یک هفته مانده به چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، شش نامزد انتخابات بجای رقابت در حال نبرد با یکدیگر هستند و صحنه مناظرهها و اظهارات آنها عمق شکافها در ساختار جمهوری اسلامی را به نمایش گذاشته است. مسعود پزشکیان نامزد اصلاحطلبان نیز اعتراف کرده آغوش ستادش باز است تا رأی مردم را جمع کند اما اگر پیروز شد در خط علی خامنهای حرکت خواهد کرد.
شامگاه پنجشنبه ۳۱ خردادماه دومین دور از مناظرههای نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و صحنه دیگری از درگیری عمیق میان چهرهها و جریانات درون حکومت نمایان شد؛ افرادی که برای رسیدن به قدرت ابزار تخریب را به کار گرفته و حتی در پی حفظ «آبروی» نداشتهی نظامشان را هم ندارند!
مسعود پزشکیان نماینده اصلاحطلبان در کمال وقاحت در مقابل دوربین و در برنامه زنده گفت «هر کسی به ستاد من بیاید میپذیرم چون میخواهم رأی بگیرم!» وی افزود هیچ برنامهی ویژهای برای اداره کشور جز «سیاستهای کلی مقام معظم رهبری» ندارد.
پزشکیان همچنین تأکید کرد «خط قرمز من سیاستهای مقام معظم رهبری است».
اصلاحطلبان در حالی ربع قرن با زاویه نشان دادن با مواضع علی خامنهای تلاش کردند او را مشکل کشورداری جمهوری اسلامی نشان داده و پایگاه اجتماعی کسب کنند که مسعود پزشکیان در این دور از انتخابات بطور کامل خود را مطیع و گوش به فرمان علی خامنهای نشان میدهد. همین رویه پزشکیان سبب انتقاد برخی هواداران و تحلیلگران اصلاحطلبان در داخل و البته خارج از ایران شده است!
پزشکیان هفته گذشته در نشست انتخاباتی در دانشگاه تهران گفته بود «بنده رهبری را قبول دارم؛ اصلا ذوب در رهبری هستم» و «هماهنگی با مقام معظم رهبری در رابطه با پیشگیری سیاستها در حل کردن مشکلات مسیر من است.»
دیگر نامزدهای انتخاباتی که از جریان اصولگرا هستند، بر خلاف پزشکیان، از کارت «رهبر» برای تبلیغات خود استفاده نکردهاند و همین موضوع موقعیت مسعود پزشکیان را به عنوان یک نامزد اصلاحطلب بیش از آنها تضعیف کرده است.
اینهمه در حالیست که بطور کلی میان نامزدهای انتخابات بیش از آنکه رقابت در جریان باشد، کینهورزی و لجبازی و تخریب و دعوا برقرار است.
مناظره تلویزیونی شب گذشته بار دیگر صحنه درگیری و حملات تند کلامی کاندیداهای مورد اعتماد و وثوق علی خامنهای با یکدیگر شد.
در بخشی از مناظره مصطفی پورمحمدی از چهرههای تبهکار قضایی و امنیتی گفت: «این آقای پزشکیان در ستادشان غلغله است و همه منتظر پست! وقتی برجام مطرح شد شیپور پیروزی زدید! من موضعم مشخص است و معتقدم از هر روزنه باید استفاده کرد. ولی آقایان گفتند همه مشکلات حل میشود و از فرصت خنثیسازی تحریم استفاده نکردند.»
او فاش کرد که هشت سال پیش سعید جلیلی موافق پذیرش افایتیاف بوده اما گفته نمیخواهد این اتفاق در دولت روحانی بیافتد؛ ادعایی که با سکوت جلیلی به نظر درست میآمد. پورمحمدی مدعی شد که «یادم است در شورای عالی امنیت ملی در سال ۹۵، من مفصل صحبت کردم درباره مشکلات افایتیاف؛ ایشان پایان جلسه گفت اگر تو مسئول باشی ما قبول داریم ولی بقیه آقایان را قبول نداریم. ما باید اصل موضوع را حل کنیم!»
مصطفی پورمحمدی همچنین به قالیباف حمله کرد و گفت: «همین آقای قالیباف، در این چهار سال باید تلاش میکردید در مجلس! الان ۲۵ برنامه مهم در سند توسعه معطل است برای یک تصمیم. شماها باید پاسخ مسئولیتتان را بدهید. شما که از آسمان نمیآیید.»
پورمحمدی در بخش دیگری از سخنانش با کنایه به قالیباف گفت مجلس در مورد تحریمها «اقدام» نکرد. قالیباف هم توپ را در زمین خامنهای انداخت و پاسخ داد: «من هم معتقدم تحریم کاغذپاره نیست و به کشور آسیب میزند. با مذاکره موافقم منتها مذاکره یک روش مبارزه است» و «در شورای عالی امنیت ملی مصوبه شد که مجلس قانونی بگذارد و این قانون تصویب شد. آقا [خامنهای] هم فرمودند این قانون به نفع کشور و مردم و صنعت هستهای است و کشور را از بلاتکلیفی بیرون آورده است.»
او در میان سخنانش اعتراف کرد که «هنوز فضای انتخاباتی گرم نیست!»
