شش نامزد انتخابات نمایشی چهاردهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی در حالی کمپینهای تبلیغاتی خود را با سفرهای استانی و حضور در دانشگاهها آغاز کردهاند که فقط وعدههای تکراری و نخنما شده میدهند. مسعود پزشکیان نامزد مورد حمایت اصلاحطلبان از سوی دانشجویان با انتقادات گستردهای روبرو شده و آنها با اعلام «بیزاری» از فریبکاری اصلاحطلبان گفتهاند «فراموش نکردهایم که مردم در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ برای چه به خیابان آمده بودند.»
ده روز دیگر تا برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری اسلامی برای گزینش جانشین ابراهیم رئیسی که یکشنبه ۳۰ اردیبهشت در حادثه مشکوک سقوط هلیکوپتر کشته شد، باقی مانده و از امشب، دوشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۳ قرار است مناظرههای تلویزیونی نامزدها آغاز شود. در روزهای گذشته شش نامزد مورد تأیید علی خامنهای نتوانستند وعدههای قابل توجهی ارائه کنند.
مصطفی پورمحمدی از جمله چهرههای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی و تنها آخوند حاضر در کارزار نمایشی انتخابات، وعدهی تلاش برای خاتمه دادن به فیلترینگ را داده است. او که خود از جمله آمران و مجریان سرکوب در ایران بوده گفته «در حوزه اجتماعی، اینترنت موضوعی جدی برای من است. امروز اینترنت مانند آب است برای زندگی» و «این فیلترینگ در شأن این مردم بزرگ نیست، در انتخاب وزیر ارتباطات بسیار با دقت و وسواس عمل خواهم کرد.»
شش داوطلب «مقبول» خامنهای برای «سیرک انتخابات»؛
دهها «خودی» که در نهادهای دیگر حضور دارند، رد صلاحیت شدند– محمدباقر قالیباف، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضیزاده هاشمی و مسعود پزشکیان به عنوان نامزدهای نمایش انتخابات معرفی شدند.
– علی لاریجانی،… pic.twitter.com/sT0Nooxp9Q
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) June 9, 2024
پورمحمدی عضو «هیئت مرگ» در دهه شصت خورشیدی و همدست سیدابراهیم رئیسی در کشتار هزاران زندانی سیاسی در سال ۶۷، در دولت نخست حسن روحانی وزیر دادگستری بود. در روزهای گذشته خبری درباره مسئولیت حسامالدین آشنا در ستاد تبلیغاتی پورمحمدی منتشر شد. حسامالدین آشنا که خودش هم از نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی و داماد قربانعلی دری نجفآبادی است، در دولت حسن روحانی مسئول نهاد ریاست جمهوری بود. آشنا خبر مسئولیت در ستاد پورمحمدی را تکذیب کرد اما ارتباط انتخاباتی با او را رد نکرد و گفت: «هر یک از داوطلبان فعلی از من مشاوره بخواهد به او مشاوره خواهم داد ولی مطابق نظرات و دیدگاههایی که درست میدانم.»
وعدههای نامزدهای انتخاباتی حاشیههای زیادی نیز به همراه دارد. علیرضا زاکانی از نیروهای اصولگرا و شهردار تهران در وعدهای مضحک و عوامفریبانه گفته در تهران روزانه ۱۲۰ تن گوشت «درب خانه مردم» تحویل دهد.
این وعدهی مضحک که ادعای «آب و برق مجانی» خمینی رهبر انقلاب ۵۷ و بنیانگذار جمهوری اسلامی را تداعی میکند، با واکنشهای زیادی روبرو شد. مرتضی افقه اقتصاددان این وعده را «تحقیرآمیز» خوانده و گفته عموما وعدههای نامزدهای انتخابات در حوزه اقتصاد تا کنون «هیجانی» بوده است.
واکنش علی کریمی به «وعده انتخاباتی» زاکانی
خرداد ۱۴۰۳#سیرک_انتخابات @alikarimi_ak8 pic.twitter.com/DgkS7jdY39
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) June 13, 2024
«مسکن» از جمله دیگر محورهای وعدههای اقتصادی نامزدهای انتخاباتی در روزهای گذشته بوده است. امیرحسین قاضیزاده هاشمی گفته «وعده چهار میلیون مسکن شهید رئیسی را به نتیجه خواهیم رساند!» وی تحقق این وعده را در پیش رفتن با «قدرت، زنجیره و استمرار بیشتر» دانسته است!
