بازار سهام در امرداد ۱۴۰۳ شاهد افت تراز شاخص ۲۹ صنعت از ۳۰ صنعت اصلی بورس تهران بود و یکی از دلائل اصلی آن محدودیت‌های تأمین برق صنایع سنگین کشور عنوان شده است.
وبسایت «اکو ایران» امروز جمعه دوم شهریورماه در گزارشی اعلام کرده بازار سهام در امرداد ۱۴۰۳ شاهد ریزش تراز شاخص ۲۹ صنعت از ۳۰ صنعت اصلی بورس تهران بوده است.
بر اساس این گزارش طی امرداد امسال فقط صنعت خرده فروشی با ۲/۴ درصد رشد تراز، بازدهی مثبت داشت و صنعت اتومبیل‌سازی با ریزش تراز ۱۵ درصدی ضعیف‌ترین عملکرد را در بین صنایع بورسی داشت.
«اکو ایران» گزارش داده که دلیل اصلی ریزش تراز در امرداد امسال محدودیت‌های تأمین برق صنایع سنگین کشور، افزایش ریسک سیاسی اوراق سهام با تشدید تنش‌های سیاسی و نظامی در خاورمیانه و زمان بر شدن محدودیت دامنه نوسان قیمتی بوده است.
همچنین تأکید شده که در سال جاری گزارش‌های عملکرد مالی صنایع کشور کیفیت مورد انتظار سهامداران و تحلیل‌گران بازار سهام را نداشته است.
گزارش دیگری حاکی از آنست که به دنبال قطع مکرر برق واحدهای تولیدی در تابستان ۱۴۰۳، میزان مصرف برق صنایع در تیرماه نسبت به خردادماه با کاهش ۱۹ درصدی همراه بوده است. این موضوع سبب اختلال فعالیت و کاهش تولید این واحد‌ها شده است.
سامان فیروزی مدیر عامل شرکت اتومبیل‌سازی «کرمان موتور» نیز در هفته‌ای که گذشت اعلام کرد «به علت قطع مکرر برق شاهد کاهش یا توقف تولید در شرکت‌های قطعه‌سازی هستیم و به دنبال آن، این شرکت‌ها با مشکلات تولید و اولویت‌بندی در تحویل قطعات به خودروسازان مواجه شده‌اند که این مسائل مانع از فعالیت منظم در خطوط تولید کرمان موتور نیز شده است.»
فعالان بخش صنعت مدتهاست از زیان گسترده در پی قطع و جیره‌بندی برق هشدار می‌دهند. قطع برق صنایع از ابتدای امسال آغاز شد اما از خردادماه ساعات قطع برق افزایش پیدا کرد.
در اواخر تیرماه نیز گزارش شد که برق کارخانه اتومبیل‌سازی «سایپا» حداقل پنج ساعت قطع بوده و این موضوع باعث ایجاد مشکلات جدی در روند تولید شده و کارگران ساعت‌ها بیکار و بلاتکلیف بودند.
در روزهای گذشته نیز خبری از تعطیلی کارخانجات صنعتی مشهد از ۷ صبح تا ۷ شب، به مدت ۲هفته، به علت کمبود برق، منتشر شد. این خبر بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت.
خبر تعطیلی صنایع مشهد از سوی محمد بحرینیان فعال صنعت قطعه‌سازی مشهد به روزنامه «هم میهن» گفته شده بود اما حسن نوری‌زاده معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در گفتگو با خبرگزاری «ایرنا» با تکذیب این خبر اعلام کرد «مرجع هر نوع تصمیم‌گیری و ابلاغ آن برای فعالیت واحدهای صنعتی استانداری است پس خبر تعطیلی دوهفته‌ای واحدهای تولیدی استان صحت ندارد و تکذیب می‌شود.» ۷
حسن نوری‌زاده مدعی شده بود که «کمیسیون انرژی خراسان رضوی ذیل معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری است اما از آن جهت که موضوع به واحدهای صنعتی مربوط می‌شد، خبر منتشرشده را پیگیری کردم، در نهایت مشخص شد که مرکز دیسپاچینگ برق مشهد با برخی از کارخانه‌ها تماس گرفته و این مطلب را عنوان کرده است. با این حال در انتقال پیام و اتخاذ و ابلاغ هر نوع تصمیم برای کارخانه‌ها به جز استانداری، هیچ مرکز دیگری در استان نمی‌تواند اقدام کند؛ مرجع تصمیم‌گیرنده استانداری است لذا ابلاغ این خبر از هر طریقی صحت ندارد.»
