رهبر جمهوری اسلامی نگران تحریم گسترده انتخابات هشتم تیرماه از سوی مردم و «دراز شدن زبان دشمنان و بدگویان» است و در همین حال مشخص کرده معیارش برای «انتصاب» رئیس دولت روابط خارجی حکومت است. رژیم درمانده از بی‌توجهی مردم به انتخابات نمایشی، بار دیگر کارت «محمد خاتمی» را با حرف‌های تکراری و نخ‌نما به بازی گرفته است.
دو روز مانده به برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری همچنان تنور انتخابات سرد است. علی خامنه‌ای در سخنان اخیر خود بر لزوم افزایش مشارکت تأکید کرده و محمد خاتمی رهبر اصلاح‌طلبان و تحول‌خواهان هم به میدان آمده و با «رویافروشی» و استدلال شکست‌خورده‌ی «بد و بدتر» خواستار حضور مردم در انتخابات شده است.
علی خامنه‌ای روز گذشته در سخنرانی به مناسبت «عید غدیر» به لزوم افزایش مشارکت مردم در انتخابات اشاره کرد و گفت: «هر وقت میزان مشارکت در انتخابات بالا بوده است، زبان بدگویان کوتاه شده و نتوانستند ملامت و شادی کنند.»
او مشارکت بالا در انتخابات را موجب «سرافرازی» و نشانی از حمایت مردم از نظام ارزیابی کرد و گفت: «مشارکت بالا که ما روی آن خیلی اصرار می‌کنیم به خاطر این است که جمهوری اسلامی دشمن دارد، یکی از چیزهایی که جمهوری اسلامی را بر دشمنانش فائق می‌کند، انتخابات است. اگر در این انتخابات مشارکت خوب مردم مشاهده بشود، این مایه سرافرازی جمهوری اسلامی است. مشارکت مردم در ذات جمهوری اسلامی است.»
او در بخش دیگری از سخنانش «نامزد اصلح» را فردی دانست که سیاست رویارویی با آمریکا را ادامه دهد و گفت: «بعضی از سیاسیون در کشور ما تصور می‌کنند باید آویزان به این قدرت و آن قدرت بشوند و بدون آویزان شدن به فلان قدرت معروف و بزرگ، نمی‌شود پیش رفت. یا خیال می‌کنند که همه راه‌های پیشرفت از آمریکا می‌گذرد.»
رهبر حکومت در ادامه گفت: «این کسانی که چشم‌شان به خارج از مرزهای کشور است و این ظرفیت‌های کشور را نمی‌بینند. وقتی ندیدند، وقتی قدرش را ندانستند، طبعا برنامه‌ریزی هم برای استفاده‌ی از آنها نمی‌کنند.»
برخی تحلیلگران این سخنان علی خامنه‌ای را نشانه‌ای از مخالفت او با ریاست جمهوری مسعود پزشکیان نامزد اصلاح‌طلبان که خاتمی وی را «تحول‌خواه» نیز معرفی کرده ارزیابی می‌کنند که نسبت به پنج رقیب اصولگرای خود مواضع ملایم‌تری نسبت به روابط و مذاکره با ایالات متحده دارد.
مسعود پزشکیان وعده گشایش گره مذاکرات را به مردم داده و از بهبود روابط با ایالات متحده حمایت کرده است. او درباره مواضع نامزدهای به اصطلاح تندرو در مناظرات گفته بود: «اینها چه فرقی با ترامپ و دشمنان دارند؟ اگر می‌گویند برجام خوب نیست بگوید و چه گزینه دیگری دارند؟ بگویند چه کسی از دیوار سفارت‌ها بالا رفت که امروز (امکانات کریدور) ترانزیت ما به این وضعیت رسیده است؟!»
او همچنین گفته بود که «هیچ کشوری در طول تاریخ نتوانسته با بستن مرزها و اینکه بخواهد تنها خودش کار کند، به رونق و رشد برسد.»
این سخنان شعاری در حالی مطرح می‌شود که نه تنها اختیار مذاکرات و روابط خارجی جمهوری اسلامی بلکه حتی اختیار صندوق رأی ریاست جمهوری نیز در دستان علی خامنه‌ای است و این موضوع دیگر حتی برای دولت‌های غربی نیز کم و بیش روشن شده است.
اختلاف نظر اصلاح‌طلبان با علی خامنه‌ای درباره روابط با آمریکا اما باعث نشده که او از ظرفیت هرچند ناچیز آنها برای بالا بردن مشارکت استفاده نکند. محمدجواد ظریف به عنوان نامزد نیابتی جمهوری اسلامی طی روزهای گذشته همه استعداد و توان خود را برای بالا بردن توجه مردم به انتخابات با ایجاد فضای دوقطبی و مواضعی علیه نامزدهای اصولگرا به ویژه سعید جلیلی به کار گرفت.
