کمبود بنزین سبب تشکیل صفهای طولانی در پمپبنزینهای شهرهای شمالی و همچنین استان سیستان و بلوچستان شده است. حامیان دولت پزشکیان بلبشوی ایجاد شده در شمال کشور را گردن دولت قبل و تعداد بالای مسافران و افزایش مصرف میاندازند و مقامات دولت نیز هیچ توضیحی درباره راهکارهای جبران ناترازی بنزین ارائه نمیدهند!
در روزهای گذشته ویدئوهای مختلفی از صفهای طولانی تشکیل شده در پمپبنزینها به دلیل نبود بنزین کافی در استانهای شمالی منتشر شده است. یکی از ویدئوهایی که امروز پنجشنبه ۱۵ شهریورماه در شبکههای اجتماعی منتشر شده بیانگر شکلگیری صفی به درازای بیش از یک کیلومتر در کنار پمپ بنزین در شهر چابکسر از توابع شهرستان رودسر استان گیلان است.
روز گذشته نیز چندین ویدئو از شهرهای مختلف استان مازندران و گیلان منتشر شده که نشان میدهد تمام پمپبنزینها با کمبود بنزین روبرو هستند.
کمبود بنزین حتی در برخی شهرها از جمله تنکابن (شهسوار)، عباس آباد، نشتارود و سلمانشهر و رامسر جدا از آنکه مسافران را سرگردان کرده، روند زندگی شهروندان ساکن این شهرها را نیز مختل کرده است.
افزایش شمار مسافران در شمال کشور که در پایان تعطیلات تابستانی و به دلیل تعطیلات مذهبی «وفات امام هشتم» شیعیان راهی شمال شدند، کمبود بنزین در کشور را نمایان کرده است. برخی مقامات حکومت مدعی هستند تانکرهای سوخترسان نیز در ترافیک مسیرهای ورودی شمال کشور گیر کرده و از جمله دلایل کمبود بنزین این موضوع است.
در شهرهای شمالی ایران بنزین کمیاب شد!
منابع محلی گزارش میدهند که در شهرهای شمالی ایران در استانهای مازندران و گیلان بنزین کمیاب شده است.
بر اساس ویدیوهایی که روز چهارشنبه ۱۴ شهریورماه منتشر شده، مردم برای پرکردن باک ماشین خود، ساعتها در صفهای طولانی پمپهای بنزین معطل مانده… pic.twitter.com/Ic2BiC2wdP— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 4, 2024
این در حالیست که افزایش آمار مسافرت به شمال کشور قابل پیشبینی بوده و مسئله اصلی معضل ریشهدار در حوزه سوخت کشور یعنی «ناترازی بنزین» است.
در همین رابطه ویدئوهای مختلفی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که نشان میدهد در شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان نیز مشکل کمبود بنزین و گازوئیل وجود دارد و مقابل برخی پمپهای بنزین صفهایی طولانی تشکیل شده است.
اگرچه مقامات مسئول دولتی درباره راهکار حل معضل کمبود بنزین در شمال و مسافرانی که زمینگیر شدهاند اظهار نظری نکردهاند اما کمبود بنزین بهانهای برای رویارویی حامیان دولت و رقبایشان با یکدیگر شده است.
بهروز شجاعی از فعالان حامی اصلاحطلبان و دولت پزشکیان در شبکه «ایکس» نوشته مسئله کمبود بنزین در شمال کشور را از «وزارت نفت پیگیری کردم، کاملا در جریان بودند» و دولت پیشین «موقع تحویل مسئولیت حتی مخازن را طبق روال پر نکرده بودند، در خوشبینانهترین حالت به این میگویند بیمسئولیتی.»
بهروز شجاعی البته توضیح نداده وزارت نفت که در پاسخ به «پیگیری» او اعلام کرده در جریان کمبود بنزین در شمال است، چه راهکاری برای حل بحران بنزین در نظر داشته یا دارد؟!
در مقابل حامد صرافپور فعال رسانهای اصولگرا و حامی دولت رئیسی نیز پاسخ داده که «سوء مدیریت و بیمسئولیتی خودتان را میخواهید با بیاخلاقی و مغلطه به گردن رئیسی بیاندازید» و «میخواهید از پاسخگویی برای ناکارآمدی و یا خیانت خود فرار کنید.»
