حنیف حیدرنژاد- دادگاه دادگستری اروپا (ECJ) در لوکزامبورگ روز پنجشنبه ۲۹ فوریه ۲۰۲۴ (۱۰ اسفند ۱۴۰۲) در ارتباط با پرونده یک ایرانی نوکیش مسیحی حکمی صادر کرد که به دلیل اهمیت آن میتواند در پرونده نوکیشان مسیحی ایرانی در همه کشورهای اتحادیه اروپا تاثیرگذار باشد.
یک نوکیش مسیحی ایرانی که در اتریش درخواست پناهندگی داده بود، پس از آنکه درخواست او رد شد، در یک درخواست مجدد، مسیحی شدن خود را دلیلی برای کسب پناهندگی عنوان کرد. اداره امور پناهندگی در اتریش پذیرفت که در نتیجه یک تغییر باور درونی، او یک ایماندار مسیحی است و در صورت اخراج به ایران نمیتواند آزادانه ایمان و آیین مذهبی خودش را زندگی کرده و در صورت بازگردانده شدن به ایران میتواند جاناش در خطر باشد. به همین دلیل به او اقامت تحت عنوان حمایت انسانی (نه موقعیت پناهندگی) اعطا کرد. ایرانی نوکیش مسیحی به این تصمیم اعتراض کرده و باور داشت که باید به او موقعیت «پناهندگی» تعلق بگیرد.
اداره امور پناهندگی اتریش استدلال میکند زمانی میتوان به درخواست مجدد یک پناهجو به دلیل فعالیتهای خارج از کشور (در اینجا مسیحی شدن)، موقعیت «پناهندگی» اعطا کرد که دلیل جدید او در امتداد فعالیتهایی باشد که ریشه در کشورش داشته است.
قابل توجه پناهجویان در آلمان؛ حالتهای مختلف تصمیمگیری توسط اداره امور پناهندگی
در روند رسیدگیهای حقوقی به این پرونده، دادگاه عالی امور اداری اتریش از داددگاه دادگستری اروپا (ECJ) در لوکزامبورگ درخواست میکند تا این موضوع را در ارتباط با موازین اروپائی بررسی کرده و مشخص کند آیا حکم صادره در مورد این پرونده با موازین اروپائی همخوانی دارد یا نه.
دادگاه دادگستری اروپا (ECJ) در لوکزامبورگ در حکم خود آورده است: اگر فردی با استفاده ابزاری، عمدا و با هدفِ گرفتن اقامت و پناهندگی فعالیتهائی انجام داده باشد، موقعیت پناهندگی بر اساس کنوانسیون ژنو (Flüchtlingseigenschaft im Sinne der Genfer Flüchtlingskonvention) به او تعلق نمیگیرد. فعالیتهای عمدی برای اثبات یک ادعا جهت گرفتن پناهندگی، سوء استفاده از قوانین محسوب شده و نمیتواند مستوجب دریافت حق پناهندگی شود.
اگر فعالیتهای انجام شده در خارج کشور، در این مورد مسیحی شدن، عمدا و با هدف گرفتن اقامت و پناهندگی انجام نشده باشد، در این صورت، او مستحق دریافت موقعیت پناهندگی بر اساس کنوانسون ژنو میباشد، زیرا کنوانسیون ژنو بازگرداندن فردی را به کشورش که در آنجا آزادی و امنیت او، از جمله به دلیل باورهای مذهبیاش در خطر باشد، ممنوع میکند.
دادگاه در مورد ایرانی نوکیش مسیحی در حکم خود نتیجه میگیرد: از آنجا که در حکم اداره امور پناهندگی اتریش آمده است که این اداره «ایمان درونی» او را باور کرده است، نمیتوان از سوء استفاده یا قصد عمدی او، با هدف گرفتن پناهندگی سخن گفت، در نتیجه او شایسته دریافت موقعیت پناهندگی بر اساس کنوانسیون ژنو میباشد.
این حکم برای آندسته از پناهجویان در کشورهای اتحادیه اروپا اهمیت دارد که در خارج از ایران مسیحی شدهاند. قبولی پناهندگی بر اساس کنوانسیون ژنو بالاترین موقعیت پناهندگی است. در آلمان به این افراد اقامت سه ساله داده شده و به آنها پاس آبی تعلق میگیرد. ایندسته از قبول شدگان تحت شرایط خاصی میتوانند بعد از سه سال اقامت نامحدود دریافت کنند و اگر شرایط لازم را نداشته باشند، بعد از پنج سال میتوانند اقامت نامحدود دریافت کنند.
قبولی پناهندگی بر اساس کنوانسیون ژنو نسبت به دیگر قبولیهای پناهندگی (به دلایل انسانی) امتیازاتی دارد. از جمله ارائه پاسپورت ملی (در اینجا پاس ایرانی و مراجعه به سفارت آخوندها) لازم نیست، امکان آوردن همسر و کودکان زیر سن قانونی وجود دارد و اجازه کسب و کار آزاد به فرد پناهنده داده میشود.