کتایون حلاجان – روز به روز بر شمار هنرمندان ایرانی در تبعید اضافه میشود. نوازندگان، نویسندگان، خوانندگان، هنرمندان هنرهای تجسمی، بازیگران و دست اندرکاران سینما اگر زنده ماندهاند و در زندان نیستند، یکی پس از دیگری یا بیکار و خاموش و خانهنشین و یا مجبور به ترک ایران شدهاند.
یکی از صدابرداران ساکن پاریس که نمیخواهد ناماش فاش شود و در تظاهرات سال ۱۴۰۱ در تهران زخمی شده است به کیهان لندن میگوید: «دفاتر سینمای مستقل تقریبا همه در حال بسته شدن هستند. هنرمندان مستقل دیگر نمیتوانند و نمیخواهند کار کند. بسیاری از آنان در این دو سال اخیر خانهنشین شدهاند، فضای بسیارغمانگیزی بر ایران حاکم است. اما ایران مانند کوه آتشفشانی است که از زیر در حال جوش و خروش است و به زودی فواران خواهد کرد.»
در همین ارتباط، روز ۲۴ ژوئیه «آتلیه هنرمندان در تبعید» در پاریس روز خود را به ایرانیان و هنر آنها در تبعید اختصاص داده بود.
در بخش موسیقی هورا میرشکاری و بابک امیر مبشر به روی صحنه رفتند. در بخش هنرهای تجسمی نمایشگاهی از نقاشیهای نفیسه ملکی جو در حیاط آتلیه برپا بود و همچنین یونس فقیهی هنرمند چند رسانهای کلاس کالیگرافی خط فارسی برگزار کرد.
یونس فقیهی میگوید: «مسترکلاس کالیگرافی خط فارسی در ادامه پروژهای است که از زمان کووید۱۹ با اسم تابستان فرهنگی شروع شد و پس از آن نیز ادامه پیدا کرد. سوژه امسال مرتبط با بازیهای المپیک است. ورزشکارانی که خارج از قوانین دیکتاتوری کشور خود فعالیت کنند و زیر پرچم سفید بازی میکنند، درواقع از المپیک استفاده کردند تا پیامیسیاسی و اجتماعی را به گوش جهانیان برسانند.»
یونس فقیهی هنرمند چندرسانهای است که حدود ۱۵ سال است در فرانسه زندگی میکند. او در جریان خیزش ملی ۴۰۱ در ایران یکی از هنرمندانی بود که حضوری فعال داشت. نقاشیهای دیواری از جانباختگان یکی از کارهای اوست. او همچنین سال گذشته در سالن عمومی شرکت «هوس» که یک کمپانی تبلیغات و روابط عمومی است، مجسمهای به یاد خدانور لجهای با نام «تندیس آزادی» طراحی و نصب کرد.
در بخش موسیقی هورا میرشکاری خواننده به همراه بابک امیر مبشر نوازنده و آهنگساز برنامه اجرا کردند. شعرهایی از پیام سیستانی شاعر، پژوهشگر و زبانشناس سیستانی مقیم نروژ و همینطور از فروغ فرخزاد شاعر معاصر ایرانی با آهنگسازی و تنظیم بابک امیرمبشر هنرمند مقیم فرانسه و مؤسس گروه موسیقی «منوشان» روی صحنه اجرا شد. در یکی از اجراها کاوه کاووسی هنرمند نقاش و نوازنده تنبور نیز به صورت بداهه قطعهای را اجرا کرد.
هورا میرشکاری هنرمند نقاشی، پروفورمر و خواننده است و از سال ۲۰۱۶ ساکن کشور فرانسه است. او در زابل واقع در استان سیستان و بلوچستان به دنیا آمده و اولین زنی از این استان است که به روی صحنه رفته است.
هورا میرشکاری به کیهان لندن میگوید: «من اهل زابل هستم. منطقهای محدود، بسیار مذهبی و مردانه. سیستان دارای پیشینه تاریخی کهن است اما امروز به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی (هممرزی با افغانستان) به حدی مورد تحقیر دولت جمهوری اسلامی در ایران قرار گرفته که در رسانههای ایران از آن به عنوان منطقهای محروم و خطرناک یاد میشود.»
وی همچنین توضیح میدهد که «در زبان سیستانی ریشههای کهن زبان فارسی قابل تحقیق است. الفبای عربی که زبان فارسی با آن نوشته میشود، توانایی نوشتن این زبان را ندارد و تا کنون خط این زبان نوشته نشده و ما آن را به عنوان زبان گفتاری و شفاهی میشناسیم. موسیقی در این منطقه امری حرام و گناه است. خوانندگی در سیستان امری بد محسوب میشود و تا کنون هیچ زنی جرأت انجام آن را در سیستان نداشته است.»
هورا میرشکاری در ادامه میگوید: «من به عنوان یک زن باید نخست با خانواده متعصب و مردسالار مبارزه میکردم و سپس با اجتماع… گاه احساسی تنهایی میکنم، اما آنقدر لذت آزادی شیرین است که وقتی برای اولین بار صدایم را آزادانه رها کردم، خودم را در آغوش گرفتم و با خودم به صلح رسیدم. وقتی آزادی را تجربه میکنید و طعم آن را میچشید دیگر هرگز نمیتوانید به عقب برگردید. دیگر کسی نمیتواند آن را از شما بگیرد و محدودتان کند.»
وی درباره آلبوم خود توضیح میدهد: «نخستین آلبوم من شروعی برای از بین بردن تابوها و محدودیتها خصوصا در منطقهای است که من در آنجا به دنیا آمدم. مطمئن هستم در آینده زنان و دختران سیستانی شهامت و قدرت شکستن تابوها را پیدا خواهند کرد.»
«پلپلاسی» که در یکی از ترانههایش از وی میخواهد تا دردهایش را برداشته و با خود ببرد، به معنی پرنده/ پرستو است.