فیروزه نوردستروم- کوروش یغمایی، آهنگساز ترانهسرا و خواننده ایرانی که در دهه ۵۰ فعالیت هنری خود را آغاز کرد با وقوع انقلاب ۱۳۵۷ برخلاف بسیاری از هنرمندان عرصه موسیقی پیش از انقلاب از کشور مهاجرت نکرد. بیلبورد، هفتهنامه تخصصی موسیقی با انتشار گزارشی نوشته است که احتمال میرود مدیران آکادمی ملی علوم و هنرهای ضبط (گِرَمی آواردز) برنامه ویژهای برای این خواننده و آهنگساز نامدار ۷۷ ساله ایرانی در «گرمی ۲۰۲۵» برگزار کنند.
در ادامه گزارش هفتهنامه «بیلبورد» با اشاره به ترانه «گل یخ» بر اساس شعری از مهدی اخوان لنگرودی که در سال ۱۳۵۲ معروف و محبوب شد، آمده است: «پس از محبوبیت و ترند شدن قطعه «گل یخ» در جهان، حالا مدیران «گرمی» از طریق خبرنگاران ایرانی، تلاشهایی برای ارتباط گرفتن با این خواننده و موزیسین سرشناس ایرانی را آغاز کردهاند.»
بر اساس این گزارش، پخش ملودی ترانه «گل یخ» در صفحات باشگاههای معتبر فوتبال اروپا در ماههای اخیر باعث شد تا این ستارهی راک ایرانی ترند یک اخبار موسیقی و فوتبال جهان شود.
صفحه رسمی پاریس ۲۰۲۴ در اینستاگرام نیز در روزهای نخست برگزاری بازیهای المپیک در یک پست با استفاده از موزیک «گل یخ»، فرآیند افتتاحیه ارقابتهای بازیهای المپیک ۲۰۲۴ را توضیح داد.
در سال ۱۳۹۲ هفتهنامه «بیلبورد» با کورش یغمایی به عنوان بنیانگذار راک فارسی و البته به مناسبت انتخاب وی به عنوان یکی از ۵۰ خواننده راک اول دنیا گفتگو کرده بود.
کورش یغمایی در انتهای این گفتگو درباره ممنوعیت فعالیت خود در ایران گفته بود: «به نظرم کمتر مردی است که تاب و تحمل خاموش شدن (صدای) کارش و وارونه شدن رویا (آرزوها)یش را داشته باشد. در هیچ کلامی نمیگنجد. در این دوران بعضی از آهنگهایم را با کاست چهار تراک ضبط کردم. خندهدار بود ولی من انجامش دادم. یک پرنده دستآموز خانگی هم که مجاز به پرواز نباشد، با گذشت زمان، پرواز را فراموش میکند. گرچه پرواز بخش جدانشدنی پرنده است و پرنده بدون پرواز پرنده نیست.»
هفتهنامه «بیلبورد» درباره تاریخچه تولید «گل یخ» به روایتهای متفاوتی اشاره کرد و نوشت: «قطعه شعری از مهدی اخوان لنگرودی به دست کوروش میرسد و این بمب موسیقی در سال ۱۳۴۸ خورشیدی، با ساخته شدن ترانه «گل یخ» در جهان صدا میکند! و سلیقههای سختپسند آمریکایی و اروپایی را شیفته خود میسازد بطوری که به محض شنیدن این آوای پارسی نمیتوانند نسبت به این اثر، بیتفاوت بمانند و آن را ستایش نکنند. حتی در گوشه و کنار دنیا تلاش میشود که با گیتار یا سازی دیگر، همچون کوروش، «گل یخ»« را بنوازند و بخوانند!»
حالا با بازنشر این اثر در رسانههای مهم موسیقی جهان، نام کورش یغمایی بار دیگر مورد توجه قرار گرفته و باید تا «گرمی ۲۰۲۵» منتظر ماند و دید که آیا این حجم از اتفاقات خبری، در این مراسم جهانی مورد توجه قرار خواهد گرفت یا نه.
«گل یخ» به تمرین باشگاههای بزرگ اروپا هم رسید
جدا از اینکه تا کنون بسیاری از هنرمندان غربی در اروپا و آمریکا برخی ترانههای مشهور کوروش یغمایی به ویژه «گل یخ» را به زبان فارسی بازخوانی و اجرا کردهاند در چند ماه اخیر نیز صفحات اینستاگرامی باشگاههای منچسترسیتی، لیورپول، اینتر میلان، یوونتوس و صفحه رسمی اینستاگرام جام جهانی فوتبال زنان، ویدئوهایی با آهنگ ترانه معروف «گل یخ» را منتشر کردند که با استقبال گسترده کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی مواجه شده است.
