در حالی که دُزهای اندکی از واکسن آبله میمونی Mpox در آفریقا موجود است، سازمان جهانی بهداشت، شیوع فزاینده این ویروس در قاره آفریقا را یک «وضعیت اضطراری» بهداشتی در دنیا معرفی کرده است. در همین حال، دولت سوئد اولین مورد ابتلا به سویه‌ی کشنده ام‌پاکس یا آبله میمونی را در خارج از آفریقا تایید کرد.
سازمان جهانی بهداشت روز چهارشنبه ۱۴ اوت (۲۴ امرداد) با اعلام اینکه شیوع فزاینده آبله میمونی Mpox در قاره آفریقا یک «وضعیت اضطراری» بهداشتی در دنیاست، هشدار داد این ویروس ممکن است به مرزهای بین‌المللی سرایت کند.
در بیانیه تدروس آدهانوم قبریسوس مدیرکل سازمان جهانی بهداشت که پس از نشست کمیته اضطراری آژانس بهداشت سازمان ملل در روز سه‌شنبه منتشر شد، گسترش این بیماری در قاره آفریقا یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی عنوان شده است.
این دومین بار در دو سال گذشته است که برای بیماری آبله میمونی وضعیت اضطراری بهداشت جهانی اعلام می‌شود.
وضعیت اعلام شده، بالاترین سطح هشدار سازمان جهانی بهداشت محسوب می‌شود و هدف از تعیین آن پیشبرد تحقیقات، تأمین مالی و انجام اقدامات بین‌المللی بهداشت عمومی و همکاری برای مهار این بیماری است.
به گفته مقامات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا در حال حاضر نزدیک به ۷۰ درصد از موارد ابتلا در کنگو مربوط به کودکان زیر ۱۵ سال است که ۸۵ درصد از مرگ و میرها را نیز شامل می‌شود.
بنا بر اعلام سازمان جهانی بهداشت، در سال جاری بیش از ۱۴ هزار مورد ابتلا به این بیماری و ۵۲۴ مورد مرگ بر اثر آن در قاره آفریقا ثبت شده که از آمار سال گذشته فراتر رفته است.
هرچند تا کنون بیش از ۹۶ درصد از همه موارد ابتلا و مرگ و میر در اثر آبله میمونی در یک کشور (کنگو) ثبت شده، با این حال، در ماه‌های اخیر این بیماری از کنگو به کشورهای همسایه از جمله بوروندی، کنیا، رواندا و اوگاندا سرایت کرده و باعث به وجود آمدن بحران سلامت در این منطقه شده است.
این در شرایطی است که دانشمندان نگران شیوع نوع جدیدی از این ویروس، موسوم به «کلاد -ای‌بی»، در آن ناحیه هستند که می‌تواند از طریق تماس نزدیک معمول، از جمله تماس جنسی، به راحتی در بین افراد منتقل شود و گسترش یابد.
کارشناسان هشدار داده‌اند یک سویه جدید و کشنده از بیماری «ام پاکس» که پیشتر با عنوان آبله میمونی شناخته می‌شد در آفریقا در حال گسترش است.
روز پنجشنبه، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که پس از شیوع آبله میمونی در جمهوری دموکراتیک کنگو، این بیماری برای دومین بار در دو سال گذشته به سایر کشورها سرایت کرده و بر همین اساس یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی جهانی اعلام می‌شود.
در همین حال، دولت سوئد روز پنجشنبه ۱۵ اوت (۲۵ امرداد ۱۴۰۳) اولین مورد ابتلا به سویه کشنده ام‌پاکس یا آبله میمونی را در خارج از آفریقا تایید کرد.
خبرگزاری فرانسه به نقل از یک اپیدمیولوژیست علت ابتلای این فرد سوئدی را «بازدید از بخشی از آفریقا که در آن شیوع گسترده ای از نوع کشنده این بیماری وجود دارد» اعلام کرده است.
ظهور ام پاکس که بطور معمول در مرکز و شرق آفریقا یافت می‌شود به اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی برمی‌گردد. اکنون واکسنی برای این بیماری وجود دارد که البته رسیدن آن به کشورهایی که فاقد منابع و زیرساخت جهت یک برنامه هماهنگ هستند، کند بوده است.
در سال ۲۰۲۲ نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر در طول شیوع جهانی این بیماری که بیشتر توسط نسخه ویروسی «Clade IIb» ایجاد شده بود، آلوده شدند.
ایالات متحده ۳۲ هزار و ۶۳ مورد ابتلا به این بیماری با ۵۸ مورد مرگ و میر را در طول دوره شیوع این بیماری گزارش کرده است.
اکنون کارشناسانی که روندهای اخیر را دنبال می‌کنند، هشدار می‌دهند که یک نوع مرگبارتر این بیماری تمایل گسترش را با نرخ مرگ و میر پنج درصد در بزرگسالان و ۱۰ درصد در کودکان نشان می‌دهد.
بنابر گزارش اکونومیست، در حالی که نوع سال ۲۰۲۲ عمدتاً توسط تماس جنسی مرد با مرد منتقل می‌شد، به نظر می رسد نوع Clade Ib از طریق هرگونه تماس فیزیکی گسترش می‌یابد.
