در شرایطی که اقامت در کشور همسایه ترکیه با سرمایه‌گذاری و خرید ملک با حدود ۲۰۰هزار یورو امکان‌پذیر است، سازمان ملی مهاجرت در ایران، «طرح سپرده‌گذاری ۱۰۰ میلیون تومانی اتباع و مهاجرین خارجی» را به صورت قسطی در ازای تمدید سکونت، خدمات بانکی، تحصیل در مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای، بدون هیچگونه اطلاع‌رسانی گسترده از امرداد ۱۴۰۲، در سه استان گلستان، «خراسان رضوی» و تهران آغاز کرد.
چند روز پیش سازمان ملی مهاجرت جزئیات کامل طرح جذب و مدیریت منابع مالی و سپرده‌گذاری اتباع و مهاجرین در زنجیره‌های تولید (طرح سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیون تومانی) را اعلام کرد. در این طرح اختیاری تسهیلات متعددی از جمله قسط‌بندی ۱۰ ماهه و ۲۰ ماهه برای متقاضیان در نظر گرفته شده است.
به گفته احسان حیدری سرپرست اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی تهران، ثبت‌نام در طرح مدیریت سرمایه‌های خرد و کلان اتباع و مهاجرین خارجی در ایران که از سوی سازمان ملی مهاجرت ابلاغ شده، از روز یکشنبه، ۲۹ بهمن در تهران آغاز شده است.
اتباع خارجی با سرمایه‌گذاری ۱۰۰میلیون تومان (۱۶۰۰یورو) در بانک ملی دو استان گلستان و «خراسان رضوی» و ۱۵۰ میلیون تومان در بانک ملی استان تهران دفترچه اقامت دریافت می‌کنند. مبلغی که با قسط‌های ۱۰ ماهه و ۲۰ ماهه ۱۰ میلیونی و ۵ میلیونی قابل پرداخت است.
همچنین کلیه اتباع و مهاجرینی که حضور قانونی در ایران دارند، اعم از دارندگان برگه‌های سرشماری، کارت آمایش و پاسپورت‌های اقامتی می‌توانند در این طرح شرکت کرده و از مزایای متعدد آن که می‌تواند کار و زندگی این مهاجرین را متحول کند، بهره‌مند شوند.
وبسایت «فراز» نوشته است: «در این طرح از هر خانواده با بچه‌های زیر ۱۸ سال در کل ۱۰۰ میلیون سپرده گرفته می‌شود یعنی در عمل با توجه به پرجمعیت بودن خانوارهای افغان، این مبلغ ناچیز هم میان افراد خانوار سرشکن شده و مبلغ پرداختی برای هر فرد بسیار کمتر خواهد بود. البته همین مبلغ ناچیز هم با واکنش منفی و گاه توهین‌آمیز برخی کاربران افغان در شبکه‌های اجتماعی همراه شده است.»
صف سپرده ۱۰۰ میلیونیِ خرید اقامت توسط مهاجران افغان در ورامین!
وبسایت «اعتماد» روز دوم اسفند ۱۴۰۲ با انتشار این ویدئو نوشته است:
«ببینید؛ صف سپرده ۱۰۰ میلیونیِ خرید اقامت ایران توسط افغان‌ها فقط در ورامین! اقامت ایران با سپرده صدمیلیونی به صورت اقساط ۲۰ ماهه ماهی ۵ تومن! با کارت… pic.twitter.com/HDlGgB2JLx— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 21, 2024
در چند روز گذشته انتشار گسترده ویدیویی از صف طولانی اتباع افغانستانی در ورامین برای سرمایه‌گذاری و اخذ اقامت، واکنش‌های بسیاری را برانگیخت.
برخی از کاربران، فاصله معنادار این میزان سرمایه‌گذاری برای اخذ شهروندی را با کشور‌های دیگر و حتی ترکیه مقایسه کرده‌اند.