علیرضا زاکانی نیز از فرصتهای به دست آمده در مناظره برای تخریب رقبا استفاده کرد. او پزشکیان را دنبالهرو دولت حسن روحانی خواند و گفت «وقتی از درون اتاقهای شیشهای و ماشینهای آنچنانی مسیر را دنبال کردند، در سال ۹۲ بدهیشان ۲۰۵ هزار میلیارد بود ولی وقتی تحویل دادند ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی داشتند. بودجه یک سال را آقای روحانی پیشخور و دولت را بدهکار کرد.»
مسعود پزشکیان اقدامات زیانبار دولت حسن روحانی را رد نکرد فقط یک نمودار مقابل دوربین گرفت و مدعی شد وضعیت در دولت رئیسی «بدتر» شده است.
درگیریهای لفظی میان نامزدهای انتخاباتی که خامنهای تلاش داشت در نهایت آرامش برگزار شود در دومین مناظره افزایش یافت. در بخشی از مناظره علیرضا زاکانی به مسعود پزشکیان که گفته بود نباید دعوا کنیم، گفت دعوای ما به خاطر حق مردم است. وقتی هم پزشکیان گفت «پدر این مردم را ما در آوردیم»، علیرضا زاکانی پاسخ داد که «شما پدر مردم را درآوردهاید، ما در نیاوردیم و باید به مردم بگویید چکار کردهاید و پاسخگو باشید»!
در بخش دیگری از مناظره زاکانی خطاب به پورمحمدی گفت که «ترامپهراسی آقای پورمحمدی راه به جایی نمیبرد.»
پورمحمدی در دفاع از خودش گفت: «شیوه مدیریتی من نشان داده است که جزو قویترین عناصر این کشور در مواجهه با دشمن بودهام. با منافقان و ضدانقلاب و با دشمن خارجی قویترین بودهایم، در حالی که نصف آن را هم نمیتوانیم بگوییم که چه کارهایی برای امنیت مردم کردهایم. از این بیانات نفرمایید به وقتش همه را توضیح میدهیم اگر کسی هم بخواهد مقابل ترامپ بایستد ماها هستیم و در آینده ثابت خواهد شد.»
زاکانی در پاسخ اما به فساد پورمحمدی در سرپوش گذاشتن بر پرونده کرسنت اشاره کرد و گفت: «بعد ایشان توضیح دهند که با اسناد اسافاو چکار کردند اسنادی که از خارج آمد در دفتر ایشان بایگانی شد. بعد با هم بحث میکنیم. ما با شما کار داریم، راجعبه اسناد کرسنت.»
مصطفی پورمحمدی درگیری با زاکانی را در شبکه «ایکس» نیز ادامه داده است. او شب گذشته و در زمان استراحت در مناظره، در شبکه «ایکس» به علیرضا زاکانی نوشت: «جناب آقای دکتر زاکانی، ممنونم. ای کاش خودتان پوششی نبودید. ای کاش وعدههایتان پوشالی نبود.»
محمدباقر قالیباف نیز در جمعبندی سخنان خود دو وعده داد؛ او گفت واردات اتومبیل را حتما انجام خواهد داد تا صنعت اتومبیلسازی رقابتی شود. در وعده دیگر بار دیگر موضوع دیوارکشی در مرزهای شرقی ایران با افغانستان و پاکستان برای جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی را تأکید کرد.
او پیشتر هم وعده برخورد با مهاجران را داده بود و دیشب هم تکرار کرد که «امروز اتباع غیرمجاز آسیبهای اجتماعی جدی در حوزه مواد مخدر، اشتغال، طلاق و… همه آسیبهای جدی ریشه در شرق کشور دارد.»
در مناظره شب گذشته همچنین آمارهایی ارائه شد که نشان میدهد نامزدهای انتخابات یا در حال ماستمالی کردن و فرافکنی هستند، یا آمارها را به درستی بررسی نکردهاند.
برای نمونه امیرحسین قاضیزاده هاشمی مدعی شد که ۹۱۱ هزار کودکی که از تحصیل بازمانده بودند، در دولت ابراهیم رئیسی به تحصیل بازگشتند.
این تعداد دانشآموز بازمانده از تحصیل در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۰ مطرح شده بود اما دولت رئیسی از آن پس آمار را بهروز نکرد. همچنین معصومه نجفی پازوکی معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش شهریور ۱۴۰۲ تأکید کرده بود آمارها درباره کودکان بازمانده از تحصیل دقیق نیست. در چنین شرایطی مشخص نیست امیرحسین قاضیزاده هاشمی بر چه مبنایی ادعای عجیب بازگشت همه کودکان بازمانده از تحصیل به کلاس درس را مطرح کرده است.
بازار وعدههای پوپولیستی هم در مناظرههای انتخاباتی جمهوری اسلامی داغ است. برای مثال علیرضا زاکانی گفته از ابتدای دولت ۲۲ میلیون یارانه اعتباریِ انرژی با اعتبار طلا میدهیم. قیمت ۳۰۰۰ تومانی بنزین حذف و بنزین ۱۵۰۰ تومانی جایگزین خواهد شد.
به نظر میرسد در میان شش نامزدی که مشتاق جانشینی «قاضی مرگ» هستند، سعید جلیلی و امیرحسین قاضیزاده هاشمی تلاش دارند از صحنه نبرد میان نامزدها دور بمانند. در مقابل مصطفی پورمحمدی، مسعود پزشکیان و علیرضا زاکانی بیشترین درگیری لفظی و تنش را با یکدیگر داشتهاند.