وزیر بهداشت جمهوری اسلامی با تأیید کمبود ۳۰۰ قلم انواع دارو در کشور گفته نخستین اقدام وزارت بهداشت دولت چهاردهم رفع فوری مشکل کمبود دارو با برداشت از صندوق ذخیره ارزی خواهد بود. یک تولیدکننده دارو با «ورشکسته» خواندن صنعت دارویی کشور و با اشاره به کاهش ۳۵ درصدی تولید دارو در چهار ماه نخست امسال گفته اثر کاهش تولید در کمبود دارو در نیمه دوم امسال نمایان خواهد شد.
محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دولت چهاردهم با پذیرش کمبود ۳۰۰ قلم دارو گفته «نخستین اقدام ما رفع فوری مشکل کمبود دارو با بودجه‌ای است که از محل ذخیره ارزی با کمک دولت تأمین خواهد شد.»
کمبود دارو بیش از دو سال بیماران را با مشکلات جدی روبرو کرده اما وزارت بهداشت تا کنون نتوانسته این کمبود را جبران کند. واردات داروهای خارجی به دلیل عدم تأمین ارز مورد نیاز معلق مانده و تولیدکنندگان داخلی نیز به دلیل عدم همراهی دولت برای واردات مواد اولیه با کاهش شدید تولید روبرو هستند.
در همین رابطه عقیل آرین‌نژاد مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامین (تیپیکو) اعلام کرده که «هم اکنون صنعت دارو ورشکسته است. وزارت بهداشت هم می‌داند کاری از دستش بر نمی‌آید.»
به گفته عقیل آرین‌نژاد «صنعت دارو حدود ۲۵ همت از بیمارستان‌ها، تامین اجتماعی و بقیه مراکز درمانی مطالبات دارد. نظام بانکی در دادن تسهیلات قفل است و نرخ بهره‌ها به ۴۰ درصد رسیده و این عوامل باعث شده در چهار ماهه امسال تولید دارو ۳۵ درصد کاهش یابد و معمولی‌ترین داروها به صورت فوریتی وارد می‌شوند. اثرات این وضعیت در نیمه دوم سال بیشتر خواهد شد.»
این فعال صنفی صنعت داروسازی ایران افزوده که «بسیاری از شرکت‌های دارویی امسال با کاهش ۵۰ درصدی درآمد مواجه و تعدادی هم زیان‌ده شده‌اند. با این روند، در سه ماهه‌های سوم و چهارم کمبودهای دارویی بحرانی‌تر خواهد شد.»
او همچنین گفته «بانک مرکزی پرداخت ۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به صنعت دارو را مصوب کرد اما با چند بانک از جمله بانک رفاه که جلسه گذاشتیم، گفتند بانک مرکزی بیخود چنین مصوبه‌ای داده و بانک‌ها منابعی برای دادن تسهیلات ندارند.»
تداوم کمبود دارو در ایران؛ انسولین و دیگر داروهای دیابت کمیاب شد
احمد قویدل مدیر اجرایی کانون هموفیلی ایران امروز جمعه دوم شهریورماه در گفتگو با خبرگزاری «مهر» به تبعات اختلال در تأمین نقدینگی صنایع دارویی اشاره کرده و توضیح داده که «عدم پرداخت‌های به موقع سازمان‌های بیمه‌گر به خصوص سازمان تأمین اجتماعی موجب اختلال اساسی در چرخه نقدینگی شرکت‌های پخش دارو گردیده است.»
احمد قویدل افزوده «در حالیکه ماه‌ها است گروهی از بیماران هموفیلی از کمبود داروی هیومیت (برای بیماران مبتلا به اختلال ون ویلبراند) و فاکتور ۱۳ در رنج و عذاب به سر می‌برند، طی چند روز گذشته این کمبود مرتفع گردید اما شرکت پخش کننده به دلیل مطالبات سنگین مالی (۵ میلیارد تومان) از داروخانه مرکز درمان جامع هموفیلی ایران که ناشی از عدم پرداخت مطالبات این مرکز توسط سازمان تأمین اجتماعی است از تحویل سهمیه داروی این مرکز خودداری نموده است.»
