بیش از یک هفته از سیل استان سیستان و بلوچستان می‌گذرد اما همچنان صدها خانه زیر آب است و چند صدهزار شهروند از ابتدایی‌ترین امکانات زندگی محروم هستند. روند امدادرسانی به سیل‌زدگان به کندی و ناقص ادامه دارد و تازه رئیس دولت برای «سرکشی میدانی» راهی این استان شده است!
حدود ۱۰ روز پس از جاری شدن سیل در استان سیستان و بلوچستان، ابراهیم رئیسی امروز چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ «به منظور سرکشی میدانی از وضعیت سیستان و بلوچستان» راهی این استان شد.
سفر دیرهنگام ابراهیم رئیسی در ادامه بی‌تفاوتی مسئولان به سیل ویرانگری است که با بارش‌های یکشنبه هفته گذشته، ششم اسفند در این استان آغاز شد. بر اساس آنچه تا کنون اعلام شده ۱۶ شهر و حدود دو هزار روستا از سیل هفته گذشته دچار خسارت شدند؛ دست‌کم ۴۰۰ هزار شهروند در معرض عوارض ناشی از سیل قرار گرفته‌اند و همچنان حتی از دسترسی به آب آشامیدنی سالم هم محروم هستند.
«آبِ خوردن نداریم؛ ساده‌ترین نیازهای انسانی را نمی‌توانیم برآورده کنیم… همه چیز تخریب شده؛ نمی‌دانیم غصه امروزمان را بخوریم یا برای فردا زانوی غم به بغل بگیریم… ما مانده‌ایم و یارانه و دیگر هیچ…» این جملات را یکی از سیل‌زدگان به خبرنگار «ایلنا» گفته است.
در گزارش تکاندهنده خبرگزاری «ایلنا» از شرایط سیل‌زدگان سیستان و بلوچستان آمده که «حالا حتی اگر امروز این مردم لقمه نانی برای خوردن و چند قوطی آب معدنی برای رفع عطش داشته باشند، که البته اینها هم در همه‌ی روستاها به خصوص مناطق دورافتاده‌تر یافت نمی‌شود و حکم کیمیا را دارد، نانِ فردا در تنور افتاده و کامل سوخته؛ اینجا دیگر شغل نیست، پول نیست؛ حتی جاده هم نیست…»
مسئولان با هلی‌کوپتر کسی را «نجات» ندادند بلکه دوری زدند و رفتند!
عکس‌ها «فیک» است!هیرش سعیدیان خبرنگار اقتصادی ۱۵ اسفند با انتشار تصاویری در شبکه ایکس نوشت:
«فیلمی که خبرگزاری میزان، همشهری، مشرق نیوز و بسیاری دیگر، با عنوان نجات مردم دشتیاری با هلی کوپتر منتشر کرده‌اند،… pic.twitter.com/EnTZegVxj6— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 6, 2024
امیر بلوچ فعال مدنی منطقه دشتیاری درباره وضعیت مناطق سیل‌زده به «ایلنا» گفته «از روزی که سیل اول آمد، کل زیرساخت‌های کشاورزی از بین رفت؛ آب‌بندهایی که قبلاً با امدادهای مردمی درست شده بود، کلاً نابود شد؛ کشاورزی مردم بخش‌های مختلف مثلِ «هورکی»، «تلنگ» و «دشتیاری» به چشم بر هم زدنی از بین رفت. کشاورزی این منطقه بیشتر دیم است؛ حالا زمین‌های کشاورزی به همراه کشتِ دیم در بیش از ۲۰۰ روستای منطقه‌ی ما خراب شده؛ جاده، چاه، مدرسه، همه چیز خراب شده.»
این فعال اجتماعی افزوده «زیرساخت‌های جاده‌ای خسارتِ بسیار دیده؛ در بعضی مناطق، جاده‌ی کنارگذری برای رفت و آمد باز کرده‌اند، اما مشخص نیست چه زمانی قرار است این جاده‌ها تعمیر اساسی شوند. پل‌ها همه شکسته…»
به گفته امیر بلوچ، دام‌ها هم کم و بیش از بین رفته‌اند و آنهایی که باقی مانده‌اند، غذا و علوفه ندارند.
این فعال مدنی تأکید کرده مردم حتی آب آشامیدنی سالم هم ندارند و در حالی که زیرساخت‌ها از جمله جاده‌ها نابود شده، طی روزهای گذشته تنها چند کیلو لوبیا یا برنج میان مردمی توزیع شده که همه زندگی‌شان در سیل از بین رفته است.