ترکیه برای جذب مهاجر علاوه بر دریافت سرمایه کلان، معیارها و استانداردهای سختگیرانه‌ای دارد که باید قبل از ورود به کشور مقصد بررسی و پذیرش شود و سرمایه فرد، قبل از ورود از او گرفته می‌شود. در حالی که در ایران از مهاجرانی که ماه‌ها یا سال‌هاست در ایران زندگی و کار می‌کنند به شکلی اختیاری و برخلاف سایر کشورها مبلغی ناچیز برای تمدید اقامت در نظر گرفته شده است.
در گزارش «فراز» آمده است «هرچند که بنا بر اعلام سازمان مهاجرت این سپرده‌گذاری اختیاری است، اما به نظر می‌رسد که بنا بر تصاویر موجود، اتباع از آن استقبال گسترده‌ای کردند. در ازای این سرمایه‌گذاری نیز کارت اقامت که هر شش ماه یکبار تمدید می‌شود، خدمات بیمه، مجوز اشتغال و… به اتباع داده می‌شود. همچنین بنا بر گزارش همشهری‌آنلاین بانک ملی نیز برای اتباع، مواردی همچون افتتاح حساب سپرده‌گذاری ویژه، حساب ارزی برای نگهداری منابع ارزی آنها، حساب سپرده‌گذاری بلندمدت و پذیرش و نگهداری سکه، طلا، جواهرات و… را بر عهده گرفته است.»
سازمان ملی مهاجرت در حالی برای سپرده‌گذاری اتباع خارجی در ایران مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان یا حدود ۱۶۰۰ یورو در نظر گرفته است که برای مثال اقامت در اسپانیا با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ هزار یورو امکان‌پذیر است، این رقم در پرتغال نیز ۵۰۰ هزار یورو است.
حتی کشور‌هایی مثل رومانی، یونان و لتونی نیز تنها با سرمایه‌گذاری‌های ۱۰۰ هزار دلار تا ۲۵۰ هزار یورو به مهاجران امکان اقامت می‌دهند. شرکت در برنامه کارآفرینی کانادا به عنوان یکی از مقاصد اصلی مهاجران نیز به ۳۵۰ هزار پوند دارایی و سرمایه‌گذاری نیاز دارد.
با اینهمه در حالی سازمان ملی مهاجرت طرح جذب سرمایه‌گذاری اتباع خارجی را اختیاری و فقط برای اتباع مجاز دانسته که در این طرح به دریافت مالیات از اتباع خارجی اشاره نشده است.
چندی پیش عبدالله مبینی رئیس سازمان ملی مهاجرت در همین ارتباط گفته بود: «اینکه گفته می‌شود با این سرمایه‌گذاری به اتباع اقامت می‌دهند صحت ندارد.»
به گفته وی قبلا پول‌های سرگردان اتباع به سمت خرید سکه و ارز و کارهای غیرمولد می‌رفت و حتی از کشور خارج می‌شد. مبینی اضافه کرده بود: «برخی فضاسازی سنگینی علیه این طرح کردند اما با استقبال خوبی مواجه شده و تا کنون بیش از ۷۵ هزار نفر در حال ثبت‌نام هستند.سرمایه‌های جذب شده در هر استان در همان استان سرمایه‌گذاری می‌شود.»
وی ۱۶ مهرماه نیز به خبرگزاری ایرنا گفته بود: «وزارت آموزش و پرورش وظیفه سنگینی را به دوش کشیده و سال گذشته مسئولیت آموزش نزدیک به ۷۰۰ هزار دانش‌آموز را به عهده گرفت. وزارت بهداشت هم در درمان این مهاجران به ویژه در زمان همه‌گیری کرونا با رقمی در حدود ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار میلیارد تومان خدمات درمانی را عهده‌دار شد.»
مبینی با بیان اینکه هر مهاجر دارای ۱۷ کد در کشور است اضافه کرده بود: «قدم مهم ما این است که این ۱۷ کد به یک کد «یکتا» تبدیل شود که وزارت کشور آن را صادر می‌کند. بر مبنای این کد برای هر فرد یک کارت‌بانکی و سیم‌کارت داده می‌شود تا بتواند تراکنش‌های مالی و نیازهای ارتباطی را در دسترس داشته باشد.»
