اعتصاب پرستاران در شهرهای مختلف ایران در حال گسترش است. صبح امروز نیز پرستاران در چند شهر کشور از جمله کنگان در استان بوشهر، و گرگان در استان گلستان به اعتصابات سراسری پیوستند. وزیر بهداشت دولت پزشکیان وعده حل مشکلات پرستاران را داده اما تأمین منابعی که پاسخگویی مطالبات صنفی پرستاران باشد با تردید جدی روبروست.
پرستاران بیمارستان «خمینی» در شهر کنگان استان بوشهر امروز دوشنبه پنجم شهریور ۱۴۰۳ دست از کار کشیدند و با تجمع در کریدور اصلی بیمارستان به اعتصاب سراسری پرستاران پیوستند.
در شهر گرگان در استان گلستان نیز پرستاران از ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی گلستان تا ساختمان استانداری دست به راهپیمایی زده و به اعتصاب خود ادامه دادند. پرستاران اعتصابی با تجمع مقابل استانداری شعارهایی از جمله «پرستار داد بزن، حقتو فریاد بزن» سر دادند.
روز گذشته نیز پرستاران در چند شهر کشور از جمله خرم‌آباد، بابل، «خمینی شهر» (همایونشهر) و سبزوار به اعتصابات سراسری پیوستند. این اعتصاب در بیش از ۲۰ شهر و ۱۳ استان کشور گسترده شده است.
گسترش اعتصاب سراسری پرستاران در ایران
پرستاران بیمارستان «خمینی» در شهر کنگان در استان بوشهر صبح امروز دوشنبه پنجم شهریور ۱۴۰۳ دست از کار کشیدند و به اعتصاب سراسری پرستاران پیوستند.#حقوق_پرستاران #اعتراضات_سراسری #اعتصابات_سراسری pic.twitter.com/jJptual7yq
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 26, 2024
پرستاران در ماه‌های گذشته ده‌ها تجمع اعتراضی برگزار کردند و از ۱۳ امرداد امسال نیز اعتصابی سراسری را پیش می‌برند که هر روز در حال گسترش است. اعتصابات پرستاران از بیمارستان‌های دولتی شیراز و کرج آغاز و در حال حاضر به حدود نیمی از استان‌های کشور گسترش یافته است.
به گزارش منابع صنفی، مدیران و نیروهای «حراست» در بیمارستان‌ها برای پایان دادن به اعتصاب پرستاران آنها را زیر فشار قرار داده و چند پرستار نیز در روزهای گذشته بازداشت شده‌اند اما این اعتصاب همچنان در حال گسترش است.
محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار می‌گوید: «این شکل از اعتراضات که پرستاران دست از کار کشیدند، در ۱۰۰ سال تاریخ پرستاری مدرن ایران بی‌سابقه است.»
مهمترین خواسته‌های پرستاران شامل مورادی است که سبب افزایش دستمزدهای آنها و همچنین حذف اضافه‌کاری اجباری و شیفت‌های طولانی می‌شود. اجرای قانون تعرفه‌گذاری پرستاری، برقراری کارانه‌ی حذف شده، برقراری فوق‌العاده خاص با ضریب ۳، و تصحیح ردیف درآمدی «حق مسکن» در فیش حقوقی از جمله مطالبات پرستاران است.
تجمع پرستاران بیمارستان‌های گرگان در همبستگی با اعتصاب سراسری پرستاران
ده‌ها تن از پرستاران شهر گرگان امروز دوشنبه پنجم شهریور ۱۴۰۳ از ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی گلستان تا استانداری گلستان راهپیمایی کردند و اعتصاب خود را ادامه دادند.
پرستاران در این تجمع شعارهایی از جمله… pic.twitter.com/YHL5OtkYm1
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 26, 2024
عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت پیشتر گفته بود که «واقعیت این است که در حوزه پرستاری با چالش‌های جدی روبرو هستیم که در مرز نقطه جوش و بحران است. اگر مجموعه دولت و سایر قوا یعنی قوه مقننه و قوه‌قضائیه دست به دست هم ندهند، می‌تواند یک مشکل عمومی و اجتماعی ایجاد کند. برخی از چالش‌های این حوزه نیاز به مداخله سران قوا دارد که بتوانند تصمیم سریع و عاجل بگیرند و امیدوارم این موضوع به سرعت اتفاق بیفتد تا مردم آسیب نبینند.»
حامد عنایتی از جمله پرستاران معترض در گفتگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» گفته «همه مطالبات پرستاران مشخص و روی میز است، سالیان دراز است در جلسات و نشست‌ها مطرح شده و اکنون فقط یک دستور قاطعانه و مشخص برای اجرایی‌شدن می‌خواهد.»
او گفته «در دوران کرونا و در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ دو بار پیش از روز پرستار دستور دادند که تعرفه‌گذاری انجام شود. اما هر دو بار هم به‌اندازه‌ای غیرکارشناسی و غیر‌علمی بود و به بدترین شکل ممکن اجرایی شد که به این نتیجه رسیدیم که این قانون به ضد خودش تبدیل شده است.» بر اساس این قانون، باید عدالت در پرداختی‌ها بین پزشکان و پرستاران برقرار و باعث افزایش انگیزه برای پرستاران شود.
