دبیرکل خانه پرستار از محرمانه شدن آمارهای حوزه پرستاری از جمله آمار خودکشی و مهاجرت خبر داده است.
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار در گفتگو با وبسایت «تابناک» گفته برخی آمارهای حوزه پرستاری از جمله آمار خودکشی، مهاجرت و… غیرقابل انتشار است.
او بدون توضیح درباره اینکه این ممنوعیت از سوی کدام سازمان یا نهاد صورت گرفته گفته «در هیچ بخشی از نظام سلامت ایران شفافیت وجود ندارد و این ساختار آلوده به رانت و فساد و… است و رستم دستان هم اگر وزیر بهداشت شود با این سیستم غیرشفاف و آلوده کاری نمی‌تواند پیش ببرد.»
او برای نمونه گفته «در بسیاری از کشورهای اروپایی فیش پزشکان در دسترس عموم مردم قرار می‌گیرد، اما در ایران ۷۵۰ هزار میلیارد گردش حساب وجود دارد، اما هیچکس نمی‌داند این پول‌ها به کجا می‌رود! نکته جالب اینکه حتی دیوان محاسبات هم در جریان جزئیات این گردش حساب‌ها نیست چراکه دانشگا ه‌های علوم پزشکی را از حساب کشی مستثنی کرده بودند.»
محمد شریفی مقدم درباره آمارهایی که حالا محرمانه شده‌اند به خودکشی پرستاران اشاره کرده و گفته «در بحث خودکشی آمار خودکشی پرستاران به مراتب بیشتر از خودکشی پزشکان است، اما نمی‌توان از جزئیات آن سخن گفت.»
دبیرکل خانه پرستار همچنین درباره آمارهای استخراج شده در یک پژوهش انجام شده در دهه هشتاد گفت: «در اوایل دهه هشتاد یک بررسی انجام شد طبق آن بیش از ۳۵ درصد پرستاران خشونت فیزیکی و ۹۰ درصد پرستاران در عرض کمتر از شش ماه خشونت کلامی را تجربه کردند؛ این آمار قطعا در سال‌های اخیر دچار افزایش فراوانی شده است.»
شریفی مقدم درباره آمارهایی که به تازگی از سوی نظام پرستاری درباره مهاجرت پرستاران اعلام شده گفت که آمار اعلامی این سازمان قطعا حداقل آمار است و آمار واقعی حداقل دو برابر این آمار است چرا که این سازمان تنها پرستارانی که برای مهاجرت به دنبال تاییدیه نظام پرستاری هستند را به عنوان آمار مهاجرین اعلام می‌کند این در حالیست که پذیرش در بسیاری از کشورها نیازی به این تاییدیه نیست.
فریدون مرادی عضو شورای عالی نظام پرستاری به تازگی با بیان اینکه «دولت آینده به داد پرستاران برسد»، گفته بود «ماهانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر از پرستاران مهاجرت می‌کنند.»
هر ماه ۲۰۰ پرستار بار سفر می‌بندند؛ دستمزد ناچیز و شرایط دشوار کار مهمترین دلایل مهاجرت پرستاران
فریدون مرادی توضیح داده بود که «یکی از مطالبات مهم پرستاران، اجرای صحیح قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری است. مدت زمان زیادی است که تعرفه خدمات پرستاران به حساب پرستاران واریز نشده است و بیش از یک سال است که این تعرفه، به دست پرستاران نرسیده است. علاوه بر این، رفاهیات همکاران پرستار اصلاً مناسب نیست.»
او حقوق اضافه‌کاری پرستاران را از دیگر مشکلات این صنف دانسته و گفته بود «حق اضافه کاری پرستاران نیز بسیار کم است و در شأن پرستاران نیست؛ اکنون یک پرستار با سابقه ۲۵ سال، به ازای هر ساعت اضافه کار ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان پول دریافت می‌کند که مبلغ بسیار پایینی است و از همین مبالغ نیز مالیات کسر می‌شود.»
عضو شورای عالی نظام پرستاری افزوده بود که کمبود شدید نیروی پرستاری نیز یکی از معضلات مهم جامعه پرستاری است که بار آن را جامعه پرستاری به دوش می‌کشد زیرا فشار کاری ناشی از کمبود نیرو را باید سایر پرستاران در قالب اضافه کاری جبران کنند و این موضوع نیز به صورت اضافه کاری اجباری به پرستاران تحمیل می‌شود.