رئیس سازمان ملی مهاجرت با بیان اینکه اکنون نزدیک به یک میلیون نفر از اتباع افغانستان از طریق این سامانه، ساماندهی شده‌اند ادامه داده بود: «در چند روز آینده واگذاری کارت‌های هویتی از طریق دفاتر کفالت آغاز می‌شود. در این کارت هویتی یک کارت بانکی و یک سیم‌کارت وجود دارد.»
همچنین بهزاد مرادی پور معاون سازمان ملی مهاجرت هم با اشاره به اینکه بیش از ۹۰ درصد از اتباع حاضر در ایران، افغانستانی هستند گفته بود: «بر اساس آمارهای بانک اطلاعاتی ما، تعداد آنها حدود ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر است. این تعداد یا به صورت قانونی یا بعد از تسلط حکومت سرپرستی افغانستان غیرقانونی وارد کشور شدند.»
مجموع اتباع قانونی و غیرقانونی ساکن در ایران به ۵ میلیون نفر نمی‌رسد.
معاون سازمان مهاجرت وزارت کشور با طرح این پرسش که منبع آمار بین ۸ میلیون تا ۱۸ میلیون اتباع در کشور کجاست؟ ادعا کرده بود« وقتی یک سازمان رسمی تمام اطلاعات هویتی و بیومتریک این اتباع را ثبت و ضبط کرده چرا آمارهای دروغ را باور می‌کنند؟ کل جمعیت افغانستان ۳۰ میلیون نفر است؛ اگر بپذیریم از این جمعیت ۳۰ میلیونی قریب به ۵ میلیون نفر در ایران هستند، همین جمعیت یا یک مقدار کمتر در پاکستان، آسیای مرکزی، امارات، کشورها عربی، ترکیه و اروپا هستند و بخشی از آنها هم در خود افغانستان زندگی می‌کنند. پس این حرف غلُوآمیز است و هدف از آن هم این است که مردم و مسئولان را دچار خطای محاسباتی کرده و پروژه افغانی‌ستیزی را اجرا کرده و اهداف پلید خود را دنبال کنند.»
به گفته وی، از این جمعیت قریب ۵ میلیون نفر، ۳۵ درصد یعنی چیزی در حدود ۱ میلیون و ۸۵۰ هزار نفر زنان، حدود ۷۰۰ هزار دانش‌آموز، ۱۲۰ هزار نفر دانشجو، ۲۰ هزار طلبه علوم دینی در قم و ۱۰ هزار در سایر حوزه‌های علمیه کشور هستند. بخشی از آنها هم کودکند و واجب‌التعلیم نیستند. حدود ۵ درصد هم افراد سالخورده بالای ۴۰ سال هستند که از سر اضطرار وارد کشور شده‌اند. این جمعیت را که جمع می‌زنیم، بخش دیگری باقی می‌مانند که معمولا از کسانی هستند که برای معیشت و کار آمدند.
مرادی سخت‌ترین قانون تابعیت در جهان را قانون تابعیت جمهوری اسلامی دانسته و ادعا کرده بود:«مهاجران چطور می‌توانند به عنوان نماینده وارد مجلس شورای اسلامی شوند؟ موضوع دیگر درباره دادن حق رأی به اتباع افغانستانی است. این حرف از بنیان دروغ است. هدف از آن بزرگنمایی و ضدتبلیغ است. تمام اطلاعاتی که درباره این موضوع در فضای مجازی و مطبوعات منتشر می‌شود، بلااستثناء دروغ است.»
افزایش نگرانی‌های عمومی از حضور اتباع غیرمجاز در کشور حتی روزنامه «جوان» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را برانگیخته است. این روزنامه ۱۵ بهمن‌ماه به افزایش نگرانی‌های عمومی از حضور اتباع غیرمجاز در کشور به دنبال تسلط طالبان بر کشور همسایه اشاره کرده و نوشت:«پایتخت به دلیل تراکم جمعیت و نداشتن بافت بومی و نیاز به نیروی کار در فعالیت‌های عمرانی و مراقبتی یکی از مقصد‌های مهم اتباع بوده و هست.»