دو سویه «ام پاکس» در حال حاضر در گردش است. اولی علائم شدیدتر و میزان مرگ و میر تا ۱۰ درصد را به همراه دارد. دومی که مسئول شیوع این بیماری در سال ۲۰۲۲ است، کمتر کشنده است اما در گذشته توانست در خارج از آفریقا گسترش یابد.
در همین حال، پروفسور «دیوید هیمن» از دانشکده بهداشت و پزشکی استوایی لندن گفت که ام پاکس می‌تواند به زودی جایگاه اپیدمیولوژیک باقی مانده از آبله را پر کند و این واکسن دیگر در پیشگیری موثر نیست.
به گفته این متخصص، از آنجا که تصور می‌شود میزان مرگ و میر این عفونت ۱۰ درصد است و در افرادی که با عفونت HIV زندگی می‌کنند بیشتر است، خطر عوارض جدی بالا است. اگرچه جهان برای شیوع ام پاکس در خارج از آفریقا در حال آماده شدن است، وضعیت در آفریقا همچنان نادیده گرفته می‌شود و جان افراد در جمهوری دموکراتیک کنگو به خطر می‌افتد.
همچنین برایان لابوس استادیار گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی دانشگاه نوادا لاس وگاس، توضیح داده است: «در کنترل این شیوع مشکلاتی وجود دارد.» به گفته وی، «ما شاهد گسترش این بیماری در اردوگاه‌های آوارگان بوده‌ایم، جایی که تراکم بالای جمعیت خطر گسترش بیماری‌های عفونی را افزایش می‌دهد.»
او هشدار داد که این ویروس، جهش یافته و اکنون راحت‌تر بین مردم پخش می‌شود. همچنین کمبود و عدم دسترسی به واکسن‌ها هم معضلی دیگر است.
در سال ۲۰۲۲ نیز سازمان جهانی بهداشت پس از شیوع این بیماری در بیش از ۷۰ کشوری که قبلاً موارد ابتلا را گزارش نکرده بودند، این بیماری را یک وضعیت اضطراری جهانی اعلام کرد که بیشتر مردان همجنسگرا و دوجنس‌گرا را تحت تأثیر قرار می‌داد. در شیوع آن سال، کمتر از یک درصد از افراد مبتلا جان خود را از دست دادند.
در خردادماه ۱۴۰۱ یک پزشک تصویر یک کودک مشکوک به ابتلا به ویروس «آبله میمونی» را در انستیتو پاستور در توئیتر خود منتشر کرد که با تکذیب وزارت بهداشت جمهوری اسلامی روبرو شد.
ضد و نقیض‌های ورود ویروس «آبله میمونی» به ایران؛ «دوباره شروع شد؟!»
پس از پشت سر گذاشتن بیش از دو سال پُر از ابتلا و مرگ و میر و رنج بیماری ناشی از شیوع کرونا، آن زمان اخباری درباره شناسایی ویروس «آبله میمونی» منتشر شد که نخستین موارد ابتلای آن در آفریقا و سپس در دیگر کشورها موجب بروز نگرانی‌هایی شده بود.
از اواسط اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ این ویروس در بریتانیا، آلمان، اسپانیا، پرتغال، ایتالیا، فرانسه، سوئد، آمریکای شمالی و استرالیا و به تازگی امارات متحده عربی نیز مبتلایانی داشته که به صدها تن رسیده بود و شماری نیز مشکوک به ابتلا بودند.
نخستین مورد ابتلا به آبله میمونی در خارج از آفریقا هفتم ماه مه (۱۸ اردیبهشت) همان سال در بریتانیا مشاهده شد. از آن پس، مبتلا شدن ۱۳۱نفر دیگر به ویروس تایید شده بود و ۱۰۶ تن نیز مشکوک به ابتلا بوده‌اند. این آمار به منزله شیب ملایم شیوع و گسترش خفیف ویروس تلقی شده بود و به گفته کارشناسان خطر اپیدمی منتفی بود.
تب، سردرد و تاول‌ها و جوش‌های پوستی از علائم ابتلا به این بیماری ویروسی است که ابتدا از صورت فرد شروع می‌شود و سپس به اندام دیگر سرایت می‌کند.
آن زمان پزشکان تاکید داشتند که آبله میمونی معمولا خفیف است و بیشتر بیماران طی چند هفته بدون استفاده از داروی خاصی بهبود پیدا می‌کنند و دلیل ابتلا به آن را هم از طریق تماس بسیار نزدیک با فرد آلوده می‌دانند. اما حالا تصور حادتری از این بیماری ارائه می‌شود.
بیماری آبله میمونی که بر اثر عفونت به ویروس آبله میمونی پدیدار می‌شود، یک بیماری مشترک بین انسان و حیوانات است که پیش از این عمدتا در مناطق جنگلی آفریقای حاره‌ای دیده می‌شد اما طی دو سال گذشته در دیگر مناطق جهان به ویژه اروپا مشاهده شده است.
دوره‌ی این بیماری بطور معمول بین دو تا چهار هفته طول می‌کشد. دوره پنهان آبله میمونی پس از ابتلای افراد به ویروس بین پنج تا ۲۱ روز است؛ به عبارت دیگر علائم بیماری در مبتلایان بین پنج تا ۲۱ روز پس از ورود ویروس به بدن بروز می‌کند.
