بهرام فرخی – سفر ولادیمیر پوتین به کره شمالی پرسش‌هایی را در رابطه با این دیدار طرح می‌کند که در این مقاله سعی می‌شود تا پاسخی برای آنها یافت.
این سفر در حالی انجام می‌شود که روسیه درگیر جنگی فرسایشی در اوکراین است و تلاش می‌کند تا از فشارهای بین‌المللی، به ویژه از سوی ناتو و ایالات متحده، بکاهد. اما هدف واقعی پوتین از این سفر چیست؟ آیا کره شمالی می‌تواند نقشی حیاتی در معادلات جنگ اوکراین ایفا کند؟
کمک‌های محدود کره شمالی در جنگ اوکراین
کره شمالی به دلیل شرایط اقتصادی و تکنولوژیک خود نمی‌تواند کمک محسوسی به روسیه در جنگ اوکراین بدهد. این کشور با وجود داشتن ارتش بزرگی از لحاظ تعداد نفرات، فاقد تجهیزات نظامی پیشرفته و زیرساخت‌های لازم برای پشتیبانی از جنگی به بزرگی جنگ اوکراین است. بنابراین به نظر نمی‌رسد که کره شمالی بتواند تغییری اساسی در وضعیت میدانی این جنگ ایجاد کند.
چین و محدودیت‌های روابط با روسیه
یکی از دلایل احتمالی این سفر، ناامیدی روسیه از چین است. با وجود روابط نزدیک اقتصادی و سیاسی بین پکن و مسکو، چین حاضر نشده تمامی سیاست‌های خارجی و روابط اقتصادی خود را در خدمت روسیه بگذارد. پکن همچنان به تجارت با غرب و حفظ روابط دیپلماتیک با کشورهای غربی علاقمند است و نمی‌خواهد بطور کامل در جبهه روسیه علیه غرب قرار گیرد.
روسیه و چین در رابطه با ایالات متحده از دو جناح سیاسی متفاوت در این کشور حمایت می‌کنند. چین ترجیح می‌دهد که دموکرات‌ها که بطور سنتی موافق بسط روابط اقتصادی با آن کشور هستند در قدرت باقی بمانند و روسیه از روی کار آمدن جمهوریخواهان به‌خصوص شخص دونالد ترامپ حمایت می‌کند و این موجب نوعی دوگانگی در منافع بلندمدت آنها با آمریکا می‌شود؛ همین دوگانگی سیاسی در روابط با اروپا هم مشاهده می‌گردد.
گشودن جبهه‌ای جدید در شرق آسیا
در این میان، پوتین به دنبال گشودن جبهه‌ای جدید در شرق آسیا است. تقابل با آمریکا و ایجاد یک جبهه جدید در این منطقه می‌تواند توجه و منابع نظامی و سیاسی آمریکا را از جنگ اوکراین منحرف کند. رهبر کره شمالی، کیم جونگ-اون، با سیاست‌های ضدآمریکایی خود می‌تواند در این راستا به یک هم‌پیمان استراتژیک برای روسیه تبدیل شود.
اهداف استراتژیک و نمادین
سفر پوتین به کره شمالی علاوه بر اهداف عملی، دارای بُعدی نمادین نیز هست. این سفر پیامی است به جامعه بین‌المللی مبنی بر اینکه روسیه همچنان قادر است هم‌پیمانان جدیدی پیدا کند و جبهه‌های جدیدی در مقابله با فشارهای بین‌المللی بگشاید.
و در پایان، سفر پوتین به کره شمالی به ویژه در شرایط کنونی جنگ اوکراین و فشارهای بین‌المللی، اقدامی استراتژیک با اهداف چندگانه است. اگرچه کره شمالی نمی‌تواند بطور مستقیم و قابل توجهی به جنگ اوکراین کمک کند، اما با تقویت روابط خود با این کشور، روسیه امیدوار است تا از فشارهای ناتو و آمریکا بکاهد و با گشودن جبهه‌ای جدید در شرق آسیا، تعادل نیروها در صحنه بین‌المللی را به نفع خود تغییر دهد. این حرکت همچنین پیامی نمادین است که نشان می‌دهد روسیه در جستجوی هم‌پیمانان جدید است و از تمام ابزارهای موجود برای مقابله با فشارهای بین‌المللی استفاده می‌کند.
*بهرام فرخی دانش‌آموخته علوم سیاسی و روابط بین‌الملل از دانشگاه رم و ساکن ایتالیا است.