کوروش یغمایی نیز در صفحه شخصی خود در اینستاگرام ویدئوهایی از حساب اینستاگرام باشگاههای بینالمللی فوتبال اروپا را بازنشر کرده که در آنها از موسیقی ترانه «گل یخ» استفاده شده است.
یغمایی که پس از انقلاب اسلامی در ایران سالها از فعالیت هنری ممنوع شده بود، در دهه هفتاد خورشیدی مجوز ساخت و انتشار چند آلبوم موسیقی را تنها برای مدتی کوتاه دریافت کرد و بار دیگر از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از فعالیت ممنوع شد که این ممنوعیت تا امروز ادامه دارد.
این هنرمند سرشناس ایرانی روز سهشنبه ۲۷ تیر ۱۴۰۲ با به اشتراک گذاشتن سه ترانه کودکان در اینستاگرام نوشت: «اوایل انقلاب با ممنوعالکارشدنم همه راههای شرافتمندانه برای ادامه زندگیام به رویم بسته شد و من برای ماندن در سرزمینم که همواره به آن عشق میورزم تنها یک راه به ذهنم رسید که تقریبا نزدیک به کارم یعنی موزیک بود و آن، کار در زمینه کتاب و نوار قصه کودکان بود. البته بدون ذکر نامم! من ممنوعالاسم هم شده بودم. در آن هنگام موزیک و سازهای غربی ممنوع شده بود؛ گرچه در سرودهای انقلابیشان از موزیک و سازهای غربی استفاده میکردند.
همان هنگامی که ریتم ممنوع بود و میبایستی فقط با ضربههای سنج، ریتم را اجرا کنیم.
همان هنگامی که گیتار و حتا گیتار باس ممنوع بود و میبایستی بجای گیتار باس از دست چپ پیانو استفاده کنیم.
همان هنگامی که برای رکورد همین نوار قصهها شبها پنهانی به استودیو میرفتیم و درها را از درون قفل میکردیم؛ چون داشتن ساز جرم بود و آن را سینه دیوار میگذاشتند و با لگد و… میشکستند.
همان هنگامی که نمیتوانستم از خجالت و شرم به گیتار، ساز بیگناهی که همواره یار و همدمم بوده و حالا تکه تکه میشود، نگاه کنم.
همان هنگامی که در استودیو بجای نواختن گیتار از ملودیکای بچگانه بهره میبردم.
و همان هنگامی که…
حالا من بسیار خوشحالم از اینکه بسیاری از سازها از جمله گیتار را به موزیک و خانواده خود باز گرداندم و دیگر از نگاه کردن به گیتار شرم نمیکنم.
اشعار و آهنگ را هم خودم مرتکب شدهام.»
وی که بارها در صفحات خود در شبکههای مجازی به وضعیت آموزش و ارائه موسیقی در مرکز موسیقی وزارت ارشاد انتقاد کرده است، چندی پیش در یکی از پستهای صفحه اینستاگرام خود با اشاره به وضعیت مرکز موسیقی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشت: «ما همواره بر قطار مدرنیته آویزان بودهایم!!!! نه برای سوار شدن و همنشین شدن با مسافران قطار بلیت میخریم (خود را با دانش و فرهنگ جهانی هماهنگ میکنیم) و نه از قطار به پایین میپریم!!! و هنوز هم در حالت آویزان بسر میبریم.»
وی سپس ادامه میدهد: «در زمینه آموزش و شناخت و ارزشیابی هنر و (موزیک) همین بس که در برابر ممنوعیتهای بدون قید زمان استادان و نخبگان موزیک و خانهنشین کردن و شکنجه شدن و دق کردن و در پی آن از میان رفتن گنجینههای بسیاری از دانش و فرهنگ آنها فقط خاموش ماندیم و از هیچکس و هیچ کجا گله و شکایتی که شایسته پشتیبانی و خدای ناکرده تقدیر از این نخبگان موزیک باشد برنخاست و از کسی هم دم بر نیامد (غافل از اینکه موزیک برآمده از امواج میباشد و مهار کردن و به بند کشیدن موجی آزاد و رها خیالی خام بیش نمیباشد.) انگار که بود و نبود موزیک فرق چندانی در زندگی ما نداشته و بطور کلی نیاز چندانی هم به هنر و موزیک نداشتهایم.»
