فهرست وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان صبح امروز به مجلس شورای اسلامی ارائه شد. در کابینهی پزشکیان سه وزیر از دولت رئیسی نیز وجود دارند و نام یک زن نیز به عنوان وزیر راه و شهرسازی در این فهرست پیشنهادی به چشم میخورد.
مسعود پزشکیان صبح امروز یکشنبه ۲۱ امرداد و دوازده روز پس از برگزاری مراسم تحلیف، فهرست ۱۹ نفره وزاری پیشنهادی کابینه را به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی هفته آینده در کمیسیونهای تخصصی سوابق و صلاحیت وزرای پیشنهادی بررسی میکنند و سپس جلسات صحن علنی برای بررسی گزارش کمیسیونها و دادن رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی آغاز خواهد شد.
فهرست وزاری پیشنهادی مجموعهای از افراد اصلاحطلب و اصولگرایی است که همیشه نسبت به عملکرد یکدیگر انتقاد داشتهاند ولی حالا قرار است در کابینه دولت چهاردهم کنار یکدیگر فعالیت کنند. همچنین در حالی که «جوانگرایی» از وعدههای تبلیغاتی مسعود پزشکیان بود اما میانگین سنی وزرای پیشنهادی نه تنها جوان نیست بلکه میانسال هم نیست!
هرچند محمدجواد ظریف با تبلیغات گسترده مدعی بود وزرا از سوی یک «شورای راهبردی» و به صورت کارشناسانه و تخصصی پیشنهاد میشوند اما گفته میشود مسعود پزشکیان با نظر مستقیم خامنهای فهرست نهایی کابینه را بسته و همین موضوع سبب خشم بسیاری از اصلاحطلبان شده است.
در فهرست پیشنهادی تنها نام یک زن به چشم میخورد. فرزانه صادق مالواجرد برای وزارت راه و شهرسازی پیشنهاد شده است. او پیشتر به عنوان دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی در این وزارتخانه فعالیت داشته است.
همچنین سه وزیر دولت رئیسی، در فهرست وزاری پیشنهادی دولت چهاردهم نیز حضور دارند. اسماعیل خطیب به عنوان وزیر اطلاعات و امین حسین رحیمی به عنوان وزیر دادگستری پیشنهاد شدهاند که در دولت رئیسی نیز در همین سِمتها فعال بودند. عباس علی آبادی نیز که در دولت رئیسی وزیر صمت بود از سوی مسعود پزشکیان به عنوان وزیر نیرو معرفی شده است.
عباس عراقچی به عنوان وزیر امور خارجه و عبدالناصر همتی به عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی معرفی شدهاند. عراقچی در دولت حسن روحانی به عنوان معاون سیاسی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه وقت فعال و از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای ایران با گروه ۱+۵ بود. او از سال ۱۴۰۰ نیز دبیر شورای راهبردی روابط خارجی بود. شورای راهبردی روابط خارجی از سال ۱۳۸۵ به دستور سید علی خامنهای تشکیل شد و «تهیه راهبردها و سیاستها و راهکارهایی که جمهوری اسلامی را در سیاست خارجی به نتایج مطلوب برساند» و «ایجاد هماهنگی بیشتر در کلیه فعالیتها در عرصه روابط خارجی» جزو اهداف آن اعلام شده است.
برای وزارت کشور اسکندر مؤمنی و برای وزارت دفاع امیرعزیز نصیرزاده معرفی شدند. سرتیپ پاسدار اسکندر مؤمنی از فرماندهان سپاه پاسداران در دوران جنگ ایران و عراق بود و در حال حاضر دبیر ستاد مبارزه با مخدر است. او همچنین از بنیانگذاران و رؤسای پلیس ۱۱۰ بوده و پیشتر نیز جانشین و معاون فرماندهی نیروی انتظامی و رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی بوده است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز برای سیدعباس صالحی در نظر گرفته شده که در دو دولت حسن روحانی مدتی معاون وزیر و سپس وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.
