یک کارشناس مامایی، شیوع ویروس اچ.پی.وی را یکی از مهمترین مسائل در حوزه سلامت جنسی دانست و گفت: «با توجه به نبودن بستر آمارگیری صحیح در ایران، آمار رسمی در این خصوص وجود ندارد؛ با توجه به تجربه شخصی، این ویروس در پایینترین سن تا ۱۶ سال دیده شده است که در صورت ابتلا و پیشرفت ویروس، سرطان دهانه رحم ایجاد میشود.»
وبسایت رکنا روز شنبه ۲۳ تیر با اشاره به کاهش سن روابط جنسی و گسترش روابط متعدد و نبودن آمار رسمی ابتلا به ویروس اچ.پی.وی، از آمارهای غیر رسمی رو به افزایش این ویروس خبر داد و به نقل از دکتر لیلی رز طرزی نوشت: «با توجه به آمار غیررسمی رو به افزایش ابتلا به ویروس اچ.پی.وی، مهمترین راه جلوگیری از آن، تک پارتنری است. هرچند نمیتوان پیشینه پارتنر را در خصوص روابط جنسی تضمین کرد و بر همین اساس، تمامی افراد (مردان و زنان) در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند.»
به گفته وی، «یکی از باورهای اشتباه، که باعث میشود از واکسیناسیون سراسری این ویروس جلوگیری شود، در خصوص تزریق واکسن است. عموم مردم فکر میکنند با تزریق واکسنهای اچ.پی.وی، راه برای روابط جنسی گسترده و متعدد باز خواهد شد. در حال حاضر با توجه به کاهش سن رابطه جنسی و شیوع روابط جنسی متعدد، این روابط به صورت کلی وجود دارند. با تزریق این واکسن، امنیت و سلامت جنسی جامعه بیشتر شده و جامعهای دچار مشکلات متعدد وابسته به این ویروس نخواهیم شد.»
وی با اشاره به انواع روشهای ابتلا به ویروس اچ.پی.وی، مهمترین عامل ابتلا به این ویروس را رابطه جنسی دانست و تاکید کرد: «این روابط میتوانند دهانی، مقعدی و تماس پوستی ناحیه تناسلی باشند. توجه داشته باشید که روابط جنسی محافظت شده هم نمیتوانند از ابتلا به ویروس جلوگیری کنند. لیزرهایی که به صورت رول هستند و روی پوست بدن فرد کشیده میشوند در صورتی که بدون استریل شدن برای دیگران هم مورد استفاده قرار بگیرند، امکان انتقال ویروس را بالا میبرند.»
این کارشناس مامایی توضیح داد: «تحقیقات نشان داده است، دستگاههای آندوسکوپی یا سونوگرافی که به صورت واژینال انجام میشوند در صورت استریل نشدن میتوانند ناقل اچ.پی.وی باشند. توجه داشته باشید وسایل بهداشتی در مراکز درمانی معمولا استریل میشوند؛ اما بیشترین شیوع ویروس از طریق روابط جنسی و لیزرهای ناایمن است.»
وی سویه ۱۶ و ۱۸ اچ.پی.وی خطرناکترین سویه این ویروس دانست و افزود: «سویه ۱۶ و ۱۸ تا ۷۰ درصد احتمال سرطان دهانه رحم را به دنبال داشته و تقریبا ۹۰ درصد سرطانهای ناحیه حلق مربوط به سویه ۱۶ اچ.پی.وی است. سویه ۶ و ۱۱ در افرادی که رابطه دهانی داشتهاند، زگیل در ناحیه تناسلی و حلقی را به همراه خواهد داشت.»
دکتر طزری در مورد اهمیت واکسن در جلوگیری از شیوع این بیماری توضیح داد: «با توجه به کاهش سن روابط جنسی و افزایش احتمال ابتلا به ویروس اچ.پی.وی لازم است این ویروس، مثل بسیاری از ویروسهای دیگر که با انجام واکسیناسیون ریشهکن شدند، تحت واکسیناسیون ملی [سراسری] قرار گیرد تا از بحران سلامت، که ممکن است در آینده با آن مواجه شویم جلوگیری شود.»
