بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور با وجود بارشهای بهاری در فروردین و با وجود پر شدن ۶۰ درصدی سدها اما ۴۰ درصد آنها خالی بوده و ورودی سدهای کشور ۱۰ درصد کاهش داشته است.
آمارهای دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور نشان میدهد از ابتدای سال آبی (اول مهر) تا ۲۵ فروردین ارتفاع بارشهای جوی کشور به معادل ۱۷۰/۲ میلیمتر رسید. این ارتفاع بارندگی نسبت به میانگین دورههای مشابه درازمدت ۱۶ درصد و به میزان ۲۰۳/۱ میلیمتر کاهش یافته و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ۴ درصد به مقدار ۱۷۸/۱ میلیمتر کمتر بوده است.
هرمزگان بدترین وضعیت در رابطه با بارش را داشته و ۵۸/۱ درصد کمتر از حد نرمال طی سال آبی جاری باران داشته است. استان تهران نیز از جمله استانهایی است که با کمبارشی روبرو بوده است. در حالی که میانگین بارش تهران در بلند مدت ۲۰۷/۴ میلیمتر است ولی در سال آبی جاری تنها بطور میانگین ۱۲۹/۹ میلیمتر بارش داشته که نشاندهنده کاهش ۳۷/۳ درصدی باران در این استان است.
این آمارها بیانگر اینست که برخی استانها نیز با افزایش بارشها روبرو بودند. استان همدان ۳۱۴/۱ میلیمتر، استان گلستان ۳۷۵/۶ میلیمتر، استان آذربایجان شرقی به میزان ۲۲۰/۶ میلیمتر، استان آذربایجان غربی به ارتفاع ۳۲۱/۲ میلیمتر و استان ایلام به ارتفاع ۴۲۸/۹ میلیمتر نسبت به سال قبل افزایش باران داشتهاند.
از سوی دیگر میزان ورودی مخازن کل کشور معادل ۲۲/۸۹ میلیارد مترمکعب بوده که در مقایسه با سال گذشته که عددی معادل ۲۵/۵۷ میلیارد مترمکعب بوده ۱۰ درصد کاهش داشته است. همچنین میزان کل خروجی سدهای کشور نیز نسبت به سال قبل تفاوتی نداشته است.
حجم آب موجود در مخازن به ۳۰/۰۸ میلیارد مترمکعب رسیده که نسبت به سال پیش تفاوت زیادی نداشته و ۶۰ درصد سدهای کشور تا ۲۵ فروردین پر شده است.
آب ورودی به سدهای کشور از ابتدای سال آبی (اول مهر ۱۴۰۲) تا ۲۵ فروردین جاری به رقم ۲۲/۸۹ میلیارد مترمکعب رسیده اما در سال آبی گذشته ورودی سدها ۲۵/۷۵ میلیارد مترمکعب بوده است. در حقیقت ورودی سدهای کشور ۱۰ درصد کاهش داشته است.
این آمارها نشان میدهد همچنان ایران با بحران آب روبروست و در حالی که بارندگیهای سیلآسا در هفتههای گذشته در برخی شهرها و استانهای کشور اتفاق افتاد اما این آبها نتوانست کمبود آب کشور را جبران کند.
احد وظیفه رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور در گفتگو با روزنامه «هممیهن» گفته «در حال حاضر بارشها ۲۱ درصد با حالت نرمال فاصله دارد. در برخی استانها بالای حد نرمال، در برخی استانها حالت نرمال اما غالب استانها زیر حد نرمال هستند و عدد ۲۱ درصد میانگین کشوری است.»
احد وظیفه وضعیت آبی در بخشی از استانهای کشور را نگرانکننده ارزیابی کرده و گفته «نگرانیها برای تهران، سمنان، خراسان رضوی و استان قزوین بیشتر است. استان قزوین منطقه کشاورزی است و مصرف تابستانه آب آن بسیار زیاد است درحالیکه بارندگی آن ۴۰درصد زیر نرمال است. سال آبی تقریباً در حال اتمام است چراکه تابستان و ماه خرداد بارندگی زیادی را شاهد نخواهیم بود. بارش فروردین دو برابر اردیبهشت و بارش خرداد کمتر از نصف بارش در اردیبهشت است. انتهای اردیبهشت سامانه بارشی به جنوب نفوذ نمیکند مگر در موارد استثنا. بنابراین پنجره بارش از این پس محدودتر میشود بنابراین باید نگران تامین آب در استانهایی باشیم که به آن اشاره شد.»
۳۱۹ شهر دارای تنش و بحران آبی؛ خشکسالی در ایران دو سال دیگر به پایان میرسد؟!
روزنامه «پیام ما» ۲۵ فروردینماه در گزارشی به چالشهای آبی کشور در سال گذشته و عدم تخصیص بودجههای پروژههای مرتبط با آب پرداخته و نوشته که «عدم رهاسازی حقابهٔ ایران از رودخانه هیرمند از سوی افغانستان، برنامهریزی برای قطع آب کیفی صنایع برخوردار از خط فاز یک خلیج فارس در استان یزد، ارائه پیشنویس نقشه راه آب کشور از سوی وزارت نیرو و تصویب آن در شورایعالی آب، اجرای طرحهای اضطراری آبرسانی در شهرها و روستاهای دارای تنش آب شرب، افزایش میانگین دما در سطح جهان و کشور و ثبت رکوردهای دمایی بالا از مهمترین رویدادهای آبی در سهماهه آذر سال گذشته بود که بر مدیریت منابع آبی ایران اثرگذار بود.»
این مطلب با استناد به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی توضیح داده که با احتساب ۲۶ درصد اعتبارات تخصیصیافته در نیمه اول سال گذشته، مجموع تخصیص صورت گرفته به بخش آبی کشور تا انتهای آذر، به ۴۵ درصد میرسد و تأمین نزدیک به ۵۵ درصد اعتبارات مصوب، به فصل پایانی سال موکول شده بود.
این توزیع نامتوازن اعتبارات در طول سال، موجب عدم امکان برنامهریزی صحیح برای اجرای طرحها، وضعیت نامطلوب مشاوران و پیمانکاران، عدم تحقق اهداف برنامههای توسعه و همچنین طرحها و پروژههای تعریفشده در قانون بودجه، عدم پایبندی به برنامه زمانبندی اجرای پروژهها و طرحهای عمرانی و همچنین ایجاد ابهام در بودجهریزی سال آینده خواهد شد. این گزارش در مورد تشدید تنش آبی در بیشتر نقاط کشور در فصلهای گرم ۱۴۰۳ هشدار داده است.
این گزارش نشان میدهد اکثر منابع تخصیص یافته مربوط به ایجاد تأسیسات فاضلاب، برنامههای آبرسانی، ساختمان سد و نیز ردیفهای متفرقه از قبیل خرید تجهیزات، انجام مطالعات کمی و کیفی، اجرای طرحهای تعادلبخشی، مرمت تأسیسات، جلوگیری از آلودگی آب، تغییر دستگاه اجرایی باروری ابرها و… بوده است.
اینهمه ایران را به ویژه در فصل تابستان با بحرانهای زیادی روبرو خواهد کرد تا حدی که احتمال قطع آب بخش خانگی را هم محتمل کرده است.