برای دو وزارتخانه جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت نیز به ترتیب غلامرضا نوری قزلجه و محمد اتابک پیشنهاد شدند.
در فهرست وزرای پیشنهادی همچنین علیرضا کاظمی برای وزارت آموزش و پرورش، ستار هاشمی برای وزرات ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمدرضا ظفرقندی برای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، احمد میدری برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، حسین سیمایی صراف برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، محمدرضا صالحی امیری برای وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، محسن پاک نژاد برای وزارت نفت، احمد دنیامالی برای وزارت ورزش و جوانان پیشنهاد شدهاند.
ستار هاشمی نیز از تیم دولت حسن روحانی است که دانشآموخته هوش مصنوعی و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز است. او معاون محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات دولت حسن روحانی بود. آذری جهرمی از کارمندان سابق وزارت اطلاعات و از چهرههای امنیتی جمهوری اسلامی است که در ستاد مسعود پزشکیان در انتخابات اخیر فعالیت محوری داشت.
حسین سیمایی وزیر پیشنهادی وزارت علوم نیز در دولت حسن روحانی دبیر هیئت دولت و همچنین معاون حقوقی و امور مجلس وزیر علوم بود. محسن پاکنژاد وزیر پیشنهادی نفت نیز در دولت حسن روحانی معاون بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت بود.
چند وزیر امنیتی و نظامی و قضایی، مانند وزرای کشور، اطلاعات، دادگستری، دفاع در روندی غیررسمی و پیشبینی نشده در قانون اساسی جمهوری اسلامی با نظر مستقیم علی خامنهای تعیین میشوند اما مسعود پزشکیان در اقدامی بیسابقه در حکومت اعلام کرده بود که «همه» اعضای کابینه را با «هماهنگی و مشورت» علی خامنهای پیشنهاد خواهد کرد.
در حالی که به نظر میرسد تا چند روز پیش اصلاحطلبان امیدوار به تشکیل دولتی «یکدست» از اصلاحطلبان و تصرف حوزه اجرایی جمهوری اسلامی بودند اما طی روزهای اخیر انتقادها به مسعود پزشکیان از سوی اصلاحطلبان افزایش یافته است.
در پی تغییر مسیر پزشکیان از انتظارات اصلاحطلبان در چیدن کابینه، حمیده زرآبادی فعال اصلاحطلب و سخنگوی ستاد پزشکیان در ایام انتخابات، از ادامه فعالیت با تیم سیاسی او انصراف داد.
طی دو روز گذشته جبهه اصلاحات در نامهاى خطاب به مسعود پزشکیان با بیان اینکه «اخبار نگران کنندهای از چینش هیأت دولت شما به گوش میرسد»، اعلام کردند که «در مرحله اول شکلگیری هیأت دولت اجازه ندهید، ویژه گزینیها و روندهای ناصواب موجب حذف شایستگان و ناامیدی مردم از انتخاب خود شود که حتی تا روز رأیگیری برای آمدن پاى صندوق و رأی دادن به شما تردید داشتند.»
اصلاحطلبان با تأکید بر اینکه «هیئت دولت شما باید نماد سلامت، شایستهسالاری، کارآمدی و از همه مهمتر نماد تغییر و اصلاح سیاستگذاریها و مدیریت کشور باشد و نه تداوم آن» نوشتند که «هر گامی که در این مسیر در دولت شما برداشته شود، با پشتیبانی این تشکیلات جمعی و فراگیر و نیز حمایت مردم همراه خواهد شد».
در بخش دیگرى از نامه جبهه اصلاحات آمده که «مجموعه فرآیندهایی که موجب پیروزی جنابعالی به عنوان چهاردهمین رئیس جمهور ایران شد، فرصت مغتنمی را هم برای اصلاح شیوه حکمرانی در کشور و هم ترمیم شکاف بیسابقه بین حاکمیت و ملت فراهم آورده است و این دستاورد زمانی میتواند به تحقق اهداف گفته شده بینجامد که گفتار، رویکرد و عملکرد دولت برآمده از این انتخابات بتواند در وهله اول در راستای خواست و مطالبات مردم و تأمین حقوق همه شهروندان این کشور باشد.»