یغمایی در پایان این پست افزوده: «نخبگان هنری همواره به فرهنگ ایران خدمت کردند و هرگز سزاوار چنین واکنشی از سوی مردم نبودند؛ بیتردید سالها است که نتیجه این رفتار ناشایست، نخبهکشی از یکسو و تولید سر و صدا به نام موزیک از سوی دیگر بر همه آشکار شده و همانگونه که خودشان به صراحت میگویند برای ادامه این ویرانگری فقط به جوانان بیکار و جویای نام و فرمانبر نیازمندند که فقط در نقش یک بلندگو ایفای نقش کنند و نه هنرمندی آزاد اندیش.»
کورش یغمایی جزو خوانندگانی است که فعالیت خود را در دهه پنجاه خورشیدی آغاز کرد و در اوج بود که انقلاب ۵۷ روی داد ولی او از ایران مهاجرت نکرد و اگرچه در تمام این سالها در سرزمین خود زندگی کرده اما همین باعث شد که فرصت فعالیت مناسب در موسیقی نداشته باشد.
در سال ۲۰۰۹ کمپانی Now Reords Again در آمریکا آلبومی به نام «زنجیر خودت را بباف» منتشر کرد که شامل پانزده قطعه از موزیسینهای راک سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۴ میلادی میشد. در این آلبوم، ترانه «حجم خالی» از کوروش یغمایی تنها نماینده خاورمیانه بود . انتشار این آلبوم، آغازی برای کشف دوباره کوروش در مغرب زمین شد. این گزینش برای نخستین بار انگیزه ثبت پژوهشی موسیقی مدرن ایران و ورود رسمی آن به گستره موسیقی جهانی تلقی شد.
در سال ۲۰۱۰ جشنواره موسیقی RedBull که در لندن برگزار شد کوروش یغمایی را برای سخنرانی، دریافت جایزه و اجرای موسیقی دعوت کرد.
در سال ۲۰۱۱ آلبوم مستقل کوروش یغمایی با نام «بازگشت از لبه پرتگاه» (Back From The Brink) توسط شرکت Now Again منتشر شد. این آلبوم بهترین تکآهنگهای او طی سالهای۱۹۷۳ تا ۱۹۷۹ است. انتشار این آلبوم مورد ستایش و استقبال گسترده نشریات و وبسایتهای موسیقی جهان قرار گرفت.
نشریه و وبگاه رولینگ استون آلبوم «بازگشت از لبه پرتگاه» را شایسته دریافت سه ستاره از چهار ستاره دانست. نشریه MOJO هم آن را بهترین آلبوم ماه جهان معرفی کرد و چهار ستاره، امتیاز کامل، به آن داد و مجله Billboard با او گفتگو کرد. در همان سال جشنواره ترنس موزیکال (Trans Musicales) از کوروش یغمایی برای اجرا در فرانسه دعوت کرد.
این هنرمند سرشناس ایرانی در سال ۱۳۷۸ کنسرتی در جزیره کیش برگزار کرد که خوانندگی، نوازندگی و رهبری ارکستر را خود بر عهده داشت. یغمایی که سالها کنسرتی برگزار نکرده بود، چند ویدئو از اجرای خود را در کیش منتشر کرد.
کوروش یغمایی در ۷۶ سالگی روز شنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۲ با دنیای موزیک وداع کرد. وی با انتشار پستی در اینستاگرام همراه با انتشار ترانهی «راه گمکرده» اعلام کرد که به فعالیت خود در دنیای موزیک پایان میدهد.
وی نوشت: «از آنجا که برای گذر از این کورهراه سنگلاخ و دشوار برای سربلندی فرهنگ کشورم و هویت پرشکوه و ورجاوند ایران عزیزم، با نداشتن حتا کمترین امکانات، آنچه که در توان داشته را به کار گرفتهام ، به آگاهی یاران مهربانم میرسانم که با پخش دو آلبوم «یاغی» و «پلاک ۴۴» که به زودی از طریق کمپانی Now Again Records از آمریکا پخش خواهد شد، از کار در زمینه موزیک کنارهگیری میکنم . البته رابطه من با موزیک که از کودکی آغاز شده است ناگسستنی است و کارهای ناتمامی دارم که در صورت تمام شدن با شما در میان خواهم گذاشت.»
«گل یخ»، «ماه و پلنگ»، «مَلِک جمشید»، «تفنگ دسته نقره»، «کابوس» و «آرایش خورشید» و… از آثار مشهور این هنرمند نامدار ایرانی به شمار میروند.
در ۹ فوریه ۲۰۲۴ پس از گذشت هفت سال، تازهترین اثر این هنرمند، آلبوم «یاغی» از سوی کمپانی آمریکایی Now-Again Records در سراسر جهان پخش شد.