خودکشی پزشکان و پرستاران جوان در چند سال اخیر به یک پدیده‌ی عجیب و قابل بررسی و تأمل تبدیل شده و به شکل عجیبی افزایش یافته است.
وبسایت «امتداد» در گزارشی با اعلام افزایش آمار خودکشی در جامعه پزشکی ایران نوشته است: «طبق بررسی‌های انجام‌شده، آمار خودکشی در جامعه پزشکی ۱/۳ تا ۵ برابر افزایش پیدا کرده است بطوری که در جمعیت رزیدنتی کشور، که معادل ۱۴هزار نفر است، سالانه بطور متوسط ۱۳ خودکشی منجر به مرگ داریم.»
بر اساس این گزارش آمار خودکشی در میان پزشکان مرد ۴۰درصد و در پزشکان زن ۱۳۰ درصد، نسبت به جمعیت عمومی، افزایش یافته که عدد قابل توجه و نگران‌کننده‌ای است.
همچین در سال گذشته نیز ۱۶ پزشک خودکشی کردند.
بر اساس اطلاعات ارائه‌شده توسط یکی از پزشکان اورژانس بیمارستان بهارلو، در میان جمعیت ۱۴ هزار نفری رزیدنت‌های پزشکی در ایران، هر سال بطور متوسط ۱۳ نفر به دلیل خودکشی جان خود را از دست می‌دهند.
این پدیده از خرداد ۹۸ و با مرگ مشکوک دکتر رسول قائدی، دستیار سال دوم ارتوپدی بیمارستان «خمینی» (بیمارستان هزار تختخوابی پهلوی) در تهران، آغاز و با شیوع بیماری کرونا و افزایش فشارهای کاری، روانی، و مالی بر کادر درمان به شدت اوج گرفت.
در گزارش‌های مربوطه به فشار کار و درآمد پایین و نداشتن چشم‌انداز برای آینده و همچنین تحقیر و توهین از سوی مدیران و مسئولان مربوطه اشاره می‌شود.
به گزارش «حال وش» که خبرهای استان سیستان و بلوچستان را بازتاب می‌دهد، روز چهارشنبه ۲۴ امرداد۱۴۰۳، دومین پزشک در سراوان در فاصله ۲۴ روز از خودکشی اول با خوردن قرص دست به خودکشی زد.
هویت این دو پزشک، دکتر فاطمه رضایی‌پور اهل مشهد و دکتر اورژانس بیمارستان رازی و دکتر مهران خسروانیان اهل اصفهان و فارغ التحصیل رشته‌ی پزشکی از دانشگاه یزد دکتر اورژانس بیمارستان‌های رازی و ایرانمهر شهرستان سراوان، اعلام شده است.
دکتر پرستو بخشی، دکتر سمیرا آل‌سعیدی، دکتر نور فروغی نسب، دکتر زهرا ملکی قربانی، دکتر مهران خسروانیان و دکتر شعله توکلی شیراجی از جمله پزشکان جوانی هستند که از ابتدای امسال خبر خودکشی و جان باختن آنها منتشر شده است.
بر اساس منابع «حال وش»، دکتر فاطمه در منزل شخصی خود در شهر زاهدان با خوردن قرص اقدام به خودکشی کرده و با انتقال به بیمارستان «امام علی» زاهدان چهارشنبه‌شب ۲۴ امرداد ماه در همین بیمارستان جان خود را از دست داده و دکتر مهران در تاریخ یکم امرداد در منزل خود در اصفهان با خوردن قرص اقدام به خودکشی کرد و جان باخت.
این منابع همچنین گفته بودند که دکتر مهران بیش از سه سال در بیمارستان‌های رازی و ایرانمهر شهرستان سراوان کار می‌کرده و پس از تسویه حساب با این دو بیمارستان به منزل خود در اصفهان منزل و اقدام به خودکشی کرده و دکتر فاطمه رضایی پور در منزل شخصی خود در زاهدان دست به خودکشی زد».
تعدادی از همکاران این دو پزشک علت خودکشی آنها را مانند دیگر موارد خودکشی‌های کادر درمان که به طرز عجیبی گسترش یافته، شیفت‌های سنگین و عدم پرداخت حقوق متناسب با جایگاه شغلی آنان عنوان کرده بودند.
