پس از اعلام نتایج انتخابات هشتم تیرماه قیمتها در بازار طلا و بورس افزایش یافت و شاخص بورس ریزش کرد. تحریم انتخابات از سوی اکثریت مردم ایران این پیام را به بازارها داده که نمایشهای جمهوری اسلامی توان زدودن ریسکهای اقتصادی را ندارد و همچنان وضعیت ناپایدار سیاست داخلی و خارجی تداوم خواهد داشت.
قیمت دلار در بازار آزاد ایران طی روزهای گذشته روند افزایشی داشته و از مرز ۶۲ هزار تومان عبور کرده است. در بازار ارز ایران صبح دوشنبه ۱۱ تیرماه هر دلار ۶۲ هزار و ۵۰، هر یورو ۶۶ هزار و ۵۲۰ تومان، هر پوند بریتانیا ۷۸ هزار و ۵۱۰ تومان و هر درهم امارات ۱۷ هزار و ۱۰ تومان معامله شد.
قیمتها در بازار طلا نیز روند افزایشی داشته و هر سکه کامل طلا به ۴۳ میلیون تومان رسیده است. هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز ۳ میلیون و ۵۲۵ هزار تومان قیمتگذاری شده است.
بازار بورس نیز طی سه روز گذشته با ریزش روبرو بوده بطوری که روز شنبه با نهایی شدن نتیجه دور اول انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم ۸۳ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. شاخص کل بورس تهران بیش از ۲۳هزار واحد کاهش یافت و به مرز ۲میلیون و ۷۳ هزار واحد رسید.
در روز یکشنبه اما جریان خروجی پول حقیقی با افزایش ۸۶۵ درصدی روبرو شد. بر اساس برآوردها روز گذشته ۸۰۱ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. این رقم بیشترین مقدار خروج پول در ۴۹ روز معاملاتی گذشته است.
بیشترین خروج پول حقیقی در معاملات سهامی روز یکشنبه، به سهام «ایران خودرو» و «فولاد مبارکه» اصفهان با ۴۸/۳ میلیارد تومان و ۴۵ میلیارد تومان تعلق داشت. این دو نماد به تنهایی بیش از ۱۱/۶ درصد خروج سرمایه حقیقی از کل بازار سهام را بر عهده داشتند.
روند منفی بازار بورس و افزایش قیمتها در بازارهایی مانند بازار طلا از سوی برخی رسانهها و تحلیلگران حامی مسعود پزشکیان به عنوان هراس بازارها از روی کار آمدن سعید جلیلی تحلیل میشود؛ این در حالیست که چنین وضعیتی واکنش بازار به عدم مشارکت اکثریت مردم در نمایش انتخابات و بیثباتی وضعیت است.
سعید درخشانی تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با وبسایت «اقتصاد ۲۴» گفته «تفکرات اقتصادی آقای جلیلی و مخصوصا همراهانش نشان داده که تا حد زیادی با تفکرات اقتصادی مرسوم فاصله دارند و این مسئله، بخش اقتصاد کشور را نگران میکند. تفکر کسانی که کاهو و خیار را هم میخواهند برنامهریزی کنند و در دخالتگری دولت تا آنجا پیش بروند، اصلا سیگنال خوبی برای فعالان اقتصادی جامعه و بورس نیست.»
به گفته او «دولت باید در اقتصاد، بیشتر نقش تنظیمگری و رگولاتوری داشته باشد، این در حالی است که سیاستهای تیم اقتصادی جلیلی میتواند اقتصاد ایران و در مجموع بازار سهام به عنوان دماسنج اقتصاد را نگران بکند. به خاطر همین واکنش منفی روز یکشنبه بورس طبیعی است و باید ببینیم که در آینده چه چیزی پیش خواهد آمد.»
این کارشناسان اما درباره کارنامه دولت حسن روحانی در بازار بورس توضیح نمیدهند که چگونه از سال ۱۳۹۹ با هدف جبران کسری بودجه سرمایه مردم را به بازار بورس جذب و جیب آنها را خالی کرد. آنها همچنین درباره ریسک پیروزی مسعود پزشکیان در دور دوم انتخابات که بسیاری آن را «دولت سوم روحانی» مینامند بر بازارهایی مانند بازار بورس سخن نمیگویند!
روزنامه «دنیای اقتصاد» نوشته یکی از دلایل ریزش بازار میتواند مرتبط با اصلاحاتی باشد که طی سه هفته گذشته قرار بود در بازار انجام شود و معلق مانده است. این مطلب افزوده یکی دیگر از علتهای ریزش بازار سرمایه «افزایش ابهامات افزایشیافته بازار، ناشی از موکولشدن نتایج نهایی انتخابات در دور دوم است که در جمعه پیش رو برگزار خواهد شد.»
به نوشته «دنیای اقتصاد» این اتفاق و نامشخصبودن رئیس دولت آینده در کنار این مسئله که برنامه روشن و دقیقی نیز از سوی این کاندیداها جهت برونرفت بازار سرمایه از مشکلاتی که مدتها است با آن درگیر است، ارائهنشده، همگی سبب شدهاند تا معاملات در این روز با احتیاط بیشتری انجام شده و فشار عرضه افزایش یابد.
همانطور که «دنیای اقتصاد» اشاره کرده هیچیک از نامزدهای انتخابات، چه آنها که در دور نخست حذف شدند و چه مسعود پزشکیان و سعید جلیلی، برنامه مشخصی برای اداره امور اقتصادی کشور نداشتهاند.
در مورد مسعود پزشکیان که حتی مشخص نیست کدام تئوری و شیوه سیاستگذاری اقتصادی را برای عبور اقتصاد کشور از بحرانهای پیچیده در نظر دارد. اینهمه سبب عدم اطمینان در سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی شده است.
از سوی دیگر تحریم گسترده انتخابات از سوی اکثریت مردم ایران یک پیام روشن به بازارهای مهم میدهد؛ اینکه چه نامزد اصلاحطلبان و چه نامزد اصولگرایان در دور دوم انتخابات به عنوان رئیس دولت انتخابات شود، شکاف عمیق مردمی که معتقد به براندازی هستند با حکومت و دولت چهاردهم باقی خواهد ماند. این پیام به معنای تداوم ریسک در اقتصاد کشور و بیثباتی در وضعیت سیاسی جمهوری اسلامی است.