تبلیغات انتخابات نمایشی جمهوری اسلامی ساعاتی دیگر پایان می‌یابد آنهم در حالی که آنچه شش نامزد مورد نظر علی خامنه‌ای در روزهای گذشته در حوزه اقتصاد مطرح کردند جملاتی شعاری و بی‌پشتوانه و عوام‌فریبانه بوده و نتوانسته اعتماد عمومی را جلب کند.
نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تا آخر وقت امروز چهارشنبه ششم تیرماه فرصت تبلیغات داشتند و عیار هر یک از آنها از توجه به دغدغه‌های مردم و مشکلات کشور مشخص شده است.
مشکلات اقتصادی و معیشتی را می‌توان عمومی‌ترین دغدغه بخشی از جامعه ارزیابی کرد که وعده‌های نامزدهای انتخابات برای آنها مهم است. اما هیچیک از شش نامزد نتوانسته‌اند در روزهای گذشته برنامه شفاف و کارآمد اقتصادی ارائه کنند.
دامنه وعده‌های اقتصادی از کلی‌گویی‌های شعارگونه تا وعده‌های فریبکارانه گسترده بود و هیچ نامزدی نتوانست با تکیه بر این وعده‌ها در میان بیش از ۶۱ میلیون رأی‌دهنده پایگاهی بسازد و آرای آنها را به سوی خود جلب کند.
نامزدهایی که همگی سال‌ها سوابق قانونگذاری و اجرایی در کشور دارند، بجای ارائه راهکار، به توضیح و تفسیر مشکلات، آنهم با لحن طلبکار، پرداختند و انگشت اتهام را به سوی یکدیگر دراز کردند.
وعده‌هایی کلی بدون اینکه پشتوانه آنها مشخص باشد از جمله کاهش تورم، دستیابی به رشد اقتصادی بر اساس برنامه توسعه هفتم، کاهش فقر، افزایش اشتغال، مسکن ارزان، افزاش حقوق‌‌ها و اجرای قانون همسان‌سازی دستمزد از جمله مواردیست که لابلای ادعاها و وعده‌های نامزدها مطرح شد.
برای نمونه محمدباقر قالیباف بجای ارائه طرح و برنامه، در مناظره آخر با جملاتی کلی گفت: «مردم دغدغه‌هایی همچون اجاره مسکن دارند که با سررسید اجاره خانه‌شان، کجا زندگی کرده و در کدام حاشیه شهر رفته و به کدام روستا پناه ببرند؛ آنها در حوزه تحصیلات و معیشت مشکل داند پس برای مردم آرامش ایجاد کنیم.»
پوپولیستی‌ترین وعده‌ها نیز از سوی علیرضا زاکانی شهردار کنونی تهران ارائه شد. او با شعار «عدالت و توزیع عادلانه کشور و خلق ثروت» به میدان آمده و تأکید کرد اولویت او «یارانه طلایی» با پرداخت سالیانه ۲۰ میلیون تومان به هر ایرانی است.
علیرضا زاکانی در ادامه وعده‌های فریبکارانه افزود در صورت پیروزی در انتخابات، قیمت بنزین را به ۱۵۰۰ تومان بازمی‌گرداند، بساط قاچاق، ناترازی انرژی و آسیب‌زدن به محیط زیست را جمع می‌کند و با برنامه‌های او، بیش از ۹۰ درصد مردم ثروتمند می‌شوند!
دو بازار بورس و مسکن نیز مورد توجه ویژه برخی نامزدها قرار گرفت. سردار پاسدار محمدباقر قالیباف هم گفته «چشم‌انداز ما این است که یک کارمند ایرانی اگر همه درآمدش را برای مسکن قرار دهد بتواند بعد از ۷ سال صاحب خانه شود در صورتی که این شاخص در حال حاضر ۱۳ سال است.»
علیرضا زاکانی شهردار کنونی تهران مدعی شده که امروز اگر تدبیر دولت به دادن مشوق برای ترمیم بافت‌های ناپایدار و فرسوده صورت بگیرد، «مردم خودشان با این نقدینگی سرگردان می‌توانند خانه‌ها را بسازند و بجای چهار میلیون وعده دولت، مردم ۱۰ میلیون واحد خانه می‌سازند.»
