفاده کردم که انگار دولت‌های جهان ماشین‌های آتش‌نشانی خود را برای خاموش کردن آتش به جایی اعزام می‌کنند اما هیچکس به دنبال کسی که این آتش را افروخته نیست. اگر اینطور به قضیه نگاه کنید، چه کسی این آتش‌ها را در تمام این مدت برافروخته؟!
-دقیقا…
-… منشاء [این آتش] وجود دارد. اما این منشاء دقیقا همان کاری را انجام می‌دهد که نیاز دارد تا انجام دهد و این تصادفی نیست بلکه بخشی از استراتژی آنها برای بقاست: دامن زدن به درگیری‌های منطقه‌ای برای اینکه بتواند مداخله در خارج و سرکوب در داخل را ادامه دهد. تنها راه برای معکوس کردن این روند اینست که این رژیم دیگر وجود نداشته باشد. موضوع به همین سادگی‌ست.
-با تماشای اخبار این روزها، احتمالاً برای مردم منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا سخت است باور کنند که ایران و اسرائیل همیشه در حال جنگ نبوده‌اند. در حالی که واقعا برعکس است. ۲۵۰۰ سال پیش کوروش بزرگ بود که یهودیان را آزاد کرد و به آنها در بازسازی معبدشان در اورشلیم کمک کرد. این بخشی از سخنرانی شما در یک نشست در واشنگتن بود.
[پخش جمله‌ای از سخنان شاهزاده در نشست سازمان غیردولتی یهودیان آمریکایی «اتحادیه ضدافترا» (ADL) که روز یکشنبه ۳۰ آوریل ۲۰۲۳ (۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲) در واشنگتن برگزار شد: «معبدی وجود دارد که باید بازسازی شود. ایران معبد ماست. در کنار ما بایستید!»]
-منظور شما چیست؟ و چگونه همه مردم شرافتمند امروز می‌توانند در کنار مردم ایران بایستند؟ به آنها چه می‌گویید؟
-من فکر می‌کنم یهودیان و ایرانیان دست‌کم ۲۵ قرن رابطه‌ای را که مبتنی بر کتاب مقدس بین دو ملت وجود داشته، درک می‌کنند. از سوی دیگر، درک این رابطه برای همه بسیار مهم است. همانطور که در طول اقامتم در تل آویو با شهروندان معمولی اسرائیل صحبت کردم، و همچنین طبق واکنش‌هایی که ایرانیان در ایران نشان دادند و اینکه: نه تنها از هم متنفر نیستیم، بلکه بهم نیاز داریم و بهم باور داریم.
میزان پیام‌هایی که من در شبکه‌های اجتماعی از شهروندان اسرائیلی و ایرانی دیده‌ام، و به ویژه واکنشی که ایرانیان در ایران پس از حمله حماس به اسرائیل نشان دادند، یک پیام بسیار روشن است. آنچه می‌خواهم بگویم اینست که شاید به اندازه بیش از ۲۵ قرن این اصل در ذهنیت ملی ما چنان حک شده که هیاهوی مربوط به درگیری‌ها و هیاهوی اقدامات رژیم نتوانسته مردم را از آن منحرف کند.
سال‌ها پیش، زمانی که جنبش اصلاحات در ایران تازه شروع شده بود، در رفتار جوانان و حتی امروز هم می‌بینید که چگونه مردم حاضر نیستند پرچم آمریکا و پرچم اسرائیل را که رژیم در ورودی دانشگاه نقاشی کرده لگد کنند و از کنار آنها رد می‌شوند. اینها همه نشانه‌های کلیدی است که برخلاف آنچه خامنه‌ای و دار و دسته‌اش فکر می‌کنند، مردم ایران اینطور فکر نمی‌کنند. اما مهم است که جهان این را درک کند. بنابراین نه تنها آمریکایی‌ها، فرانسوی‌ها یا آلمانی‌هایی که این موضوع را می‌دانند، بلکه سیاستمداران آنها نیز باید این را بدانند که این رژیم چقدر با تفکر شهروندانش فرق دارد.
