جمهوری اسلامی برای ثبت نام دانشجویان افغانستانی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تخفیف ۵۰ درصدی شهریه در نظر گرفته است. همچنین چندصدهزار دانش‌آموز افغانستانی در حال استفاده از یارانه و بودجه تخصیص یافته برای دانش‌آموزان هستند. این در حالیست که گزارش‌ها از ترک تحصیل تعداد قابل توجهی دانش‌آموز و دانشجوی ایرانی به دلیل مشکلات مالی حکایت دارند.
دانشگاه بین‌المللی «امام رضا» اعلام کرده اتباع افغانستانی در سه مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا با ۵۰ درصد تخفیف می‌توانند ثبت نام کنند. تخفیف در نظر گرفته شده برای دانش‌آموزان خارجی در رشته‌های مختلف علوم انسانی، فنی مهندسی، تربیت بدنی و علوم ورزشی، علوم اداری، علوم تربیتی و روانشناسی، معماری و شهرسازی است.
اتباع افغانستانی متقاضی تحصیل در این دانشگاه بدون شرکت در کنکور و تا آخر تیرماه امسال مهلت ثبت نام دارند.
دانشگاه بین‌المللی «امام رضا» دانشگاهی نیمه‌دولتی است که از سال ۱۳۷۸ زیر نظر آستان قدس رضوی و وزارت علوم تحقیقات و فناوری فعالیت می‌کند.
حضور گسترده دانشجویان و دانش‌آموزان افغانستانی در ساختار آموزشی ایران با هشدارها و ابراز نگرانی کارشناسان و فعالان حوزه آموزش همراه بوده است. بر اساس گزارش‌ها در برخی مدارس کشور شمار دانش‌آموزان افغانستانی بیشتر از دانش‌آموزان ایرانی است و همچنین پیش‌بینی شده شمار دانشجویان افغانستانی در برخی رشته‌ها در دانشگاه‌های مختلف بیش از دانشجویان ایرانی شود.
آمارها نشان می‌دهند در حال حاضر هم ۹۰ درصد دانشجویان بین‌المللی در ایران از افغانستان و عراق هستند و دست‌کم ۲۰۰ دانشگاه در کشور مجوز جذب دانشجوی خارجی را دارند.
سازمان امور دانشجویان نیز اعلام کرده برنامه‌ای برای جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی بین‌الملل در پنج سال آینده و بر اساس برنامه هفتم توسعه دارد. بر این اساس ۲۸۸ هزار نفر از این دانشجویان از دو کشور عراق و افغانستان وارد کشور می‌شوند که حداقل ۲۰۰ هزار نفر از آنها اهل افغانستان خواهند بود!
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی آموزش و پرورش ۶۱۴ هزار و ۱۹۹ دانش آموز دختر و پسر افغانستانی در مدارس ایران تحصیل می‌کنند که ۱۴۴ هزار و ۲۲۶ دانش آموز در تهران و حومه مشغول تحصیل هستند. آمارها همچنین بیانگر اینست که هر سال ۳۳۵ میلیون دلار معادل حدودا ۱۰هزار میلیارد تومان برای دانش آموزان اتباع در مدارس دولتی هزینه می‌شود.
خیرالله خزایی معاون اداره کل پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه نیز اعلام کرده که جمعیت دانش‌آموزان اتباع افغانستانی در برخی کلاس‌های درس بیشتر از دانش آموزان ایرانی است.
اینهمه در حالیست که آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ در مقاطع تحصیلی مختلف ۹۲۹ هزار و ۷۹۸ نفر از تحصیل بازماندند. فقر عامل اصلی بازماندن از تحصیل و ترک تحصیل کودکان در ایران اعلام شده است.
ترک تحصیل دانش‌آموزان به دلیل فقر و نبود امکانات؛ آموزش و پرورش به دنبال «ادبستان» با نیروهای ارزشی!
مسعود زمردیان مؤسس آموزشگاه کودکان استثنایی در فردیس البرز آذرماه گذشته در گفتگو با «اعتماد» گفته بود که «کمبود امکانات مالی و دوری مسیر به دلیل عدم توانایی پرداخت هزینه‌های بسیار گزاف سرویس ایاب و ذهاب منجر به ترک تحصیل بعضی از دانش‌آموزان استثنایی می‌شود، چرا که بسیاری از این عزیزان از بضاعت مالی کمی برخوردار بوده و در فقر شدید بسر می‌برند.»
مسعود زمردیان با بیان اینکه «در سفره بسیاری از این خانواده‌ها و بچه‌های‌شان اقلام اساسی مانند مرغ، گوشت، میوه، مواد پروتئینی و… پیدا نمی‌شود» گفته بود از ۱۸۰ نفر دانش‌آموز این مرکز تقریبا بیش از ۱۰۰ نفر از آنها از خانواده‌های بسیار بی‌بضاعت و در سطح خیلی پایین زیر خط فقر هستند.
هادی موسوی نیک کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز آبان‌ماه پارسال گفته بود که یک و نیم میلیون کودک در آستانه ترک تحصیل قرار دارند و ۱۴ میلیون کودک نیز در خانوارهایی زندگی می‌کنند که حداقل سبد غذایی را نمی‌توانند دریافت کنند.