او تأکید کرده کخ «داروی هیومیت با توجه به خونریزی‌های طبیعی ماهیانه زنان و دختران برای این گروه از بیماران بسیار ضروری و حیاتی است. متأسفانه ۴ سال گذشته یکی از دوره‌های پردرد برای بیماران هموفیلی بوده است.»
مدیر اجرایی کانون هموفیلی ایران همچنین گفته «گر چرخه نقدینگی بین بیمه‌ها، مراکز درمانی و داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش اصلاح نشود بحران‌های جدی تر دامن سلامت کشور را خواهد گرفت. رنج آور است که بیمار نیازمند دارو باشد و دارو در انبار شرکت پخش محبوس گردد. انواع دردها را بیمار بکشد، وضعیت اقتصادی شرکت‌های پخش بحرانی شود و کسی از سازمان تأمین اجتماعی نپرسد چرا چنین گره کوری در حوزه سلامت ایجاد کرده و پاسخگو هم نیست.»
انجمن حمایت از حقوق کودکان در هفته‌ای که گذشت نشستی درباره حق سلامت برای کودکان با نگاهی ویژه به بیماران دیردرمان و مبتلا به بیماری‌های خاص برگزار کرد که در این نشست فعالان انجمن‌های بیماری‌های خاص به شرح مشکلات مبتلایان به دلیل عدم دسترسی به دارو پرداختند.
رامک حیدری مدیر عامل انجمن دیستروفی ایران که دستکم سه هزار بیمار را تحت پوشش دارد در این نشست گفت که داروی اسپینرازا که ۱۰ سال پیش به بازار آمد و شش دوز از آن باید در سال اول و سه دوز در سال‌های بعد تزریق شود، و داروی ریسپیدلام ـنوعی شربت خوراکی‌ـ کمیاب می‌شوند و اگر این دو دارو به طور منظم مصرف نشوند اثردهی نخواهند داشت.
رامک حیدری توضیح داده که «ما برای وارد کردن این دارو نامهنگاریها، مراجعات و تجمعات زیادی داشتیم. بعد از دوندگی‌های زیاد توانستیم این دو دارو را در لیست سازمان غذا و دارو وارد کنیم. در نهایت سال ۱۴۰۱ این داروها وارد لیست شد و طبق دستور ابراهیم رئیسی بعد از تجمع بیماران روبروی مجلس، این داروها وارد شد؛ اما فقط یک‌بار. برای بار دوم که درخواست دادیم، شرکت نووآرتیس که آمپول‌های اسپینرازا را به ما می‌فروخت، به دلیل مسائل انسان‌دوستانه ۳۰۰ دوز رایگان به ما از همین آمپول داد. تنها چاره انتقال از راه هلال احمر بود، اما هیچ‌کس از آنها حاضر نبود این داروها را از هلال‌احمر جهانی تحویل بگیرد. این ۳۰۰ دوز وارد شد، اما در انبارهای وزارت بهداشت حدود چهارتا پنج ماه ماند و دوزهای تزریقی کودکان قطع شد. بعد از نامه‌نگاری‌های متعدد، توضیح داده شد که هنوز اثربخشی آنها مشخص نشده است. آنها حق عنوان هزینه بر اثربخشی را برای این کودکان ندارند؛ چون آنها دارند فوت می‌کنند.»
آنها در این روند با یک پروتکل معیوب روبرو شدند: «در این میان پای تمام پزشکان مغزواعصاب که قرار بود در کمیته علمی موردنظر باشند، قطع شد. بعد از آن نامه‌ای از سوی وزارت بهداشت، محرمانه به نهاد ریاست‌جمهوری نوشتند که طبق بررسی‌های انجام‌شده، این داروها فقط دو درصد اثربخشی دارند. این نامه را هم بعد از تجمعات زیاد به ما نشان دادند. چه کسی این بررسی را کرده؛ نامشخص است.
روزنامه «هم میهن» نیز در گزارشی به وضعیت بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص به دلیل تأمین نشدن به موقع دارو پرداخته و نوشته «رنج نداشتن دارو، مدت‌هاست به رنج‌های کودکان مبتلا به بیماری‌های خاص و دیردرمان اضافه‌شده و آنها را بی‌دفاع‌تر از قبل کرده است؛ بی‌دفاع در میانه طوفان. خانواده‌های آنها بارها تجمع کرده‌اند، صدایشان را بالا برده‌اند، با رسانه‌ها مصاحبه کرده‌اند و… و درنهایت با باری سنگین‌تر به خانه‌هایشان برگشته‌اند؛ اینطور که پیداست طرح‌های مختلف دولت‌ها برای رفع کمبود دارو نتیجه خاصی نداده و مشکل بیماران، به‌ویژه بیماران خاص هنوز بجاست.»
