سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور از ۲۱ هزار میلیارد تومان خسارت سیل طی سه سال گذشته در ایران خبر داده است.
حسین ظفری سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور برآورد خسارت سیل در کشور در سه سال گذشته را حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان اعلام کرده است. دولت در نظر دارد صنایع آب‌بر را ترغیب به سرمایه‌گذاری در طرح‌های آبخیزداری و مهار آب‌های روان کند.
خبرگزاری «ایرنا» گزارش داده که سیلاب در پنج سال گذشته به یکی از پر تکرارترین حوادث غیرمترقبه در کشور تبدیل شده است؛ سیل ویرانگر فروردین ۹۸ که پنج استان کشور از جمله خوزستان، لرستان و گلستان را درگیر کرد؛ سیلاب‌های فصلی در سیستان و بلوچستان؛ سیل امامزاده صالح تهران در تابستان ۱۴۰۱ و به تازگی سیل مشهد و حتی سیل جاده چالوس و سوادکوه در مرز استان های مازندران و تهران نمونه بارز از سیلاب‌هایی است که نه فقط خسارات مالی بر جای گذاشته‌اند بلکه مرگ هموطنان را نیز در پی داشته‌اند.
تغییرات اقلیمی در کنار سیاست‌های نادرست جمهوری اسلامی سبب بروز سیلاب‌های ویرانگر در سال‌های اخیر شده است. برای نمونه در سیل بهار امسال در مشهد کوه‌خواری و ساخت و سازهای غیرمجاز در کوه‌های جنوب این شهر عامل جاری شدن سیلابی گسترده به درون شهر و بروز خسارت‌های مالی و جانی شد.
محمود ارجمندی فعال محیط زیست و کارشناس شهرسازی به روزنامه «هم‌میهن» گفت: «ساخت کمربند جنوبی مشهد یک پروژه طولانی‌مدت است و هدف مدیریت شهری از اجرای آن، روان‌شدن ترافیک در حاشیه شهر مشهد بود، اما ترافیک داخل مشهد هم با اجرای این پروژه سنگین شده است. شش سال پیش آقای پژمانفر، نماینده مشهد و شورای شهر وقت هم قول دادند که پروژه خرید و فروش املاک ارتفاعات جنوبی و تخریب این محدوده برای همیشه متوقف شود. شهرداری هم درختکاری‌هایی انجام داد و فضای سبز ایجاد شد، اما با آمدن شورای شهر جدید روند ساخت‌وسازها شدت گرفته است.»
به گفته وی «منطقه سیدی همیشه مسیر پخش سیلابی بوده که از داخل شهر مشهد عبور می‌کرد و به‌سمت کال قره‌خان می‌رفت، اما امروز این کانال به صورت کامل دفن و به یک کانال بسیار باریک در زیرزمین تبدیل شده است. کال قره‌خان یک کانال فصلی سیلابی بود و ۱۰۰ سال پیش برای جمع‌آوری سیلاب احداث شده بود تا این آب را از ارتفاعات جنوبی جمع و به‌سمت کشف‌رود ببرد. سرچشمه این کانال در بلوار فلسطین مشهد است، اما امروز به صورت کامل دفن و روی آن ساخت‌وساز شده و به یک کانال خروجی تبدیل شده که آب را از مشهد خارج می‌کند؛ به این ترتیب در بافت مرکزی مشهد هم خطر شدیدی وجود دارد و اگر مدیریت شهری فکری برای آن نداشته باشد و به دوران ترسالی برگردیم که زمانش مشخص نیست، مشهد خسارت زیادی می‌بیند.»
فاجعه‌ی سیل و ناکارآمدی مسئولان در مشهد؛ مقامات به دنبال مقصر می‌گردند!
پس از بروز سیل در جاده کرج – چالوس در هفته آخر خردادماه امسال نیز اعظم بهرامی کارشناس محیط زیست در توضیحی در شبکه «ایکس» با اشاره به اینکه در مورد سیل جاده چالوس نکاتی وجود دارد که تقریبا در مورد تمام جاده‌ها، مسیرهای کوهستانی و استان‌های شمال ایران حاکم است نوشت: «ساخت و ساز گسترده در حریم رودخانه و جنگل و تجاوز به زمین‌ها برای ساخت ویلا و ساختمان و تغییر کاربری گسترده زمین‌ها شده است زخمی همیشه خونین بر پیکر این استان‌ها.»