عبدالواحد نبوی عضو شورای یکی از روستاهای منطقه هم تأکید کرده که با نیم کیلو برنج و لوبیا مشکلات مردم حل نمی‌شود و اگر مسئولان واقعا می‌خواهند کمکی به مردم کنند باید بولدوزر و تراکتور بیاورند و راه‌ها را باز کنند.
عبدالواحد نبوی گفته فقط آمده‌اند آب چند مدرسه را تخلیه کرده و رفته‌اند. او افزوده «امروز نیاز مبرم ما، خاک‌برداری زمین‌های کشاورزی‌ست؛ تراکتور و بولدوزر باید به ما بدهند؛ هیچکس نیامده ببیند ما واقعاً به چی نیاز داریم، یک بولدوزر به روستا ندادند؛ حتی خسارات کشاورزی را برآورد نکرده‌اند. چاه‌های فاضلاب مردم هم خراب است و به امان خدا رها شده…»
امیر بلوچ هم تأکید کرده که «بیایند بولدوزر و لودر در اختیار مردم بگذارند تا لااقل خودشان آب‌بندها و زمین‌های کشاورزی را تعمیر کنند؛ بعد از این، این مردم چه باید بکنند؟ اگر زیرساخت‌ها را درست نکنند، مردم اینجا کلاً بیکار می‌شوند؛ اینجا شرکت و کارخانه نیست؛ راه نان درآوردن فقط کشاورزی دیم است؛ اگر این راه بسته شود، مردم باید با یارانه زندگی کنند؛ با یارانه نان خالی هم نمی‌شود خرید…»
امدادرسانی لاک‌پشتی جمهوری اسلامی به سیل‌زدگان سیستان و بلوچستان
با وجود اقدامات دیرهنگام و ناکافی مسئولان برای امدادرسانی به سیل‌زدگان، فعالان مدنی حاضر در منطقه و سوختبرها بار بخشی از مسئولیت نهادهای حکومتی را بر دوش کشیدند و بیش از یک هفته است در مناطق مختلف سیل‌زده به کمک شهروندان شتافته‌اند.
محمد توحیدلو فعال مدنی حاضر در مناطق سیل‌زده در گفتگو روزنامه اینترنتی «فراز» با رد ادعاهای دولت درباره امدادرسانی به سیل‌زدگان گفته «ای کاش از امدادرسانی گسترده به سیل زدگان سیستان و بلوچستان کلیپی منتشر شود تا ما نیز آن را مشاهده کنیم. اگر سوختبرها در سیستان و بلوچستان نبودند بسیاری از افراد از گشنگی جان خود را از دست می‌دادند. سوختبرها و مردم محلی‌ای که دسترسی به ماشین‌های آفرود دارند در حال جابجایی بار‌ها و کمک رسانی به مردم هستند.»
پیشتر محمد کرمی استاندار سیستان و بلوچستان مدعی شده بود که «بلافاصله پس از بارندگی‌های اخیر مسئولان پای کار آمده و با خدمات‌رسانی به موقع، مشکلات ناشی از سیل را تا حد زیادی برطرف کردند.»
۱۶ شهر و ۱۹۴۷ روستا در سیستان و بلوچستان گرفتار سیل؛
هشدار درباره شیوع بیماری‌های عفونی– جانشین ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات بحران و معاون عمرانی فرمانداری ویژه چابهار گفته که «هیچ بالگردی به داد سیل‌زدگان نرسید!»
– طولانی شدن امدادرسانی و مشکلات بهداشتی در مناطق… pic.twitter.com/UZOV7yWOj5
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 2, 2024
استاندار سیستان و بلوچستان در ادامه گفته بود که «خوشبختانه در بارندگی‌های اخیر و وقوع سیلاب هیچگونه تلفات جانی نداشتیم و تنها برخی راه‌ها مسدود شد. پس از ادامه یافتن بارندگی در شهرستان‌های قصرقند و نیکشهر سد‌ها به دلیل حجم بارندگی زیاد در زمان کوتاه سرریز کرد. حدود ۱۶۰ تا ۲۶۰ میلیمتر بارندگی در هر یک از مناطق دشتیاری تا قصرقند را شاهد بودیم، اما باید بتوانیم علاوه بر مهار سیل، آب را ذخیره‌سازی کنیم.»
