نشست فصلی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در شرایطی آغاز شد که رافائل گروسی مدیرکل آژانس در بیانیهای که سوم ژوئن (۱۴ خرداد) در روز نخست این نشست ارائه داد، تأکید کرد که دیگر قادر نیست صلحآمیز بودن برنامههای اتمی ایران را تضمین کند. همزمان جمهوریخواهان در آمریکا برای صدور قطعنامه توبیخی علیه جمهوری اسلامی در شورای حکام، جو بایدن را زیر فشار قرار دادهاند.
گروسی با اشاره به عدم همکاری جمهوری اسلامی با آژانس، تأکید کرده «هیچ پیشرفتی در مسائل پادمانی با ایران حاصل نشده» و با وجود هشدارهای بینالمللی «ذخایر اورانیوم غنیشده ایران از جمله ذخایر اورانیوم غنیشده تا ۶۰درصد در حال افزایش است.»
این در شرایطی است که در هفتههای منتهی به برگزاری نشست فصلی آژانس مقامهای جمهوری اسلامی از جمله کمال خرازی مشاور علی خامنهای و رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، تهدید کردند «در صورت تهدید موجودیت [جمهوری اسلامی] ایران دکترین هستهای خود را تغییر میدهیم.»
پاسدار محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی در واکنش به بیانیه آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامههای اتمی ایران، روز سهشنبه ۱۵ خردادماه ادعا کرد، «جمهوری اسلامی طبق برجام به تعهدات خود عمل میکند و هرگونه فعالیت هستهای که تعامل بین ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را خدشهدار کند، نمیپذیرد.»
وی همچنین عنوان کرد، «در بخش پادمان یک روال طبیعی برابر ضوابط پادمان و NPT داریم و آژانس در ایران مستقر میباشد و بازرسیهای خود را انجام میدهد و براساس همین ضوابط، کار جریان دارد و هیچ موقع متوقف نبوده است و متوقف نخواهد شد.» این در شرایطی است که رافائل گروسی بارها هشدار داده که به علت لغو مجوز شماری از بازرسان متخصص آژانس امکان راستآزمایی از فعالیتهای اتمی در ایران وجود ندارد.
محمد اسلامی با اینکه عدم همکاری جمهوری اسلامی با آژانس را رد کرده اما در اظهاراتی ضد و نقیض تهدید کرد، «در صورتی که طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکند، شرایط فعلی به وجود میآید». وی افزود، «در صورتی که اگر آنها به تعهدات خود عمل کنند، جمهوری اسلامی هم به تعهدات برجامی در خصوص بندهایی که برای برخی محدودیتها وجود دارد، عمل خواهد کرد!»
نشست فصلی شورای حکام در شرایطی آغاز شده که پیش از آن سه قدرت اروپایی (بریتانیا، آلمان و فرانسه) اعلام کردند که پیشنویس یک قطعنامه توبیخی علیه جمهوری اسلامی را تنظیم کردهاند. هرچند ادعا شد دولت بایدن با صدور چنین قطعنامهای مخالف است. دولت بایدن متهم به مماشات با جمهوری اسلامی است و همین سیاست با انتقادات زیادی در داخل آمریکا به ویژه از سوی جمهوریخواهان ایالات متحده روبروست.
جمهوریخواهان آمریکا: مماشات با جمهوری اسلامی بس است!
شماری از جمهوریخواهان کنگره آمریکا از جمله سناتور تیم اسکات و مایک لاولر نماینده پارلمان، دولت بایدن را تحت فشار قرار دادهاند تا جمهوری اسلامی را در نشست شورای حکام به دلیل افزایش فعالیتهای تهدیدآمیز هستهای محکوم کند و تضمین دهد که برای خنثی کردن دستیابی رژیم ایران به سلاح هستهای اقدام خواهد کرد.
جمهوریخواهان تأکید کردند، «[رژیم] ایران بزرگترین حامی تروریسم در جهان است و هیچ تهدید امنیت ملی بزرگتر از ایران هستهای وجود ندارد. متأسفانه سیاست خارجی ضعیف و مماشات، جمهوری اسلامی را که اکنون بیش از هر زمان دیگری به سلاح هسته ای نزدیک شده، گستاختر کرده است و ادامه این وضعیت دیگر بس است!»
منتقدان سیاست دولت بایدن در قبال رژیم ایران استدلال میکنند که راهبرد کاخ سفید برای کاهش تنش و مهار برنامه هستهای ایران نتیجه معکوس داشته است. آنها تأکید کردند، «رژیم ایران- بدترین دولت حامی تروریسم بینالمللی در جهان- با سرعت شگفتانگیزی در حال فعالیت برای تأمین یک سلاح هستهای عملیاتی است.»
گزارش شده که فرانسه، بریتانیا و آلمان روز دوشنبه ۱۴ خردادماه پیشنویس قطعنامه توبیخی علیه جمهوری اسلامی را به اعضای شورای حکام ارائه دادهاند اما هنوز مشخص نیست که دولت بایدن از صدور قطعنامه حمایت خواهد کرد یا نه.
در نشست قبلی شورای حکام که اسفندماه ۱۴۰۲ برگزار شد دولتهای اروپایی آماده صدور قطعنامه علیه جمهوری اسلامی بودند اما دولت بایدن مانع شد. آن زمان نماینده آمریکا در شورای حکام اولتیماتوم داد که جمهوری اسلامی باید تمام اورانیوم ۶۰ درصدی ذخیره شده را «رقیقسازی» کند اما مقامات تهران به این درخواست نیز اعتنایی نکردهاند.