افغان و شبه‌نظامیان «فاطمیون» سیاهی لشکر حکومت در راهپیمایی «۲۲بهمن»
شمار رو به افزایش اتباع خارجی در کشور جدا از گرفتن سهم نیروی کار داخلی در بحث اشتغال و مسائل امنیتی و اجتماعی دیگر در دهه‌های گذشته همواره برای حاکمیت سودآور بوده است.
حضور پُرتعداد اتباع خارجی در راهپیمایی حکومتی «۲۲بهمن» در چند شهر ایران به ویژه در تهران، مشهد و قم بار دیگر موضوع سوءاستفاده چندمنظوره حکومت از آنها را به عنوان سیاهی لشکر و ابزاری در خدمت پروپاگاندا و همچنین نیروهایی برای تقویت ماشین سرکوب رژیم مطرح کرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد ده‌ها نفر از افغان‌های ساکن ایران به ویژه در مناطق جنوب شهر شامل ورامین، پیشوا، پاکدشت، «اسلامشهر» و رباط‌کریم تحت عنوان «خانواده شهدا و ایثارگران فاطمیون» یا «بسیج لشکر فاطمیون» به صورت سازماندهی شده در راهپیمایی حکومتی به مناسبت چهل و پنجمین سالگرد انقلاب اسلامی حضور پیدا کردند.
شماری از آنها یونیفرم‌های نظامی و پرچم فاطمیون را در دست داشتند. شماری دیگر که فرزندان یا پدران‌شان را در جنگ سوریه از دست داده‌اند پلاکاردهایی با عکس آنها در کنار قاسم سلیمانی به دست گرفته بودند.
بسیج محلات نوجوانان افغان را هم به عنوان گروه‌های ورزشی به ویژه ورزش‌های رزمی با لباس کاراته یا تکواندو برای حضور در راهپیمایی سازماندهی کرده بودند.
اتباع افغان و شبه‌نظامیان «فاطمیون» سیاهی لشکر حکومت در راهپیمایی «۲۲بهمن»
مدیرکل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری «خراسان رضوی» در همین ارتباط به خبرگزاری دولتی «ایرنا» گفته بود «مشارکت، حضور و همدلی مردم و اتباع و مهاجران خارجی در راهپیمایی، نشان‌دهنده اعتقاد و علاقه آنان به آرمان‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی است».
برخی تحلیلگران احتمال می‌دهند با توجه به عزم عمومی در ایران برای تحریم و عدم مشارکت در «انتخابات» مجلس شورای اسلامی و نیاز شدید نظام به حضور مردم پای صندوق‌های رأی افغان‌ها گزینه‌ای برای پرکردن شعب اخذ رأی و حتا مهندسی انتخابات برای افزایش شمار تعرفه‌های رأی‌گیری هستند به ویژه آنکه اعلام شد علاوه بر شناسنامه، با گواهینامه رانندگی و گذرنامه نیز می‌توان رأی داد.
با اینهمه روزنامه دولتی «ایران» در ۸ مهرماه با بیان اینکه «ما درباره ۵ یا ۶ میلیون تبعه افغانستانی صحبت می‌کنیم که اگر وارد اغتشاشات می‌شدند، جنگ داخلی صورت می‌گرفت» به نقل از مسعود اسداللهی کارشناس مسائل سیاست خارجی نوشت: «سال گذشته اغتشاشات گسترده‌ای در کشور رخ داد و اگر مهاجران افغانستانی می‌خواستند به کار ضدامنیتی در داخل کشور دست بزنند و اوضاع کشور ما را بهم بریزند، بهترین فرصت، فضای متشنج سال گذشته بود. حتی می‌توانستند به اسم همراهی با اغتشاشگران دست به آشوبگری بزنند ولی به صورت عمده صورت نگرفت.»