-و چیز دیگری که به نظر می رسد رژیم در ایران از آن بسیار وحشت دارد، صلح است. ما پیمان ابراهیم را دیدیم که چگونه چندین دهه خصومت بین چند کشور عربی و اسرائیل را معکوس کرد و حرکت بسیار قدرتمندی را به سوی صلح و رفاه در این کشورهای درگیر آغاز نمود. البته صحبت‌های زیادی در مورد پیمان کوروش هم شنیده‌ایم که پیمانی مشابه بین اسرائیل و ایران سکولار و دموکراتیک آینده است. این را تا چه حد ممکن می‌بینید یا اینکه تنها یک آرزو است؟
-این موضوع را در کنفرانس مطبوعاتی در تل آویو پیشنهاد کردم که امیدوارم در جهت تکمیل پیمان ابراهیم، ایران نیز یک شریک کلیدی باشد و بتوانیم آن را به پیمان کوروش ارتقاء دهیم. ببینید، خیلی ساده است. اگر به «محور مقاومت» نگاه کنید، که اساساً و در حال حاضر تهران و دمشق هستند، اینها مانع شهروندان این کشورها می‌شوند تا از همان فرصت‌هایی برخوردار باشند که امروز در امارات متحده عربی یا عربستان سعودی یا جاهای دیگر در نتیجه این همکاری به دست می‌آورند. منظورم این است که آنها می‌خواهند متعلق به کدام جهان باشند که بتوانند در آن مشارکت داشته باشند؟ به باور من، وقتی به آن فکر می‌کنید می‌بینید که پاسخ بسیار روشن است. و من خوشحالم که بسیاری از رهبران جهان عرب فهمیده‌اند که بله، درگیری وجود دارد اما باید به مسیر دیگری تغییر یابد.
من نمی‌گویم در این میان، مسئله فلسطین باید فراموش شود. اصلاً! این چیزی نیست که من پیشنهاد می‌کنم. اما تا زمانی که ستیزه‌جویانی [علیه صلح] وجود دارند، هرگز فرصتی برای صلح واقعی وجود نخواهد داشت. خودتان به بهترین شکل گفتید که خواهان صلح نیستند. رژیم اسلامی صلح نمی‌خواهد. حزب‌الله صلح نمی‌خواهد، حماس صلح نمی‌خواهد؛ بنابراین تا زمانی که این تهدیدات علیه صلح وجود دارد، ما نمی‌توانیم ثبات و همکاری واقعی داشته باشیم.
متأسفانه ایران امروز گروگان رژیمی است که به همه این درگیری‌ها دامن می‌زند. رهایی ما، فقط رهایی ما [در ایران] نیست، بلکه پایانی بر تمامِ این درگیری‌ها و تهدیدها برای کشورهای دیگر نیز هست؛ و این قطعا می‌تواند به آینده‌ای بسیار روشن‌تر و بهتر کمک کند.
-شما یک سفر تاریخی همراه با همسرتان به اسرائیل داشتید و برجسته‌ترین شخصیت ایرانی هستید که تا کنون از این کشور دیدن کرده است. آیا می‌توانید بگویید که چه برداشتی داشتید و این دیدار چه تأثیری بر شما داشت؟
-خوب، اول از همه، این را نه فقط برای مقامات اسرائیلی بلکه فکر می‌کنم برای شهروندان عادی اسرائیل هم روشن کرد که بدون رژیم فعلی ایران و با حکومتی که واقعاً به دنبال منافع ملت است، روابط ما چه تفاوتی خواهد داشت. دولتی که به اسرائیل به عنوان یک شریک استراتژیک نگاه می‌کند و نه دشمنی که باید از نقشه جهان محو شود! این هدفی است که رژیم کنونی به دنبال آن است.
و بار دیگر، گفتگوهایی با متخصصان داشتم؛ متخصصان مسائل مدیریت آب و چیزهای دیگر و شرکت‌های مختلفی که می‌توانند بهترین فناوری‌های ممکن را البته با توجه به چالش‌هایی که ما با آن روبرو هستیم در زمینه کشاورزی یا حوزه‌های دیگر به ایران وارد کنند. اسرائیل چیزهای زیادی برای عرضه دارد.
به یاد می‌آورم که با همسرم در یک کافه کوچک توقف کردیم. مردم برای گرفتن سلفی و عکس می‌آمدند و می‌گفتند، ما خیلی خوشحالیم که شما در کشور ما هستید و فقط می‌توانیم امیدوار باشیم که در آینده، بهترین رابطه را داشته باشیم.