درباره بازار بورس نیز که در طول سه سال گذشته با نوسانات شدیدی روبرو بوده و سرمایه‌گذاران زیادی را فراری داده، در وعده‌های برخی نامزدها پررنگ بود.
مصطفی پورمحمدی از چهره‌های امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی، و از اعضای «هیئت مرگ» گفته در صورت پیروزی در انتخابات و طی یک سال تراز بازار بورس را مثبت خواهد کرد.
او «دخالت دولت در بورس، فقدان شفافیت، حضور دولتی‌ها و شبه‌دولتی‌ها به عنوان مانع رقابت واقعی و تعارض منافع نهادها در بازار بورس» مشکلات اصلی بازار بورس هستند.
حسن حسین نیا تحلیلگر بازار سرمایه با تأکید بر اینکه «نمی‌شود روی کامنت‌ها یا شعارهای انتخاباتی حساب باز کرد» گفته شعارهای اقتصادی نامزدها بیشتر جنبه رأی جمع کردن دارد.
او همچنین گفته «مردم روی شعارهای بورسی نامزدها حساب باز نکنند.» وی تأکید کرده بازار بیش از آنکه به وعده‌های بورسی نمایندگان نگاه کند، به رویکرد آنها در زمینه سیاست خارجی و گشایش‌ها یا بسته شدن تجارت خارجی بعد از پیروزی هر یک از آنها نگاه می‌کند. او توضیح داده که «با توجه به تضاد دو طیف کاندیدا‌ها قرار دارد. این دو تاثیری که بورس از انتخابات می‌پذیرد را قوی‌تر از دوره‌های قبلی خواهد کرد. قطعا اینکه کدام گفتمان برنده شود برای بازار سرمایه و برای اقتصاد مهم خواهد بود.»
موسی عنبری استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه تهران نیز با اشاره به وعده رشد اقتصادی پنح تا هشت درصد که از سوی نامزدهای انتخابات مطرح شده، نوشته «با توجه به چالش‌هایی که تاکنون در حوزه کمبودهای آبی، تخریب جنگل‌ها، ریزگردها و خشک‌شدن برخی تالاب‌ها و مسائل محیط‌زیستی تجربه کرده‌ایم، آیا امکان تحقق رشد بالا برای کشور میسر است؟»
او در ادامه این یادداشت نوشته «رشد نباید به تخریب بسترهای اکولوژیک کشور انجامد. چه تعادلی باید بین رشد کشاورزی و رشد صنعتی و خدمات در کشور ایجاد شود تا پایداری در توسعۀ ما اتفاق افتد؟ شاید به‌عنوان نمونه، تأکید بر موضوعی به‌نام «گردشگری» رشدی هم‌سو و دوست‌دار طبیعت را برای ما به ارمغان آورد. بنابراین، لازم است که رشد و معیشت پایدار با تأکید بر عدالت محیط‌زیستی در بستر ملی و جهانی، شعار محوری برای همه کاندیداهای ریاست‌جمهوری باشد.»
تشدید لحن نامزدها برای گرم کردن تنور سرد انتخابات نمایشی و اعتراف به «قهر مردم با صندوق رأی»
خبرگزاری «رویترز» نیز امروز چهارشنبه ششم تیرماه در گزارشی به عدم توجه مردمی که با مشکلات متعدد اقتصادی روبرو هستند به وعده‌های انتخاباتی ریاست جمهوری پرداخته است.
«رویترز» با اشاره به بحرانی که جمهوری اسلامی پس از خروج دونالد ترامپ از برجام و بازگشت تحریم‌ها برای فروش نفت دارد اشاره کرده و نوشته این بحران تورم را در سطح ۴۰ درصد ثابت نگه داشته و دولت را با کسری بودجه شدیدی روبرو کرده بطوری که به افزایش درآمدهای مالیاتی متوسل شده است.