اینهمه در حالیست که موضوع ناترازی بنزین که در پی کاهش تولید و عدم توسعه صنعت نفت ایجاد شده، مشکلی بنیادین است که در تعطیلات روزهای گذشته و افزایش شمار مسافران در شمال کشور صرفا بیش از پیش «برجسته» از گذشته شده است.
مقامات دولت، چه در زمان رئیسی و چه این روزها در دولت پزشکیان، معتقدند تخصیص یارانه به بنزین و ارزان بودن سوخت نسبت به کشورهای همسایه سبب افزایش بیرویه مصرف شده است. افزایش قیمت بنزین و حذف یارانه سوخت پیشنهاد اصلی این طیف است.
این در حالیست که منتقدان افزایش قیمت بنزین معتقدند به دلیل اینکه افزایش قیمت بنزین بطور مستقیم و غیرمستقیم سبب افزایش قیمت همه کالاها و خدمات میشود، و از آنجا که سطح تورم و درآمدها در ایران هیچ نسبتی با دیگر کشورهای منطقه ندارد، دولت نمیتواند در یک معادله یکسویه و تنها با مقایسه قیمت بنزین در ایران و کشورهای منطقه، قیمت بنزین را افزایش دهد.
با اینهمه زمزمه گرانی بنزین در دولت مسعود پزشکیان از چند هفته پیش و قبل از صفهای طولانی بنزین در برخی شهرهای کشور مطرح بود.
مسعود پزشکیان در مراسم معارفه وزیر اقتصاد گفته بود «زمانی که پول گندم، نهاده و حقوق بازنشسته را نداریم، بنزین را دلاری ۵۰ تومان میخریم و ۱۰ تومان میفروشیم. هر انسان دغدغهمندی این نوع سیاست را نمیپذیرد.»
او گفته «حالا که بنزین را (به این قیمت) بدهیم، جای بحث است که (آیا واقعاً) ما باید این را بدهیم؟ علم اقتصاد، دانشمندان و تجربه بینالمللی این حرف را از ما قبول میکنند؟»
رئیس دولت چهاردهم افزود که «اقتصاددانان و کارشناسان ما باید بلند شوند و نسبت به سیاستهای نادرستی که اجرا میکنیم، اعتراض کنند. اما حالا کارشناسان و اقتصاددانان اعتراض نمیکنند… من (به عنوان دولت) پول گندم، پول دارو و پول نهاده و حقوق بازنشستهها را ندارم، اما بنزین دلار ۵۰ تومان را میفروشم ۱۰ تومان. کدام منطقی این را از ما قبول میکند که ما داریم این کار را میکنیم؟»
پس از جراحی اقتصادی رئیسی نوبت به جراحیهای اقتصادی پزشکیان رسید!
سیدابراهیم رئیسی که در سانحه مشکوک هلیکوپتر کشته شد و مسعود پزشکیان بر جایش نشست، «جراحی اقتصادی» را در ارتباط با حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی آغاز کرد و کار خودش به پایان یک دوره چهار ساله هم نرسید!
حالا پزشکیان که… pic.twitter.com/7KTcOOBaqn
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 3, 2024
مسعود پزشکیان پس از آنکه به عنوان رئیس دولت چهاردهم و پیروز انتخابات ریاست جمهوری معرفی شد، در گفتگویی با وبسایت علی خامنهای به ناترازی بنزین اشاره کرده و گفته بود که «در حال حاضر برای خرید بنزین، هشت میلیارد دلار پول پرداخت میشود. یعنی بنزین را حدود ۳۰ یا ۴۰ هزار تومان میخریم، بعد ۱۵۰۰ تومان میفروشیم. خب تا کجا میتوانیم این کار را بکنیم؟»
پیش از این و در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری نیز علی عبدالعلیزاده رئیس ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان در یک کنفرانس خبری در خبرگزاری «ایرنا» با اشاره به ارقام ۲۵ و ۵۰ هزار تومان برای هر لیتر بنزین، گفته بود «هر قیمتی که برای بنزین کارشناسی شود، خواهید دید که آنچنان با آرامش و همکاری مردم جا میافتد!»