وقتی این را از یک شهروند معمولی می‌شنوید، بدون هماهنگی قبلی و از پیش نوشته شده، بدون هیچ محاسبه و در یک اظهار نظر صادقانه، واقعا یک دلگرمی بزرگ است. و شرط می‌بندم که شما دقیقاً مشابه چنین چیزی را جایی در ایران هم از افرادی دارید که می‌خواهند همین‌ها را بگویند و وقتی همه این افراد را در مسیر مشترک قرار دهید، آنوقت دیگر چیزی جلودارشان نیست و محدودیتی نخواهند داشت.
[پخش بخشی از یک ویدئو درباره سفر اسرائیل:
شاهزاده رضا پهلوی: این آغاز یک دوره جدید است و امیدوارم که ما نقش خود را در دستیابی به آن و در زمانی هرچه زودتر ایفا کنیم.
بانو یاسمین پهلوی: فقط می‌خواهم بگویم که با وجود اینکه ما همیشه از جامعه یهودی ایران لطف زیادی دریافت می‌کنیم اما نمی‌دانستیم که چه انتظاری در خود اسرائیل می‌بایست داشته باشیم. و من احساس می‌کنم که مثل بسیاری از مردم، آنها این احساسات را درون خود نگه داشته بودند چرا که کسی نبود تا این احساسات را به او نشان دهند.
آنها از ایران به اینجا آمده‌اند و زندگی جدیدی برای خود ساخته‌اند. اما ناگهان، انگار قلب‌شان ترکید و نمی‌دانستند چه کنند. مردم گریه می‌کردند، عرق می‌ریختند، در آغوش می‌گرفتند، همه چیز مثل فوران چیزی از درون آنها بود.
به همسرم گفتم؛ او می‌داند که من به راحتی گریه نمی‌کنم، اما در این سفر خیلی اشک ریختم؛ به خاطرِ مهربانی و محبت مردم، هر دو ما اشک ریختیم چون وقتی فردی بسیار مهربان و با محبت است و انرژی او به شما منتقل می‌شود، این حس قلب شما را لمس می‌کند و به گریه می‌افتید. این اشک از غم و اندوه نیست. تقریباً مثل این است که احساس می‌کنید، آرزو دارید کاش همه می‌توانستند همواره این محبت را و این احساس و این عشق را با هم مبادله کنند.
شاهزاده رضا پهلوی: من از اینهمه الهام گرفتم…
بانو یاسمین: بله این عبارت خوبی است، حقیقتا الهام‌بخش…
شاهزاده: بله، برایم الهام‌بخش بود… بسیار الهام‌بخش]
هیفی بوظو: در اینجا می‌خواهم به خاطر نامزدی دخترتان، ایمان، نیز به شما تبریک بگویم.
شاهزاده رضا پهلوی: سپاسگزارم
-چه احساسی دارید؟
– خُب، عالیست… منظورم اینست که فکر می‌کنم یکی از آنها باید ازدواج می‌کرد تا من و همسرم قدم به فصل بعدی زندگی‌مان بگذاریم و بتوانیم پدربزرگ و مادربزرگ بشویم. می‌دانید، این مرحله‌ای از زندگی است که به نظرم هر پدر و مادری در نهایت مشتاقانه منتظر آن هستند و ما امیدواریم که آنها زندگی مشترک خوبی را به عنوان زن و شوهر داشته باشند.
-توصیه شما به زوج‌های جوان چیست؟
-بهترین توصیه من، نه فقط به دخترم و نامزدش، بلکه به همه اینست که نگاه کنید؛ یک زوج جوان باید اول از همه حرف همدیگر را بشنوند و تصمیم نهایی را خودشان بگیرند.اجازه ندهید دیگران به شما دیکته کنند یا اینکه بخواهند زندگی‌تان را برای آنها زندگی کنید. من و همسرم دختران‌مان را با این روش تربیت کردیم. به آنها گفتیم ما هستیم تا به شما کمک کنیم که بهترین تصمیم را بگیرید، اما در نهایت باید برای خودتان زندگی کنید. قرار نیست ما به شما بگوییم که چگونه زندگی کنید. این روش باید عنصر استقلال و همچنین اعتماد به نفس را تقویت کند. و من فکر می‌کنم که این اعتماد به نفس، در نهایت بین افرادی وجود خواهد داشت که بتوانند به یکدیگر اعتماد متقابل پیدا کنند. به باور من، این چیزیست که رابطه یک زوج را تقویت می‌کند چرا که چالش‌های بیرونی، بسیار زیاد خواهند بود، اما شما نمی‌خواهید اجازه دهید که آنها به درگیری‌های داخلی شما تبدیل شوند. این مهم‌ترین چیز است. پس یاد بگیرید که اولویت‌بندی کنید.