به گفته بهرامی، در همین استان مازندران، جمعیت در عرض دو دهه سه برابر شده است. مساحت جنگل تنها در مازندران در دو دهه اخیر ۲۲ درصد کاهش یافته است. بنا به قوانین برای تعیین حریم رود و تعیین داغاب، نشان دهنده ماکزیمم حریم طبیعی رودخانه یک پایش ۲۵ ساله نیاز است؛ این قانون نخست، توسط خود وزارت نیرو و سازمان آبفا که مسئول حفاظت رودها هستند نقض می‌شود.
این فعال محیط زیست در ادامه توضیح داده: «تغییر اقلیم، تغییر الگوی بارش، تنش‌های دمایی، حتی اثرش بر پوشش گیاهی با تخریب زمین، رشد خارج ظرفیت جمعیت، به تعویق انداختن تمهیدات ضروری مثل کنترل مسیر رودها، لایروبی، تثبیت کوهپایه‌های منتهی به جاده و پل، تثبیت خاک ( با کاشت گیاهان، جلوگیری چرای بی رویه، تقویت آبخوان‌ها و..)، جمع‌آوری زباله‌های رها شده در مسیر رودها و نزدیک پل‌ها امروز ما را بعد هر بارش باران معمولی هم گرفتار بحران معادل یک سونامی می‌کند.»
از سوی دیگر تغییرات اقلیمی نیز تعداد سیلاب‌ها را افزایش داده است. برای نمونه در اتفاقی نادر روز جمعه ۲۲ تیرماه به دلیل بارندگی شدید در استان خراسان «رضوی» روستاهای اطراف مشهد با سیلاب روبرو شدند.
رضا عباسی نیشابوری سرپرست اداره کل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی پس از این سیلاب از وارد شدن خسارات سنگین به خودروهای گرفتار در سیل امروز روستاهای اطرف مشهد خبر داد.
او گفت که در کلات در منطقه گردشگری ارتکند حدود ۳۵ خودرو به علت تخریب مسیر از جنگل امکان برگشت ندارند و جهت حفظ امنیت جانی مردم، خانواده‌ها به صورت رایگان به آلاچیق‌ها و مهدیه‌ها دعوت شدند. در دره شمخال قوچان هم حدود ۱۰۰ گردشگر در روان‌آب‌ها گرفتار شدند.
سرپرست اداره کل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی تأکید کرده بود که با توجه به تغییرات اقلیمی، بارش‌ها، بارش‌های رگباری شدید است و حجم آب زیاد است، بنابراین مردم باید توجه کنند که زمانی که هشدار نارنجی صادر می‌شود از رفتن به مناطق گردشگری تفرجگاهی اجتناب کنند.
در مازندران نیز طی روزهای گذشته بارندگی‌های شدید و جاری شدن سیل در لاریجان خبرساز شده است. همچنین سازمان هواشناسی برای روزهای آتی هشدارهایی درباره بارش‌ها در شرق کشور داده است.
حسین ظفری سخنگوی سازمان مدیریت بحران گفته در سال ۱۴۰۰ وقوع ۵۵۵ مورد، در سال ۱۴۰۱ حدود ۶۷۵ سیلاب و در سال گذشته ۳۱۶ مورد سیلاب در کشور اتفاق افتاد که بیشتر آنها در سیستان و بلوچستان و فارس بوده است.
حسین ظفری مجموع خسارات وارد به کشور از سیل سه سال اخیر را ۲۱ هزار میلیارد تومان اعلام کرد و گفته که بیشتر این خسارات در حوزه زیربنایی و راه‌ها بوده است.
به گفته سخنگوی سازمان مدیریت بحران به دلیل اهمیت سیلاب و خسارت‌های ناشی از آن، برنامه جامع مقابله با سیلاب تنظیم شده و در دست اجرا است. یکی از مهترین برنامه‌های دولت برای مهار سیلاب‌ها سرمایه‌گذاری صنایع آب‌بر در طرح‌های آبخیزداری و مهار روان آب‌ها است.
بر اساس توضیحات سخنگوی سازمان مدیریت بحران در این طرح اشخاص، شرکت‌ها و مجموعه‌های بزرگ صنعتی که نیازمند آب هستند، برای احداث آب‌بند و سدهای کوچک سرمایه‌گذاری می کنند و در مقابل سهم آب خود را می برند.
همچنین کارخانه‌های پتروشیمی و صنایع فولادی که نیازمند آب هستند، سالانه مبالغ زیادی برای خریداری آب پرداخت می‌کنند و می‌توانند با سرمایه گذاری در طرح های مهار آب، به همان میزان از آب‌های جمع آوری شده، استفاده کنند.