علیرضا زاکانی اما در وعدههای دروغین روی دست او بلند شده و رقم ساخت مسکن را دو و نیم برابر افزایش داده و ادعا کرده که «امروز اگر تدبیر دولت به دادن مشوق برای ترمیم بافتهای ناپایدار و فرسوده صورت بگیرد، مردم خودشان با این نقدینگی سرگردان میتوانند خانهها را بسازند و بجای چهار میلیون وعده دولت، مردم ۱۰ میلیون واحد خانه میسازند.»
سردار پاسدار محمدباقر قالیباف هم گفته «چشمانداز ما این است که یک کارمند ایرانی اگر همه درآمدش را برای مسکن قرار دهد بتواند بعد از ۷ سال صاحب خانه شود در صورتی که این شاخص در حال حاضر ۱۳ سال است.»
سعید جلیلی هم گفته «با برنامهریزی که در برنامه هفتم توسعه صورت گرفته ما به هیچ عنوان نباید با کمبود زمین مواجه باشیم چرا که ۰/۲ از مساحت کل کشور برای ساخت و ساز در نظر گرفته شده که فرصت خوبی به نظر میرسد.»
اینهمه در حالیست که «مسکن مهر»، «مسکن اجتماعی» و «مسکن ملی» عناوین سه طرح دولتی هستند که طی دو دهه گذشته در دولتهای محمود احمدینژاد، حسن روحانی و ابراهیم رئیسی برای حل معضل مسکن به اجرا درآمده و همگی شکست خوردهاند.
وعدههای نامزدهای جانشینی «قاضی مرگ» در حوزه مسکن در حالی بر صاحب خانه شدن مردم متمرکز است که بیش از ۴۰ میلیون نفر از جمعیت کشور مستأجرند و بر اساس گزارش مقامات حکومت نیمی از آنها حتی در پرداخت اجاره خانه نیز با مشکلات جدی روبرو هستند. به نظر میرسد نخستین گام یک اقدام کارآمد در زمینه مسکن، حمایت از مستأجرانی است که در پی افزایش قیمتها، بسیاری از آنها بیخانمان، پشتبام خواب و پارکخواب و حاشیهنشین شدهاند.
مرتضی افقه معتقد است این وعدههای «رویاگونه و سادهپندارانه سابقا هم مطرح میشد ولی به دلیل عدم برخورد با عوام فریبیها کماکان نقل گفتمانهای سطح کلان کشوری است.»
سعید جلیلی که هماکنون عضو شورای راهبردی روابط خارجی، عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده علی خامنهای در شورای عالی امنیت ملی است، در بخش زیادی از وعدههایش دولت روحانی را کوبیده و مدعی شده عقبماندگیهای ناشی از فعالیت دولت روحانی را جبران خواهد کرد.
سعید جلیلی در اظهار نظری گفته «دولت حسن روحانی در اواخر کارش نمیتوانست نفت بفروشد». وی همچنین تأکید کرده باید عقبماندگی هشت سالهی پیش از دولت رئیسی با «رشد صفر و منفی» جبران شود.
محمدباقر قالیباف رئیس کنونی مجلس شورای اسلامی نیز موضوع «مهاجران افغانستانی» را از جمله وعدههای خود قرار داده و بر جلوگیری از ورود پناهجویان افغانستانی به ایران و اخراج مهاجران غیرقانونی تأکید کرده است. روزنامه اصلاحطلب «هممیهن» اما همین وعده را موضوعی برای رویارویی با نامزد رقیب جریان خود قرار داده و نوشته چنین وعدهای نشان از برخوردهای «گازانبری» و «مهاجرستیزی به سبک احزاب راست افراطی اروپا» دارد.
در این میان، مسعود پزشکیان نماینده مورد حمایت جریان اصلاحطلب که از حامیان سرسخت سپاه پاسداران و از مدافعان اقدامات رهبر جمهوری اسلامی است، بیش از آنکه وعدههای مشخص انتخاباتی بدهد، بیشتر به شعاردادن و فرافکنی مشغول است. او از مبارزه با فساد گفته اما آن را درازمدت دانسته و حتی برنامه و چشماندازی در این زمینه نشان نداده است.