هادی موسوی‌نیک گفته که بر اساس آمار آموزش و پرورش حدود ۴۵۰ هزار کودک بازمانده از تحصیل داریم، حدود یک و نیم میلیون نفر کودک در معرض بازماندگی از تحصیل داریم.
بر اساس گزارشی که دو سال پیش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارائه کرد ۷۰ درصد موارد ترک تحصیلی مربوط به دهک‌های اول تا پنجم درآمدی هستند که کمترین درآمد را دارند.
بر اساس جدیدترین آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران ۵۵۶ هزار دانش‌آموز قبل از ورود به مقطع دبیرستان، به دلایلی که اصلی‌ترین آن فقر و محرومیت عنوان شده ناچار به «ترک تحصیل» شده‌اند.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز مهرماه پارسال در گزارشی تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ را ۹۱۱ هزار و تعداد دانش‌آموزان ترک تحصیل کرده را ۲۷۹ هزار تن اعلام کرد.
بنا بر این گزارش اگر چه میزان ترک تحصیل در یک دهه اخیر در دوره متوسطه دوم حدود ۲۲ درصد کاهش یافته اما در عوض میزان ترک تحصیل در دوره ابتدایی حدود ۲۰ درصد و در دوره متوسط اول حدود ۵۰ درصد بیشتر شده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه میزان بازماندن از تحصیل با سطح رفاه خانواده‌ها ارتباط مستقیم دارد، اعلام کرده بود که بیشترین میزان بازماندگی از تحصیل و ترک تحصیل در پنج استان سیستان و بلوچستان، آذربایجان‌غربی، خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان بوده است. در استان سیستان و بلوچستان حدود ۱۸ درصد از دانش‌آموزان از تحصیل بازمانده‌اند.
وضعیت مشابهی نیز در آمارهای ورود به دانشگاه در میان اقشار کم‌درآمد وجود دارد. منصور کبکانیان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی سال گذشته با اعلام آماری از ورودی دانشگاه‌ها گفته بود که «تنها ۲ درصد از رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ آزمون ورودی‌های دانشگاه‌ها در سال ۱۴۰۰ – ۱۳۹۹ جزو دهک‌های اول، دوم و سوم یعنی اقشار کم‌برخوردار و محروم بوده‌اند و دهک‌های هشتم، نهم و دهم ۸۰ درصد این ورودی‌ها را تشکیل داده‌اند.»
منصور کبکانیان در ادامه گفته بود که «در بین ورودی‌ها به دانشگاه‌ها دهک اول ۰/۲ درصد و دهک دهم ۴۸/۱ درصد هستند. در رشته‌های پزشکی و دندان‌پزشکی ورودی‌های دهک کم‌برخوردار و محروم ۱/۳ درصد هستند.
او افزوده بود که در آینده نزدیک ۸۶ درصد پزشکان و دندانپزشکان ایران از دهک هشت، نه و ده یعنی قشر کاملا مرفه و مرفه هستند.
جمهوری اسلامی به جای سیاستگذاری کارآمدی برای ایجاد عدالت آموزشی در میان همه اقشار درآمدی و فراهم کردن امکان تحصیل در میان کودکان و نوجوانان اقشار کم‌درآمد، با سپردن سهمیه دانشگاه‌ها به اتباع خارجی و طراحی برنامه‌های بورسیه و تخفیف شهریه برای آنها، در عمل به ناعدالتی آموزشی دامن می‌زند.
بورسیه دختران دانشجو از غزه توسط جمهوری اسلامی؛ بازماندن از تحصیل به دلیل فقر برای دختران ایران
انسیه خزعلی معاون ریاست جمهوری اسلامی در اموز زنان و خانواده آبان‌ماه گذشته از بورسیه دختران دانشجو از غزه خبر داده و گفته بود در ابتدا سه نفر از دانشجویان غزه را بورس می‌کنیم و دانشگاه‌ها به ترتیب این کار را ادامه دهند و «دختران دانشجوی غزه را استقبال می‌کنیم که بیایند در اینجا درس بخوانند.»
او در ادامه افزوده بود که «قبلاً اعلام کردیم از دانشجویان افغانستانی حمایت می‌کنیم و در دانشگاه‌ها به ویژه دانشگاه‌هایی که اختصاص به بانوان دارد، از این افراد استقبال خواهیم کرد.»
معاون ابراهیم رئیسی در امور زنان و خانواده گفته بود: «جایگاهی که اسلام برای زن، خانواده و حفظ ارزش‌های خانواده قائل است، از مسئولیت‌هایی است که بر دوش ما قرار دارد و اگر این خانواده‌ها و حیات طبیه و شهدا و آثاری که شما ترجمه‌هایش را می‌بینید نبودند و این زیبایی‌ها تصویر نشده بود، در مقابل ظلمی که در فلسطین مشاهده می‌کنید، این بزرگی‌ها، پاکی‌ها و ایثارها برای بودن انسانیت جای تجلیل و تقدیر دارد.»