پیش از تکذیب قطع دو هفته‌ای برق صنایع در استان خراسان «رضوی»، اتاق بازرگانی این استان هشدار داده بود که در کارخانه‌ها در سه ماه اخیر به دلیل کمبود برق حدود ۴۰ درصد ظرفیت خود را از دست داده‌اند و اگر قطعی دو هفته‌ای برق اجرایی شود ۱۰۰ درصد تولید خواهد خوابید.
روزنامه «هم میهن» در گزارشی با اشاره به تکذیب قطع دو هفته‌ای برق صنایع در مشهد نوشته که حتی اگر برق صنایع استان خراسان «رضوی» در این دو هفته تعطیل نشود همچنان قطع ۳۶ ساعته در هفته گریبان‌گیر صاحبان صنایع در این استان و دیگر استان‌ها را گرفته است.
«هم میهن» به نقل از محمد بحرینیان فعال صنعت قطعه‌سازی مشهد نوشته که هیچ کس نیز پاسخگوی زیان صنایع به دلیل قطع برق نیست: «ساعات قطعی برق به صورتی است که نمی‌توانیم شیفت‌بندی ایجاد کنیم، یعنی می‌گویند از هفت عصر تا هفت صبح کار کنید که ۱۲ ساعت می‌شود که عملاً نمی‌توان شیفت‌بندی کرد، به علاوه اینکه باید به کارگر شب‌کاری پرداخت کرد. نکته دیگر اینکه اگر شرکت‌های خودروساز تعطیل نباشند و ما نتوانیم قطعه تولیدی را برای آنها بفرستیم پس باید جریمه پرداخت کنیم. در کنار آن حق بیمه و بهره بانکی را هم باید بپردازیم و حقوق و دستمزد کارگر هم سر جای خود باید پرداخت شود.»
این فعال صنعتی گفته «در شرایطی با قطع برق به صنایع فشار وارد می‌شود که قطعهسازان در صورت عدم تحویل قطعه مورد نیاز خودروسازان از سوی خودروسازی‌ها جریمه می‌شوند و این جرایم به خسارت‌های دیگر صنایع اضافه می‌شود.»
او همچنین درباره برآورد خسارتی که در سال گذشته به دلیل قطعی برق به صنعت آنها وارد شد به «هم میهن» گفته که «در حساب‌های ملی مشخص است، بانک مرکزی ایران ارزش افزوده را اعلام کرده بود که آن را به ۳۶۵ روز سال تقسیم کردیم؛ با احتساب ساعت‌های قطعی برق به این نتیجه رسیدیم که صنایع ایران ۵۷۰۰ میلیارد تومان هر روز زیان دارند. اگر ۳۶ ساعت قبل و ۱۲ ساعت قطعی برق در این دو هفته در روز را نیز محاسبه کنیم در حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان در هفته باید خسارت بدهیم که رقم بزرگی است.»
محمدمهدی شکورزاده رئیس هیئت مدیره انجمن قطعهسازان استان خراسان «رضوی» نیز در گفتگو با «هم‌میهن» با اشاره به زیان گسترده صنایع در این استان هشدار داده که بخش خصوصی تحمل این همه فشار را ندارد.