گفتنی است که ساعاتی پیش از اعلام رسمی فهرست کابینه پیشنهادی جواد امام سخنگوی جبهه اصلاحطلبان گفت برخی از اعضای کابینه «نه نسبتی با اصلاحات دارند و نه حتی به رویکرد اعتدالی نزدیک هستند!» او تأکید کرده که برخی دیگر از اعضای کابینه پیشنهای «شهرهاند به ضدیت با هر تغییر و اصلاحی»!
جواد اما گفته کابینه مسعود پزشکیان ادامه «سکانداری نظامیان و شبهنظامیان بر سیاست و عدم تغییر رویکردهای امنیتی نسبت به فعالان سیاسی داخل نظام» است.
به نظر میرسد اصلاحطلبان در انتخابات این دوره ریاست جمهوری انتظار تشکیل یک دولت اصلاحطلب را داشتند اما علی خامنهای با بازیگردانی محمدجواد ظریف و سرسپردگی مسعود پزشکیان سر آنها کلاه گذاشته است. به همین دلیل آنها خشمگین هستند تا جایی که جواد امام گفته با این فهرست «چه ضرورتی به برگزاری انتخابات و تحمیل اینهمه هزینه به کشور و بازی با روح و روان مردم و به ویژه جوانان بود؟!»
شهیندخت مولاوردی فعال اصلاحطلب نیز در «ایکس» نوشته «هرچند مدیریت کشور با یکدستسازی و خالصسازی به بنبست نزدیک شد، اما این دلیل نمیشود اینبار از آن طرف پشت بام بیافتیم. کابینه جای کسانی است که حداقل به اصل«توافق در داخل و تعامل با دنیا» پایبند باشند؛ سرمایهساز برای برخی و امیدآفرین برای برخی دیگر!»
در این میان محمدجواد ظریف با شغل نوظهور معاون راهبردی پزشکیان و رییس شورای نوظهور راهبردی که مسئولیت بررسی و انتخاب گزینههای نهایی وزارت را بر عهده داشت نیز مورد انتقاد قرار گرفته است.
در همین رابطه محمدجواد آذری جهرمی که پا به پای محمدجواد ظریف در کمپین انتخاباتی مسعود پزشکیان سنگ تمام گذاشت ساعاتی پیش در کانال تلگرامش نوشت: «موفقیت دولت، موفقیت ملّت است؛ انتقادهای زود هنگام و بیانیههای تضعیفکننده موضع رئیس جمهور در پی معرفی کابینه، شلیک به پای خود است.»
محمدجواد آذری جهرمی افزوده که «یار شاطر باشیم نه بار خاطر؛ وقت برای انتقاد زیاد است!»
این در حالیست که بخشی از اصولگرایان از وضعیت موجود رضایت نسبی دارند. روزنامه اصولگرای «جوان» در سرمقاله امروز خود نوشته «وفاق ملی آنطور که در ادبیات رئیس جمهور و نزدیکان او همچون ظریف معلوم است، استفاده از نخبگان درون حاکمیت و باورمندان به قانوناساسی و ولایت فقیه است نه کسانی که روبروی انقلاب ایستادند و خارج از چارچوبهای رسمی هستند. مثل نهضت آزادی که مغضوب امام بود و اکنون معلوم نیست روزنامه اصلاحطلب هممیهن چرا ایده وفاق ملی پزشکیان را به وحدت و سهم دادن به نهضت آزادی و افراد و جریاناتی از این دست تعبیر و ترجمه میکند. دولت وفاق ملی استفاده از نخبگان درون حکومت است نه واگذار کردن حکومت به ضدانقلاب.»
مصطفی میرسلیم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم معتقد است که «برخی از اصولگرایان ناراضی از وضع موجود به سمت پزشکیان رفتهاند». او ادعا کرده که «پزشکیان معترض وضع موجود شد و جذابیت ایجاد کرد!»