مرگ و معلولیت بیماران به دلیل کمبود و گرانی دارو؛ جان باختن ۱۱۰۰ بیمار تالاسمی طی شش سال
یونس عرب مدیر عامل انجمن بیماران تالاسمی به روزنامه «هم‌میهن» گفته بیش از هزار و ۱۲۰ بیمار تالاسمی طی پنج سال گذشته جان خود را به دلیل عدم دسترسی منظم و به موقع به دارو از دست داده‌اند.
عرب این آمار را نشان‌دهنده از دست رفتن بیش از پنج درصد جامعه تالاسمی کشور دانست و گفت که این مساله، با مشکلات موجود در چرخه دارویی و دسترسی نداشتن به دارو در طول سال‌های اخیر مرتبط است.
آمارها نشان می‌دهد از سال ۱۳۹۷ تا اردیبهشت امسال ۱۱۰۰ بیمار تالاسمی به دلیل نبود دارو جان خود را از دست داده‌اند. رئیس انجمن تالاسمی ایران سال گذشته درباره کبود شدید داروی این بیماران هشدار داده و گفته بود با روند کنونی ممکن است آمار مرگ این بیماران در آینده تصاعدی شود.
وبسایت «همشهری آنلاین» اردیبهشت امسال گزارش داد که ۲۳ هزار بیمار تالاسمی در ایران زندگی می‌کنند که از این تعداد تنها در طول ۶ سال گذشته، ۱۱۰۰ نفر به دلیل کمبود داروهای خارجی، جان خود را از دست داده‌اند.
این در حالیست که اگر داروهای بیماران تالاسمی به صورت پایدار تأمین باشد این بیماران عمری طبیعی خواهند داشت.
یونس عرب رئیس انجمن تالاسمی ایران درباره شرایط این بیماران گفته بود: «یک بیمار تالاسمی اگر درمان مناسب و پایداری داشته باشد و دارورسانی به او دچار مشکل و وقفه نشود، می‌تواند یک عمر طبیعی داشته باشد. در تمام دنیا همینطور است.»
در ایران اما در دسترس نبودن مداوم دارو سبب تهدید جان این بیماران شده است. یونس عرب در اینباره گفته بود: «اساسی‌ترین داروی این بیماران، تزریق مداوم خون و مصرف داروهای آهن‌زدا است. اگر هر یک از اینها دچار مشکل شود، ممکن است جان این بیماران به خطر بیفتد و طبیعی است که عمر طولانی هم نکنند. البته ما بیماران تالاسمیِ بالای ۶۰ سال هم داریم، اما تعداد زیادی بیمار هم داریم که زیر ۱۸ سالگی می‌میرند.»
رئیس انجمن تالاسمی ایران با بیان اینکه «۳۵ تا ۴۰ درصد از بیماران تالاسمی برای زنده ماندن، راهی به غیر از مصرف داروی خارجی ندارند» گفته بود «داروهای تولید داخل، آهن را در بدن این بیماران پایین نمی‌آورد. دلیل بزرگترش این است که داروهای ایرانی عوارض می‌دهند. سال گذشته فقط ۱۲ درصد واردات دارو داشتیم و امسال هم که هنوز وارداتی اتفاق نیفتاده است.»
فاطمه هاشمی رئیس بنیاد خیریه امور بیماری‌های خاص هم پیشتر اعلام کرده بود که طی دو سال گذشته وزارت بهداشت آمار مرگ و میر بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص را منتشر نکرده است.
فاطمه هاشمی گفته بود: «ما در گذشته آمارهای مرگ و میر بیماران را از واحدهای مختلف می‌گرفتیم، اما از چندین سال قبل، بخشنامه‌ای صادر شد با این مضمون که آمار مرگ و میر بیماران خاص دیگر منتشر نشود یا به دست ما نرسد که به دنبال آن، وزارت بهداشت نیز دیگر این آمارها را در اختیار ما نگذاشت.»