وی با اشاره به رقم بالای مهاجرت پرستاران که به ۲۰۰ تن در طول یک ماه رسیده گفته بود: «به ازای هر دانشجوی پرستاری ۱.۵ تا ۲ میلیارد تومان بابت تحصیل و آموزش هزینه می‌شود اما به راحتی این نیروهای جوان آموزش دیده را که سرمایه کشور هستند از دست می‌دهیم و به کشورهای همسایه می‌روند.»
پرستاران از جمله اقشاری هستند که با دستمزدهایی که ناعادلانه می‌خوانند، زیر فشار سنگین کاری قرار دارند که مهاجرت گسترده تنها یکی از آثار این شرایط است. شیفت‌های طولانی و اضافه‌کاری تحمیلی سبب رواج پدیده مرگ ناشی از خستگی کار معروف به «سندروم کاروشی» در میان پرستاران ایرانی شده است.
«کاروشی» در زبان ژاپنی به معنای مرگ ناشی از کار زیاد است، سندرومی به همین نام، به مرگ ناگهانی ناشی از کار حرفه‌ای گفته می‌شود. دلیل پزشکی اصلی مرگ‌های کاروشی، عبارت از سکته قلبی و سکته مغزی ناشی از فشار روانی و رژیم لاغری است.
این پدیده، علاوه بر ژاپن، در کره جنوبی و چین نیز شایع است و به نظر می‌رسد اکنون در ایران نیز در میان پرستاران شایع شده است.
محمد شریفی مقدم اردیبهشت امسال و همزمان با روز جهانی پرستار در گفتگو با روزنامه «اعتماد» گفته بود «استاندارد جهانی اروپا، ۱۰ پرستار به ازای هزار نفر جمعیت است که البته در بعضی کشورها مثل بلژیک و دانمارک، به ازای هزار نفر جمعیت حدود ۱۱ یا ۱۲ پرستار دارند که قطعا با چنین وضعی، خدمت رسانی در این کشورها در سطح بسیار مناسبی است . استاندارد سازمان بهداشت جهانی هم حداقل ۳ پرستار و بطور میانگین، ۵ الی ۶ پرستار به ازای هزار نفر جمعیت است که امروز در کشورهای گرجستان و ارمنستان که از نظر کیفیت و سطح خدمات پزشکی، سال‌ها از ما عقب‌ترند این استاندارد رعایت می‌شود در حالی که طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال ۲۰۱۸ در ایران ۱/۶ پرستار به ازای هزار نفر جمعیت فعال بوده و در واقع، تعداد پرستاران ما، معادل نصف حداقلی است که سازمان بهداشت جهانی تعیین کرده است.»
او توضیح داده بود که «حتی برابرسازی تعداد پرستار و تخت بیمارستانی هم نشان می‌دهد که تعداد پرستار در کشور ناکافی است چون به ازای هر تخت بیمارستانی باید ۲/۲ پرستار فعال داشته باشیم که از این تعداد، ۰/۴ نفر، نیروی غیرحرفه‌ای و کمک‌بهیار است و بنابراین، برای هر تخت بیمارستانی باید ۱/۸ پرستار داشته باشیم که امروز این عدد بطور میانگین ۱/۱ است.»
جدا از کمبود پرستار که فشار کاری مضاعفی را به پرستاران وارد و حتی «جان» آنها را به بازی گرفته، پرستاران حقوق ناچیزی هم دریافت می‌کنند بطویکه به گفته محمد شریفی مقدم، «امروز در ایران، پرستاران کمترین حقوق را نسبت به کارکنان دولت می‌گیرند و حقوق ثابت پرستاران، حتی از حقوق معلمان هم کمتر است با وجودآنکه در تمام کشورها، پرستاری به عنوان یک شغل سخت، استرس‌آور و پر خطر شناخته می‌شود.»
محمد شریفی مقدم تأکید کرده بود دستمزد پرستاران رسمی و استخدام شده ۱۶ میلیون تومان و حقوق پرستار شرکتی و پیمانی حدود ۱۲ میلیون تومان است که با دلار ۶۰ هزار تومانی، حقوق ۱۲ میلیون تومانی معادل ۲۰۰ دلار است و حتی پرستارانی که سه شیفت در روز کار می‌کنند، حقوق پایان ماه‌شان معادل ۹۰۰ دلار است.