در همین ارتباط هدیه کیمیایی روزنامه‌نگار و خبرنگار اجتماعی ۱۱ امرداد در شبکه ایکس از خودکشی دو پزشک جوان خبر داد: بهنام حمزه مقدم، متخصص بیهوشی در شیراز، پیام آهنی، دکترای حرفه‌ای پزشکی در کرمانشاه،
محمدحسین شعبانی دانشجوی ورودی بهمن ۹۶ دانشگاه علوم پزشکی شاهرود نیز یک هفته پیشتر به زندگی خود پایان داده بود.
محمدحسین شعبانی اینترن ورودی بهمن ۹۶ دانشگاه علوم پزشکی شاهرود نیز صبح روز یکشنبه ۱۴ امرداد ۱۴۰۳ در خوابگاه سپهر این دانشگاه به زندگی خود پایان داد.
همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که دو روز پیش از این حادثه، یک رزیدنت اطفال نیز با اقدام به خودکشی، به زندگی خود خاتمه داده بود.
در هفته دوم امرداد مصطفی معین وزیر پیشین بهداشت توضیح داد که «احساس تبعیض و ستم و بردگی در ساختار سلامت و نظام اجتماعی» از عوامل مهم اقدام به خودکشی پزشکان و متخصصان جوان است.
به عقیده مصطفی معین «کار و کشیک شبانه‌روزی و فرساینده جسم و روان دستیاران در بخش‌های بیمارستانی و اورژانس‌ها مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد.»
اقدام به خودکشی بیشتر در بین پزشکانی که عموماً مشغول گذران طرح خود در مناطق دورافتاده یا دولتی هستند، یا دانشجویانی که با مبلغ بسیار ارزان و تحقیر و فشار زیاد به کار گرفته می‌شوند، یا تحت فشار مشکلات مالی و معیشتی و دوری از خانواده قرار دارند دیده می‌شود.
«محرمانه» شدن آمارهای مرتبط با خودکشی
دکتر حمید یعقوبی روانشناس بالینی و دانشیار روانشناسی بالینی از دانشگاه شاهد و رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی در نشست خودکشی درمانگران که در ۳۱ خرداد برگزار شد اعلام کرد: «در ۱۰ سال اخیر شاهد رشد قابل‌توجه خودکشی در ایران هستیم. در سال ۱۴۰۲ در جلسه‌ای غیررسمی به ما آمار دادند که حدود ۷ هزار نفر خودکشی کرده‌اند که می‌شود ۸ در ۱۰۰هزار نفر. این آمار در سال پیش از آن ۷ در ۱۰۰ هزار نفر بوده است. اینها مواردی است که در پزشکی قانونی ثبت و ضبط شده است. به‌ازای هر خودکشی، ۲۰ برابر آن اقدام به خودکشی بوده است؛ یعنی ۱۳۳ به ۱۰۰هزار.»
یکی از مهمترین موضوعاتی که در این نشست مطرح شده بود آمار غیررسمی خودکشی در سال ۱۴۰۲ بود که اکنون به‌صورت محرمانه درآمده است؛ از سال ۱۴۰۰ سازمان پزشکی قانونی، آمار خودکشی را اعلام نمی‌کند اما در بعضی جلسات این آمارها به صورت جسته و گریخته اعلام می‌شود.
«محرمانه» شدن آمارهای مرتبط با پرستاران از جمله خودکشی و مهاجرت
حسن رفیعی روانپزشک و عضو کمیته روانپزشکی اجتماعی انجمن روانپزشکان نیز در این نشست اعلام کرده بود: «خودکشی پزشکان، دانشجویان و دستیاران براساس شواهد پراکنده بین ۱۳ تا ۱۶ مورد در دو، سه ماه اخیر بوده است. این نشان‌دهنده افزایش این موارد است. انجمن روانپزشکان با وزیر بهداشت در اینباره سه مکاتبه کرده است، اما هیچ واکنش و جوابی در اینباره نگرفته‌ایم.»
در همین ارتباط دبیرکل «خانه پرستار» در روزهای نخست امرداد از محرمانه شدن آمارهای حوزه پرستاری از جمله آمار خودکشی و مهاجرت خبر داده بود.
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار در گفتگو با وبسایت «تابناک» گفته بود برخی آمارهای حوزه پرستاری از جمله آمار خودکشی، مهاجرت و… غیرقابل انتشار است.
اینهمه در حالیست که از روزهای گذشته پرستاران در شهرهای مختلف کشور در اعتراض به وضع بد معشتی و فشار کار و اضافه‌کاری‌های بی‌رویه دست به اعتراض می‌زنند.