این گزارش تأکید کرده هرچند جمهوری اسلامی با تخفیفات زیادی توانسته چین را به عنوان مشتری نفتی حفظ کند و کمی فروش نفت خام را بالا ببرد اما همچنان سطح صادرات نفت ایران خیلی پایین‌تر از سال ۲۰۱۸ و پس از خروج ایالات متحده در هشتم ماه مه همان سال برجام است.
«رویترز» با این مقدمه و با اشاره به کاهش شدید ارزش پول ملی و افزایش قیمت‌ها در بازارهای مختلف مصرفی که بر معیشت خانوار فشار وارد کرده، نوشته غالب رأی‌دهندگان معتقدند اقتصاد ایران با موضوع مذاکرات هسته‌ای و گشایش روابط بین‌المللی گره خورده است؛ با اینهمه اکثر نامزدها بر اتکا بر اقتصاد بدون نفت برای کاهش اثرات تحریم اصرار کرده و تنها مسعود پزشکیان نامزد اصلاح‌طلب و سعید جلیلی که نامزد تندرو و اصولگراست بر لزوم باز کردن روابط برای کمک به اقتصاد تاکید داشتند.
روزنامه «فایننشال تایمز» نیز روز گذشته در گزارشی موضوع اقتصاد ایران و چالش‌های نامزدی که نام او از صندوق رأی خارج شود پرداخته است. بر اساس این گزارش پیروزِ انتخابات، با مشکلات اقتصادی مختلفی روبرو خواهد بود که با خروج دولت دونالد ترامپ از برجام تشدید شده است.
سال‌ها تجربه تورم ۴۰ درصدی و بالاتر، کاهش فزاینده ارزش ریال، و تداوم ناتوانی حکومت از فروش نفت از جمله موارد زمینه‌ساز انواع چالش برای رئیس جمهوری بعدی در حوزه اقتصاد ارزیابی شده است.
این گزارش همچنین اتومبیل پراید معروف به «ارابه مرگ» را به عنوان معیار سنجش وضعیت اقتصاد کشور مورد ارزیابی قرار داده و نوشته یک دهه پیش در ایران یک خانواده چهار نفره کارگری با دستمزدی حداقلی می‌توانست با ۱/۶ برابر درآمد سالیانه خود یک اتومبیل پراید خریداری کند. این در حالیست که همین خانوار اکنون باید سه برابر درآمد سالیانه خود را برای خرید این اتومبیل هزینه کند!
«همستر کامبت» محبوب‌تر از نامزدهایی با وعده‌های پوچ و دروغ در «سیرک انتخابات»
خبرگزاری «آسوشیتدپرس» نیز هفته گذشته در گزارشی میدانی از وضعیت اقتصادی مردم در بحبوحه چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی به محبوبیت «همستر کامبت» در ایران اشاره و تأکید کرده وعده‌های اقتصادی نامزدها نتوانسته توجه مردم را جلب کند.
این گزارش نوشته محبوبیت «همستر کامبت» در ایران این حقیقت تلخ را نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی در آستانه انتخابات برای مشخص شدن جانشین ابراهیم رئیسی، با یک اقتصاد ویران به دلیل تحریم‌های غرب، تورم شدید و بحران اشتغال روبروست.
این گزارش اشتیاق مردمی را که حتی در خیابان و پشت چراغ قرمز خیابان‌ها هم در حال ضربه زدن روی گوشی خود و بازی با اپلیکشین «همستر کامبت» هستند، نشانه «ناامیدی» مردم از حال و آینده اقتصاد ارزیابی کرده است.
«آسوشیتدپرس» نوشت قیمت دلار که چند سال پیش و در زمان توافق هسته‌ای و امضای برجام حدود سه هزار تومان بود اکنون به ۵۸ هزار تومان رسیده است. هزینه جاری زندگی مردم بطور مداوم در حال افزایش است بطوریکه طی یک سال گذشته قیمت میوه و سبزیجات ۵۰ درصد، قیمت گوشت ۷۰ درصد، نرخ تاکسی دو برابر و نرخ بلیت مترو که ارزان‌ترین وسیله حمل و نقل است نیز ۳۰ درصد افزایش یافته است.