به گفته وی «در کنار واکسنهای خارجی با مبالغ بالا کشور ما واکسن دو سویه این ویروس، که برای جلوگیری از ابتلا به سرطان است، را تولید کرده است که ایمنی بدن شخص را به نسبت فردی که هیچ واکسنی تزریق نکرده است بالا میبرد. واکسنهای ایرانی کمتر از یک میلیون تومان است و در حال حاضر قیمت واکسنهای خارجی ۴سویه حدود ۴میلیون تومان و ۹سویه حدود ۸ میلیون تومان است.»
طرزی اضافه کرد: «با توجه به اینکه فرد مبتلا به اچ.پی.وی در روند درمان باید هزینههای بسیار گزافی در زمینه آزمایش اچ.پی.وی، قیمت داروهای مکمل و واکسیناسیون پرداخت کند و این هزینهها به مدت دو سال برای فرد ادامه داشته و استرس زیادی را برای فرد به همراه دارد، وزارت بهداشت و درمان میتواند با انجام واکسیناسیون ملی [سراسری] از بروز مشکلات فردی و اجتماعی جلوگیری کند.»
پنهانکاری حکومت و شیوع ویروس زگیل تناسلی
با اینهمه به دلیل پنهانکاری حکومت در ارائه آمار دقیقِ مبتلایان به ویروس اچ.پی.وی در کشور آمار درستی وجود ندارد اما تقریبا یک دهه پیش، مصطفی اقلیما رئیس وقت انجمن مددکاری اجتماعی ایران آمار غیررسمی مبتلایان به این ویروس را دستکم یک میلیون نفر اعلام کرده بود. وی آن زمان هشدار داده بود که این ویروس در آستانه تبدیل شدن به یک «اپیدمی» در کشور است.
این درحالیست که علی مطلق رییس اداره مدیریت سرطان وزارت بهداشت در آبان ۱۴۰۱ میزان شیوع سرطان دهانه رحم در کشور را تنها ۸ درصد اعلام کرده و به وبسایت خبرآنلاین گفته بود: «سرطان دهانه رحم که عمدتا در میان زنان میانسال در گروه سنی ۴۰ تا ۶۰ سال به چشم میخورد، شیوع خیلی بالایی در کشور ما ندارد اما نرخ شیوع ویروس اچ.پی.وی در کشور ما بر اساس چند مطالعهای که انجام شده، حدود ۸ درصد است و از آنجا که عفونت اچ.پی.وی مهمترین عامل بروز کانسر سرویکس (سرطان دهانه رحم) است باید اقدامات لازم برای تشخیص زودهنگام و در صورت پیدا کردن ضایعات پیش بدخیم، درمان آنها انجام شود. درواقع میتوانیم به اختصار بگوییم که شیوع اچ.پی.وی شاخص مهمتری است برای انجام مداخلات مرتبط با سرطان دهانه رحم نسبت به بروز این سرطان.»
در مقابل، دکتر علی آذین متخصص پزشکی اجتماعی و سکسولوژیست همان زمان شیوع این ویروس را در جامعه به مراتب بیشتر از ۸ درصد دانسته و تاکید کرده بود: «تجارب شخصی من و همکاران در کار بالینی طبیعتاً قابل تعمیم به آنچه در جامعه در حال اتفاق افتادن است نخواهد بود اما میتواند سرنخی برای توجه بیشتر مسئولین نظام سلامت باشد. نمیدانم آمار وزارت بهداشت بر مبنای چه پژوهشی است؛ اما خیلی خوش بینانه به نظر میرسد. شیوع برآورد شده در مطالعات مراکز تحقیقاتی دانشگاهی به مراتب بیش از این بوده است. صرف نظر از این رویکردهای محافظه کارانه در اطلاع رسانی و ایجاد درک خطر در مردم، با تغییر سریع در الگوهای رفتار جنسی در جامعه، گسترش سریع آلودگی با این ویروس امری حتمی است.»