مخالفت ضمنی با «طرح سراسری نور» و تعیین پوشش از سوی عُرف نیز از دیگر محورهای سخنان مسعود پزشکیان است. این اما در حالیست که او از حامیان طرح «گشت ارشاد» بوده که در دولت اصلاحطلب محمد خاتمی تدوین و تصویب شد. پزشکیان در سال ۹۱ که نماینده مجلس شورای اسلامی بود طرح سئوال از محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت را امضا کرده که «چرا طرح عفاف و حجاب اجرا نشده است!» او همچنین تاکید کرده بود که حجاب قانون است و باید اجرا شود.
مسعود پزشکیان در گفتگوی ویژه خبری خود بر سرسپردگی خود به خامنهای تأکید کرده و گفته که «قرار نیست برنامه جدید بنویسیم و سیاست جدیدی اجرا کنیم» و «سیاست های کلی رهبری مشخص است» و «بنابراین نقشه سیاست ها معلوم است و مجریان وظیفه اجرای مسیرهای تعیین شده را دارند تا ما را به آن هدف ها برساند.»
او همچنین در نشستی در دانشگاه تهران گفت «رهبری را قبول دارم؛ اصلا ذوب او هستم، حق توهین و بیاحترامی ندارید!»
اصلاحطلبان که همواره در انتخابات بر رأی قشر دانشجو حساب ویژه باز میکردند، اینبار نیز مسعود پزشکیان را راهی دانشگاهها کردند تا شاید رأی بخشی از دانشجویان مردد شرکت در انتخابات را به سود خود جذب کند اما او در نشستهای دانشگاهی ناکام ماند و با تندترین برخوردها روبرو شد.
یک دانشجو خطاب به پزشکیان:
تاریخ مصرف اصلاحطلبان برای مردم گذشتهعلی کریمی دبیر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه «شریف» (آریامهر) روز یکشنبه در یک نشست دانشجویی در این دانشگاه با حضور مسعود پزشکیان از نامزدهای انتخابات حکومتی برای جانشینی ابراهیم رئیسی، گفت، «تاریخ مصرف اصلاح… pic.twitter.com/ottPOShNMz
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) June 17, 2024
علی کریمی دبیر انجمن اسلامی دانشگاه «شریف» (دانشگاه صنعتی آریامهر) روز گذشته در نشست پزشکیان در این دانشگاه، در سخنانی تند گفت: «شما کاندیدای انتخاباتی هستید که حتی صلاحیت مقربین حلقه اصلی حاکمیت هم در آن احراز نشده است. این صلاحیت که از روی مصلحت است، چه ارزشی دارد جز آنکه نمایشی باشد برای جذب مشارکت مردم؟»
او در ادامه با اشاره به سرکوب گسترده دانشگاهها در اعتراضات جنبش ملّی ۱۴۰۱ افزود: «ما دیدیم که چگونه پیش چشمان ما در دانشگاه شریف هنگامی که امنیت و آرامش دانشگاه زیر پای نهادهای امنیتی بود، از آنها حمایت کرده و لحظاتی بعد خود را طرفدار جنبش مردم نشان دادید.» وی در ادامه پرسید: «اکنون چه چیزی تغییر کرده، جز آنکه تاریخ مصرف اصلاحطلبان برای مردم گذشته است.»
او با اشاره به بازداشتهای گسترده دانشجویان منتقد و «تبدیل دانشگاه به مکانی امنیتی» گفت: «آیا نمیدانید سازمان نظامی که افتخار پوشیدن پیراهن آن را دارید اکنون به یک تشکیلات سیاسی و امنیتی تبدیل شده است».
دبیر انجمن اسلامی دانشگاه «شریف» با تأکید بر اینکه «ما از این فریب رنگارنگ هرروزه شما بیزاریم» گفت: «یادمان نمیرود آن بیماری که مرگ را به بالین مردم آورد نه کرونا که ویروس منحوس خوکامگی بود.»
علی کریمی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «در سرزمینی که اصحاب قدرت ساختهاند، خواهرانمان به یُمن گشت ارشاد امنیت حضور در خیابان را ندارند. ما ربودهشدن زنان و دختران را به جرم گیسوان دیدهایم. آقای پزشکیان، شما گفتهاید که با دختران بیحجاب نباید با خشونت برخورد شود. آیا فراموش کردهاید که بیحجابی برای نظام حرام سیاسی اعلام شده است؟ اگر مقامات بالادستی دستور به چنین برخوردهایی بدهند آیا شما جرأت ایستادن در برابر آنها را دارید؟»