این پرستار افزوده «من در میان همکاران خودم افرادی را می‌شناسم که دریافتی‌شان نسبت به دو سال پیش بر اساس کارانه تعریفی، حتی کمتر هم شده است. به عنوان مثال پرستاری که سال ۱۴۰۱ در بخش جراحی مردان کار می‌کرد و دریافتی تعرفه‌اش ۲ تا ۳ میلیون بوده، بعد از اجرای همین قانون امسال که در بخش اورژانس کار می‌کند و شرایط سخت‌تری دارد، دریافتی تعرفه‌اش زیر یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.»
یکی از پرستاران که نزدیک ۲۰ سال در بیمارستانی دولتی فعالیت می‌کند، می‌گوید: «ما حتی در حال حاضر کارانه‌های ۴۰۰ و ۵۰۰ تومانی هم داریم. قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری سهم بین ۷ تا ۸ درصد را شامل می‌شود. کار به جایی رسیده که در سال‌های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲ اعتراضات زیادی صورت گرفته و جلسات متعددی گذاشته شد و تاکید کردند که این کارانه پرداخت می‌شود، اما شکل اجرایی قانون در سال‌های گذشته به علیه خودش تبدیل شده است. جامعه پرستاری خواستار اجرای صحیح این قانون است.»
بیانیه شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در حمایت از خواست‌ها و حقوق پرستاران
مشکلات پرستاران پیشتر سبب موج گسترده مهاجرت آنها شده بود و اکنون آنها که مانده‌اند نیز گروه گروه به اعتصاباتی بی‌سابقه می‌پیوندند.
پیشتر فریدون مرادی عضو شورای عالی نظام پرستاری اعلام کرده بود «مشکلات معیشتی پرستاران غیر قابل تحمل شده است و هر ماه ۱۵۰ تا ۲۰۰ پرستار از کشور مهاجرت می‌کنند.»
به تازگی علی جعفریان، مسئول کمیته وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شورای راهبردی دولت مسعود پزشکیان، از موج مهاجرت پرستاران به آلمان خبر داده و میزان مهاجرت یا ترک کار آنان را «وحشتناک» توصیف کرده است.
جمهوری اسلامی هر چند نسبت به مهاجرت دانش‌آموختگان و نیروی کار، از جمله پرستاران، از کشور بی‌تفاوت بوده اما به نظر می‌رسد اعتصاب سراسری پرستاران را تهدیدی جدی قلمداد کرده بطوریکه دادستانی و سازمان بازرسی کل کشور هم برای پایان دادن به این اعتصاب دست به کار شده‌اند.
روز گذشته عباس ترکی معاون حقوق عامه دادستانی کل کشور در دیدار با مقامات سازمان نظام پرستاری، خواستار «رسیدگی جدی قوه قضائیه به موضوع عدم اجرای قوانین و ترک فعل‌هایی شدند که موجب نگرانی‌های جامعه پرستاری» شد.
سازمان بازرسی کل کشور هم در آنسو برای امید دادن به پرستاران اعتصاب‌کننده وارد عمل شده شده است. روابط عمومی این سازمان اعلام کرده که «سازمان بازرسی با توجه به وظایف ذاتی در خصوص نظارت بر حسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین و نظر به گلایههای پرستاران در نقاط مختلف کشور در چند هفته اخیر، همه ذینفعان این حوزه را دعوت کرد و موضوع را مورد بررسی قرار داد.»
روابط عمومی سازمان بازرسی کل کشور افزوده در این نشست «مقرر شد با هدف رفع مشکلات و اتخاذ راهکارهایی در جهت حل بلند مدت موضوعات پیش آمده، کارگروه‌هایی با محوریت سازمان بازرسی کل کشور تشکیل و اقدامات لازم از سوی دستگاه‌های مسئول به عمل آید.»
محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت دولت مسعود پزشکیان نیز طی روزهای گذشته وعده‌هایی متناقض را در رابطه با حل مشکلات پرستاران داده است. او در ابتدا اعلام کرده بود که «مشکل انباشت مطالبات جامعه پرستاری ظرف دو هفته آینده برطرف می شود» اما یک روز بعد از این وعده عقب‌نشینی کرده و گفت: «انتظارات مالی پرستاران را در حد توان کشور پیگیری می کنم.»
او با اینکه نخست وعده حل مشکلات طی «دو هفته» را داده بود، در اظهارت جدید خود گفت «برای ارتقای جایگاه هویتی و حرفه‌ای پرستاران گفتگوهایی را با رئیس جمهور و اعضای دولت، آغاز کرده‌ام.»
