در اولین نظر شاهنامه ابوالقاسم فردوسی میتواند کتابی حماسی و بنابراین مردانه به نظر آید، ولی چنانکه رضا براهنی گفته است حماسه اولین گام برای حرکت به سمت درام است و به همین دلیل، نقش زنان در آن بسیار برجسته است. شاهنامه روایتی حماسی و اساطیری از تاریخ است. این کتاب ولی تنها از رزم و جنگ نمیگوید بلکه بزم و عشق را هم روایت میکند بنابراین میتوان گفت کتاب زندگی با تمام فراز و فرودهای انسان است.
در شاهنامه کم و بیش ۸۰ زن زندگی میکنند. زنان دلاور و قهرمان مانند گردآفرید، یا زنانی که مانند همای بر تخت مینشینند و زمامداری میکنند، و البته زنانی که عاشق هستند و حاضر نیستند از عشق خود چشم بپوشند مانند سودابه و زنانی که مانند رودابه برای به دست آوردن دل محبوب پیشگام میشوند. اگرچه شاهنامه بیش از هزار سال پیش و در بیش از ۵۰ هزار بیت توسط ابوالقاسم فردوسی سروده شده، ولی به خوبی پیچیدگیهای زندگی امروزی را نیز در زمینه عشق و عاشقی میتوان در آن یافت.
بسیاری از نامهائی را که فردوسی برای زنان شاهنامه انتخاب کرده ما همچنان امروز بر زنان و دختران ایران میشنویم. نامهائی چون تهمینه، رودابه، شهرناز، ارنواز، فرانک، ماه آفرید، منیژه، کتایون، گردآفرید، فرنگیس، پریزاد، پوراندخت، آزرمدخت و برخی دیگر که حکایت از زنده بودن این شخصیتها در فرهنگ جامعه دارد.
محمود کویر که سالها است در رابطه با شاهنامه کار میکند و از جمله کتابهای او میتوان به «زن در شاهنامه» اشاره کرد، اخیرا در چند کنفرانس در شهر لندن به بررسی داستانهای عاشقانه این شاهکار حماسی پرداخته است. احمد رأفت با محمود کویر گفتگوئی انجام داده است.