در همین ارتباط، کیهان لندن در آذرماه ۱۴۰۲ با انتشار گزارشی به نقل از یک پزشک ساکن تهران نوشت: «اغراق نیست اگر بگویم روزانه حداقل ۹ تا ۱۰ بیمار مبتلا به ویروس اچ.پی.وی به مطب من مراجعه میکنند که عمدتا از میان مردان هستند. در سالهای پیش شاید در طول هفته ۱۰ بیمار مراجعه میکردند اما اکنون این تعداد را به صورت روزانه ویزیت میکنم.»
به گفته یک مربی تربیت بدنی نیز «در حال حاضر در به در دنبال واکسن برای بچههای نوجوان خانواده هستیم که قیمتاش سر به فلک میزند و نایاب است، اینهمه در حالیست که هیچ آموزشی برای پیشگیری از شیوع این ویروس نیست.»
یک پزشک متخصص نیز نتیجهی سیاستهای حکومت مبنی بر افزایش جمعیت، افزایش «سوزاک، سیفلیس و زگیل تناسلی» را دانست.
همان زمان، دکتر مهدیار سعیدیان پزشک فعال مستقل صنفی و سردبیر ماهنامه «دانستنیهای پزشکی» در صفحه ایکس خود نوشته بود: «تقریبا روزی نیست که بیمار «زگیل تناسلی» نداشته باشم. از مردهای مجرد تا زنان سکس وورکر و حتی زوجها. واکسن «گارداسیل» خارجی نایاب و هر دوزش تا هشت میلیون تومان رسیده است. «پاپیلوگارد» داخلی هم کمیاب و تاییدهی جهانیاش مبهم است. انگار در کوتاه مدت بایستی منتظر موج سرطان گردن رحم و آلت و مقعد باشیم.»
اعلام افزایش بیماریهای مقاربتی و بحران رایگان نبودن واکسن سرطان دهانه رحم
اجرای سیاستهای افزایش جمعیت در چند سال اخیر علاوه بر نقض حقوق شهروندی در تصمیمگیری برای فرزندآوری و اجبار در دستیابی به جمعیت مورد تأیید نظام، ابعاد گستردهتر و خطرناکتری به خود گرفته است.
در همین ارتباط با ممنوع شدن ارائه رایگان وسایل پیشگیری از بارداری، در همین مدت کوتاه بطور چشمگیری بیماریهای مقاربتی از جمله زگیل تناسلی، افزایش یافته است. به گفته مسعود مردانی رئیس انجمن متخصصین میکروبیولوژی بالینی و بیماریهای عفونی: «واکسن اچ.پی.وی (سرطان دهانه رحم) به صورت رایگان در کشور ما در دسترس نیست. این واکسن قبلا قیمت کمتری داشت اما به دلیل بالا رفتن نرخ ارز به یک تا ۱/۵ میلیون در هر دوز افزایش پیدا کرده است.»
با این سیاست ممنوعیتها و تبلیغ و تطمیع برای فرزندآوری، اگرچه حکومت ممکن است در افزایش جمعیت به هدف خود برسد اما در ارتباط با کیفیت و سطح زندگی، آیندهی ایران را مردمانی تشکیل خواهند داد که در کودکی محروم از هرگونه امکانات و تسهیلات برای رشد فکری و بالندگی بودهاند.
اچ.پی.وی یا «ویروس پاپیلوم انسانی» گروهی از ویروسها است که پوست و مخاط مرطوب مانند مقعد، دهانه رحم، دهان و گلو را تحت تاثیر قرار میدهد. نزدیک به ۱۰۰ نوع از این ویروس وجود دارد که حدود ۴۰ نوع آن میتواند ناحیه تناسلی را مبتلا کند. این ویروس قدرت سرایت بالایی دارد و عفونت ناحیه تناسلی با انواع خاص مانند نوع ۱۶ و ۱۸ آن میتواند باعث سرطان سرریکس یا زگیل تناسلی شود؛ هرچند متخصصان استفاده از کاندوم در تماس جنسی را سبب کاهش انتقال اچ.پی.وی میدانند اما معتقدند که اثر پیشگیریکننده کامل ندارد زیرا این ویروس، در تمام مناطق اطراف ناحیه تناسلی و مقعد وجود دارد و کاندوم، تمام این نواحی را پوشش نمیدهد.