«کیهان لندن» در گزارشی نوشته رفع مشکلات پرستاران نیازمند تزریق منابع مالی هنگفت به وزارت بهداشت، برای تحقق برابری دستمزد و افزایش درآمد آنهاست و همچنین نیازمند استخدام ده‌ها هزار پرستار برای جبران کمبود این نیرو، تا دیگر پرستاران شاغل ناچار به انجام شیفت‌های طولانی و اضافه‌کاری‌های اجباری نباشند. انجام این دو کار در شرایط کنونی سیاسی و اقتصادی کشور امری ناممکن است!
«شورای هماهنگی اعتراضات پرستاران» نیز امروز پنجم شهریور ۱۴۰۳ با انتشار متنی مواردی چون آزادی پرستاران بازداشت شده طی روزهای گذشته را به فهرست مطالبات پرستاران اضافه کرده است.
در بخشی از این متن آمده «همکاران بازداشتی فورا آزاد شده و هر گونه توبیخ و اخراج و برخورد انضباطی و قهری از سوی حراست و هیات تخلفات و مجموعه دانشگاه و همچنین برخوردهای امنیتی و قضایی در نتیجه این اعتصابات را با همکاران پرستار و کادر درمان متوقف شود.»
«شورای هماهنگی اعتراضات پرستاران» همچنین نوشته «اضافه‌کاری اجباری در تمام بیمارستان‌ها و مراکز درمانی متوقف شده، مبلغ حق‌الزحمه هر یک ساعت اضافه کار پرسنل پرستاری اعم از کمک بهیار، بهیار و پرستار، فارغ از نوع رابطه سازمانی با دانشگاه‌ها (رسمی، پیمانی، قراردادی، طرحی، شرکتی و ….)، را به هر ساعت حداقل ۱۰۰ هزار تومان افزایش یابد.»
این تشکل در بخش دیگری از مطالبات پرستار خواستار آن شده که «قانون بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور با ۲۰ سال سابقه و ۳۰ روز حقوق جهت پرستاران بدون شرط سنی و پرداخت ما به التفاوت درخواستی بیمه ها از سوی دانشگاه با درخواست پرسنل پرستاری و موافقت بدون قید و شرط دانشگاه به طور کامل و بدون قید و شرط اجرا گردد.»
شاهزاده رضا پهلوی نیز در پیامی که یکشنبه چهارم شهریور ۱۴۰۳ منتشر شد، اعتصاب پرستاران را نمود دیگری از بلایی دانست که فساد و ناکارآمدی و ماجراجویی‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی بر سر ایران و ایرانیان آورده است. در حالی که بسیاری از افراد کاردان که می‌توانند به سرعت کشور را دوباره بسازند و در مسیر ترقی و تمدن قرار دهند، یا گوشه‌نشینند و یا در صف مهاجرت قرار دارند.
وی همچنین با اشاره به اینکه «این وضعیت جز با به میدان آمدن برای گرفتن حق خود در همه زمینه‌ها، از معیشت و اقتصاد گرفته تا حقوق سیاسی و اجتماعی تغییر نخواهد کرد»، خطاب به همه شهروندان ایران تأکید کرده است: «همه شما که سخت کار می‌کنید و یا بعد از سال‌ها کار سخت در سن بازنشستگی هستید، اما درآمدتان متناسب با تلاش‌تان نیست و کفاف زندگی مطلوب را نمی‌دهد شایسته رفاه اقتصادی و زندگی بهترید. برای گرفتن حقوق خود به میدان بیایید که حق شما در جیب حاکمان داخلی و تروریست‌های خارجی است.»
در روزهای گذشته تشکل‌های صنفی مختلف در حوزه‌های کارگری، آموزگاران و بازنشستگان از اعتصاب سراسری پرستاران حمایت کردند.
سندیکای کارگران نیشکر هفت تپه، کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکل‌های کارگری، گروه اتحاد بازنشستگان و کارگران بازنشسته خوزستان در بیانیه مشترکی با حمایت از اعتصاب پرستاران نوشتند: «درود می‌فرستیم به شما هم سرنوشتان مصمم و خستگی‌ناپذیر که با تجمعات مستمر اعتراضی و اعتصابات خود، خیابان‌ها و محل کار را به رغم تمامی تهدیدها، حملات، بازداشت‌ها و سرکوبگری‌ها، از آن خود ساخته‌اید.»
در این بیانیه آمده است که «بسیاری از این خواست‌های معیشتی، مزدی و رفاهی، خواست و مبارزه مشترک ما کارگران، معلمان، بازنشستگان و سایر مزدبگیران در مسیر حق خواهی‌مان است و تحقق آنها در گرو فریاد مشترک و همبستگی همدلانه‌مان در اعتراض به سیاست‌های حاکم بر جامعه می‌باشد.»
پلتفرم سندیکاهای کارگری سوئد-ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای ضمن حمایت از اعتراضات و اعتصابات پرستاران در ایران، سیاست‌های سرکوبگرانه دستگاه‌های امنیتی علیه پرستاران و دیگر زحمتکشان در ایران را محکوم کرد.
در این بیانیه با اشاره به مطالبات پرستاران آمده: «پرستاران به این نتیجه رسیده‌اند که تنها از طریق اعتصابات و اعتراضات سراسری و اتحاد تغییر این شرایط امکان‌پذیر است.»