این در حالیست که مسدود شدن «برخی راه‌ها» در بخشی از مناطق به معنای قطع شدن ارتباط و دسترسی هزاران روستایی به دنیای بیرون از منطقه‌ای است که در سیل گرفتار شده است. برای نمونه شش هزار ساکن روستای «کاجو» در جوار رودخانه‌ای به همین نام از وقتی سیل آمده تا کنون به اینسوی رود دسترسی ندارند.
«کنارتم هموطن»؟!
پس کو مدیریت بحران توسط مسئولان و رسیدگی به سیل‌زدگان؟!مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی در حالی با عکس «قلب» و نقشه استان سیستان و بلوچستان به تبلیغات بیجا و دروغین در تهران مشغولند که مردم سیل‌زده‌ی این استان هیچ یاری و خدماتی از آنها دریافت نکرده‌اند و بخشی… pic.twitter.com/KPfWcW6HDo
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 5, 2024
یکی از اهالی روستای «کاجو» به روزنامه اینترنتی «فراز» گفته که «به منطقه‌ای مانند کاجو اصلا راه دسترسی وجود ندارد. رودخانه کاجو وحشی‌ترین رودخانه با شیب تند است که آب آن به مناطق پایین‌دستی می‌رسد. راه دسترسی به این روستا از بستر رودخانه می‌گذرد، اما در حال حاضر مردم راهی برای دسترسی به شهر ندارند. متاسفانه به مردم این منطقه کمک‌رسانی نشده‌است، چون راهی برای دسترسی به آنها وجود ندارد.»
این شهروند گفته «نزدیک شش هزار نفر در این منطقه سکونت دارند؛ اگر راه دسترسی به این روستا در طول این سال‌ها درست شده بود چنین مشکلاتی ایجاد نمی‌شد. چندین سال است پیمانکار‌ها برای کار به این قسمت می‌آیند، اما متاسفانه کاری انجام نمی‌دهند. اگر برای این منطقه جاده آسفالت ساخته می‌شد، مردم درگیر چنین مشکلاتی نمی‌شدند. کل این منطقه چهل کیلومتر است، اما راه دسترسی‌ای به آن در این سال‌ها ساخته نشده است.»
بر اثر سیل سیستان و بلوچستان شهرهای شهرستان‌های نیکشهر، قصرقند، دشتیاری، چابهار، کنارک، خاش، سیب و سوران، فنوج، ایرانشهر، میرجاوه، دلگان، سراوان، زاهدان، نیمروز، سرباز و مهرستان، و همه روستاهای این مناطق دچار آبگرفتگی و خسارت شدند.
پس این کمک‌ها و چادرهای امدادی به کجا می‌روند؟!
اسفند ۱۴۰۲
*منبع ویدئو: اکانت ایکس ساجده عرب‌سرخی#سیل #سیستان_بلوچستان #نظام_ناکارآمد pic.twitter.com/LUD6kKCn2b
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 5, 2024
بر اساس آخرین آمارها دست‌کم ۲۰۰۰ میلیارد تومان خسارت ناشی از سیل هفته گذشته استان سیستان و بلوچستان بوده است. ۲ هزار کیلومتر راه و بیش از ۲۰۰ دستگاه پل آسیب دید. ۲۵ محور اصلی و فرعی بر اثر سیل مسدود شد و آسیب دیده است.
به ۱۸ هزار و ۹۹۳ هکتار از اراضی زراعی آبی و هزار و ۹۳۳ هکتار اراضی باغی، ۲۲۱ واحد گلخانه، ۳۰۰ واحد دامداری روستایی و عشایری، ۴۵ رأس دام سبک و سنگین، ۱۵ کلنی زنبورعسل، ۲۷۱ حلقه چاه کشاورزی، ۵۰ دستگاه ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی، ۱۱۵ رشته قنات، ۱۰۴ کیلومتر جاده بین مزارع و جاده عشایری، ۶۳ کیلومتر انتقال آب با لوله و کانال، ۸۴ بند و سازه آبخیزداری و ۵۹ باب استخر ذخیره آب نیز خسارت وارد شده است.
بخش زیادی از تأسیسات آبی و همچنین شبکه برق و مخابرات نیز آسیب دیده اما رقم دقیق خسارت‌ها در این بخش هنوز اعلام نشده است.