در روزهای منتهی به انتخابات و با تحقق نیافتن هدف «نمایش حضورِ» محمدجواد ظریف، محمد خاتمی رهبر اصلاح‌طلبان هم با شعار «تحول‌خواهی» بار دیگر پا به میدان گذشته و در یک پیام ویدئویی خواستار حضور مردم در انتخابات شده است. محمد خاتمی و دیگر اصلاح‌طلبان با سخنان تکراری و رویافروشی درباره بهبود اوضاع به دنبال کسب آرا به سود مسعود پزشکیان هستند.
دیگر شخصیت‌های حکومت هم هر یک از تریبون‌های مختلفی که در دسترس دارند برای افزایش مشارکت و اثرگذاری بر بخشی از جامعه در تلاش هستند.
حسین یکتا عضو قرارگاه «عمار» دست به دامان «امام زمان» و «ظهور» شده و گفته «روز انتخابات وقت امتحان ماست» و «هر کس اهل ظهور و منتظر آمدن امام زمان است، باید در پای صندوق‌های رای حاضر شود.»
این عضو قرارگاه «عمار» افزوده «امکان ندارد کسی که خود را اهل ظهور بداند، ولی هشتم تیرماه در انتخابات شرکت نکند.»
کمتر از ۴۸ ساعت به آغاز برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در ایران زمان باقیمانده و نظرسنجی‌های حکومتی کم‌کم به مشارکت زیر ۵۰ درصد مردم اعتراف می‌کنند.
مرکز افکارسنجی «ایسپا» وابسته به جهاد دانشگاهی بر پایه آخرین نظرسنجی صورت گرفته میزان مشارکت در انتخابات را ۴۳/۹ درصد ادعا کرد.
این نظرسنجی در روزهای ۲ و ۳ تیرماه به روش حضوری و با اندازه نمونه ۴۰۵۷ نفر در سراسر کشور (شهر و روستا) انجام شده است.
ایسپا نوشته تغییر محسوسی در میزان مشارکت مردم در انتخابات نسبت به موج قبل (۲۹ و ۳۰ خردادماه) رخ نداده است. بطوری که میزان مشارکت قطعی از ۴۲/۵ درصد در موج قبلی به ۴۳/۹ درصد در نظرسنجی حاضر رسیده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز یک نظرسنجی درباره مشارکت مردم در انتخابات منتشر و مدعی شده ۴۵/۷ درصد از مردم گفته‌اند قطعاً در این انتخابات شرکت خواهند کرد! ۳۱/۶ درصد در این خصوص مردد بوده و ۲۲/۶ درصد ابراز کرده‌اند که قطعاً در انتخابات هشتم تیر شرکت نخواهند کرد.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با امید مدعی شده که «انتظار می‌رود با نزدیک‌شدن به روز برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، میزان مشارکت مردم افزایش پیدا کند.»
دیگر نظرسنجی‌ها هم هنوز مدعی مشارکت ۶۰ درصد یا بالاتر که مورد نظر حکومت است نشده‌اند. نظرسنجی صداوسیمای حکومت از مشارکت ۴۶/۸ درصدی، نظرسنجی موسسه «خرد» از مشارکت ۴۸/۵ درصدی و نظرسنجی موسسه «شناخت» نیز از مشارکت ۵۳ درصد خبر می‌دهند.
تحلیلگران اما معتقدند فضای جامعه و اظهارات میدانی مردم از مشارکتی حدود ۲۰ تا نهایتا ۳۰ درصد حکایت دارد.
آمارهای جمهوری اسلامی نشان می‌دهد بیشترین مشارکت مردم در انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۶ و به میزان ۷۹/۹۲ بود که به پیروزی محمد خاتمی منتهی شد. نرخ مشارکت مردم در انتخابات جمهوری اسلامی اما طی سال‌های گذشته با کاهش قابل توجهی روبرو شده بطوری که در انتخابات دولت سیزدهم که در سال ۱۴۰۰ برگزار شد نرخ مشارکت اعلام شده توسط حکومت به ۴۸ درصد سقوط کرد.
نظرسنجی‌های داخلی همچنین مسعود پزشکیان را دارای بیشترین رأی معرفی می‌کنند. محمدباقر قالیباف و سعید جلیلی در رتبه‌های دوم و سوم جابجا می‌شوند.
در همین ارتباط نظرسنجی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اعلام کرده «مسعود پزشکیان با داشتن ۲۳/۵ درصد از آراء پیشتاز است. پس از او به‌ترتیب انتخاب ۱۶/۹ درصد محمدباقر قالیباف، و انتخاب ۱۶/۳ درصد سعید جلیلی است. ۳/۲ درصد از این پاسخگویان سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، ۱/۲ درصد علیرضا زاکانی و ۰/۵ درصد مصطفی پورمحمدی را به عنوان نامزد منتخب خود اعلام کرده‌اند. همچنین، ۲۸/۵ درصد از این پاسخگویان مردد بوده و هنوز نامزد موردنظرشان را انتخاب نکرده‌اند و ۳ درصد گفته‌اند که در این انتخابات رأی سفید یا باطله می‌دهند. لازم به ذکر است که دو گزینه آخر برای فرد پاسخگو خوانده نشده است.»
اینهمه در حالیست که انصراف برخی نامزدها از ادامه رقابت نیز منتفی نیست.