-به زودی نوروز فرا می‌رسد؛ ایامی که درباره امید است و «روز نو». شما به چه امیدوار هستید؟
-می‌دانید، وقتی از مفهوم امید استفاده می کنید، من به تازگی به هموطنانم می‌گویم که ما باید جهت امید را به سمت باور تغییر دهیم. داشتن امید یک چیز است. ولی این تنها یک تصویر است. باور اما به این معنی است که شما بدانید واقعا می‌توانید. باید واقعا باور داشته باشید که می‌توان این کار را انجام داد و این کار شدنی است.
از این نظر، البته که نوروز فرصتی برای نو شدن است و بخشی از سنت و فرهنگ ماست. اما فکر می‌کنم با توجه به شرایط کشور ما، مهم است که اکنون فراتر از امید حرکت کنیم. ما باید واقعاً باور داشته باشیم که می توانیم تغییر به وجود آوریم.
می‌دانید، وقتی به جنبش حقوق مدنی در ایالات متحده فکر می‌کنم، کاری که مارتین لوتر کینگ انجام داد، یک رؤیا به نظر می‌رسید. همانطور که خودش گفت: من یک رؤیا دارم! اما زمانی رسید که باید باور می‌کردند که واقعاً می‌توانند آنچه را می‌خواهند به دست آورند و انجام نیز شد.
-سخن پایانی از شما برای مخاطبان جوان که ما را در سراسر خاورمیانه و البته ایران تماشا می‌کنند.
-با هم صحبت کنید؛ حواستان به همدیگر باشد. ببینید که در نهایت ما اشتراکات بسیار بیشتری از علائق و تفاوت‌های‌مان از نظر فرهنگ یا سنت یا موارد دیگر داریم. اشتراکات زیادی وجود دارد که به نظر من آینده جمعی ما را برای مدت طولانی مستحکم خواهد کرد. اما همه چیز با برقراری ارتباط شروع می‌شود؛ با خارج شدن از یک چارچوب محدود و اینکه فقط به خود‌مان به عنوان یک سعودی یا اردنی یا مصری یا ایرانی یا سوری فکر نکنیم.
در نهایت، به ویژه از دیدگاه منطقه‌ای، ما منافع مشترک زیادی داریم و مهم است که بتوانیم چنین گفتگو‌ها و تبادل نظری را پیش ببریم. چرا که وقتی انسان‌ها در کنار همدیگر قرار می‌گیرند، در نهایت بر قدرت‌شان اضافه می‌شود و شما می‌توانید در عمل انجام وظایف را توسط دولت‌های خود تسهیل کنید تا آنها را تحقق ببخشند چون هم علاقه و هم اراده شما را می‌بینند. و این یک پیام بسیار مهم است. آنچه در نهایت تصمیم‌گیرندگان را مجبور به اعلام مواضع می‌کند، افکار عمومی و رأی‌دهندگان هستند.
-بسیار سپاسگزارم، عالیجناب از اینکه به ما در برنامه یالّا پیوستید.
-بسیار سپاسگزارم. و باز هم، امیدوارم در آینده فرصت‌هایی برای صحبت‌های بیشتری داشته باشیم.
-مطمئنا.
*کانال عربی‌زبان «یالّا» در سال ۲۰۲۲ توسط لن خودورکوفسکی یکی از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا و هیفی بوظو راه‌اندازی شد. این کانال در کنار انتشار روایت‌ها و گزارش‌های مختلف، با افراد سرشناس منطقه و چهره‌های بین‌المللی که در مسائل خاورمیانه نقش دارند مصاحبه می‌کند. مهمانان قبلی این رسانه از جمله عبارت بودند از مایک پمپئو وزیر امور خارجه سابق ایالات متحده، هزاع المنصوری اولین فضانورد اماراتی، برایان هوک نماینده ویژه سابق ایالات متحده در امور ایران و مشاور سیاسی ارشد وزارت خارجه دولت ترامپ.
وبسایت: WatchYalla.com
کانال یوتیوب: https://youtube.com/@watchyalla
در ایکس و اینستاگرام و فیسبوک: @watchyalla