رئیس هیئت مدیره انجمن قطعهسازان استان خراسان «رضوی» گفته «مثلاً ما باید به خودروساز که منتظر قطعه است ثابت کنیم که برق را قطع کرده‌اند اما قطعا خودروساز منتظر ما نمی‌ماند. یک مشکل ما پرداخت جریمه است، مشکل بعدی از دست دادن بازار است وقتی در استان خراسان «رضوی» برق قطع می‌شود خودروساز منتظر ما نمی‌شود و از جای دیگر قطعه خود را تامین میکند و به این صورت خیلی راحت چنین بازاری با این حجم از سرمایه‌گذاری و این تعداد کارگر و نیروی کار از استان خراسان رضوی حذف می‌شود و به استان دیگری می‌رود.»
کاهش تولید در ۶۰ درصد صنایع کشور به دلیل قطع برق در چهار ماه نخست امسال
پیش از این نیز احسان روشن پرتو مدیر روابط عمومى شرکت فرآورده‌هاى لبنى «رامک» در گفتگو با «ایلنا» به بحران انرژى براى صنایع غذایى اشاره کرده و گفته «این بحران به ویژه براى صنعت لبنیات آسیبى بزرگ محسوب مى‌شود چرا که لبنیات موجود زنده است و قطعى برق در مجموعه‌هاى صنایع غذایى، باعث ایجاد خسارت‌هاى سنگینى مى‌شود که بر سلامت جامعه تأثیرگذار است.»
صنایع فولاد از جمله صنایعی هستند که زیان گسترده‌ای از قطع یا جیره‌برق متحمل شده‌اند. بر اساس اعلام شرکت فولاد خوزستان، بطور مشخص محدودیت‌های انرژی (برق و گاز) در ۳ سال گذشته، باعث از دست رفتن یک میلیون و ۵۵۰ هزار تن تولید فولاد خوزستان به ارزش حدود ۸۶۹ میلیون دلار شد. با نرخ دلار ۵۰ هزار تومانی هم این رقم معادل خسارتی بیش از ۴۳ هزار میلیارد تومان است!
وبسایت «مانا انرژی» نیز در گزارشی نوشته بطور متوسط زیان هر کیلووات برق قطع شده برای صنایع مختلف بین ۱/۵ تا ۲ یورو تخمین زده می شود. این خسارت برای صنایع ایران در هر کیلووات بین ۷ هزار تا ۶۳ هزار تومان متغیر است. برآوردهای صنایع پتروشیمی، فولادی و سیمانی نشان دهنده خسارتی بزرگ بالغ بر ۴ تا ۵ میلیارد دلار به دلیل قطع برق در طی یک سال است.
کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران برآورد کرده که در روزهای پیک مصرف، قطع برق حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان خسارت به صنعت کشور وارد میکند. با توجه به تصمیمات دولت برای جلوگیری از محدودیت برق در بخش خانگی، صنایع، به ویژه صنعت فولاد، باید این قطع شدن‌ها را تحمل کنند. این در حالیست که این صنعت در فصل گرم سال با قطع برق و در فصول سرد با قطع گاز روبروست.
بر اساس تحقیقات انجام شده توسط معاونت پژوهشی انجمن «ساتکا» نیز صنایع مختلف نظیر فولاد، پتروشیمی و سیمان و دیگر صنایع خسارت هنگفتی ناشی از قطع برق را متحمل می‌شوند. بطور متوسط، زیان هر کیلووات برق قطع شده بین ۱/۵ تا ۲ یورو تخمین زده می‌شود. این خسارت برای صنایع ایران برای هر کیلووات بین ۷ هزار تا ۶۳ هزار تومان متغیر است.
حمیدرضا صالحی عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران پیشتر اعلام کرده بود که «برآوردها صنایع پتروشیمی فولادی و سیمان نشان دهنده خسارت بزرگ عدم النفعی بالغ بر ۴ تا ۵ میلیارد دلار به دلیل قطعی برق است. بطور خاص، صنعت فولاد با خسارت حدود ۳ میلیارد دلار مواجه است.»