اکنون همزمان با کمبود شدید بنزین در شمال کشور، کرامت ویسکرمی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران گفته «مصرف نفتگاز در بخش حمل و نقل از ابتدای شهریور امسال تا کنون روزانه حدود ۶۵ میلیون لیتر و بنزین حدود ۱۳۲ میلیون لیتر بوده که مصرف بنزین نسبت به شهریور سال ۱۴۰۲ که حدود ۱۲۲ میلیون لیتر بوده است، ۸/۵ درصد افزایش یافته است.»
او افزوده که «میانگین مصرف بنزین از ابتدای سال ۱۴۰۳ تاکنون ۱۲۳ میلیون لیتر بوده که نسبت به مدت مشابه در سال ۱۴۰۲ که حدود ۱۱۵ میلیون لیتر بوده، هفت درصد افزایش یافته است.»
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردهعای نفتی ایران افزوده «در هفته اخیر شاهد افزایش حجم ترددها بهویژه در استانهای شمالی بودهایم و ترافیک بسیار سنگینی در مبادی ورودی شهرهای شمالی کشور داشتهایم و تا زمانی که این حجم از خودرو در جادهها در حال تردد است، مصرف بنزین در جایگاهها حدود ۲ برابر افزایش مییابد و نفتکشها بهدلیل ازدحام بالای مسافران و تردد بیسابقه خودرو در این مدت با تأخیر حدود سه برابری در حمل بنزین از مبدا تا مقصد روبهرو میشوند که این اتفاق منجر به تأخیر در توزیع سوخت نفتکشها به جایگاهها میشود.»
اکنون برخی از حامیان مسعود پزشکیان که در انتخابات اخیر نیز بطور سازمانیافته برای پیروزی او تلاش کردند، انگشت اتهام در رابطه با سفر مردم به شمال را به سوی «سوخت مفت» گرفتهاند. از جمله احمد زیدآبادی روزنامهنگار اصلاحطلب در مطلبی روایتی از سفرش به شمال طی روزهای گذشته نوشته و مدعی شده یکی از دلایل شلوغی جادهها «بنزین و گازوئیلِ تقریباً مفت» و البته «بیفرهنگی در رانندگی» است!
مشکل اصلی اینجاست!
من معمولاً در ایام تعطیلات تن به سفر بخصوص به منطقهٔ شمالی کشور نمیدهم اما امسال گویی نیرویی اغواگر در درونم، قوهٔ تدبیرم را مختل کرد و دعوت یکی از بستگان را برای سفر به رامسر پذیرفتم.
از آنجا که جادهٔ چالوس تکلیفش روشن بود، ظهر دوشنبه از طریق جادهٔ شهریار،…— نگاه متفاوت (احمد زیدآبادی) (@Zeidabadi_Ahmad) September 4, 2024
دولت پزشکیان در حالی به اشکال مختلف در حال آماده کردن افکار عمومی برای افزایش قیمت بنزین است که دولت حسن روحانی نیز در آبان ۹۸ اقدام به افزایش قیمت بنزین کرد و اعلام این خبر سرآغاز اعتراضاتی شد که برای روزهای پیاپی در سراسر ایران تداوم یافت. یکی از دلایلی که طی سالهای گذشته بنزین در ایران گرانتر نشده، هراس حکومت از برگزاری اعتراضاتی شبیه اعتراضات سراسری سال ۹۸ است؛ بدین ترتیب افرادی در پیرامون دولت تلاش دارند افکار عمومی را برای افزایش قیمت بنزین آماده کنند.
در دولت رئیسی نیز موضوع افزایش قیمت بنزین همواره مطرح بود و حتی برخی اقدامات دولت در رابطه با کارتهای سوخت نیز به عنوان مقدمهی افزایش قیمت بنزین ارزیابی شد اما پایان ناگهانی کار دولت با مرگ مشکوک ابراهیم رئیسی در بهار امسال، مشخص نکرد که آیا واقعا افزایش قیمت بنزین در دستور کار دولت سیزدهم قرار داشت یا نه؟!
برای نمونه در نخستین روزهای بهمنماه ۱۴۰۲ دولت بدون اعلام قبلی و بطور ناگهانی سهمیه بنزین ۳۰۰۰ تومانی یا همان نرخ آزاد در کارتهای سوخت شخصی را از ۱۵۰ لیتر به ۱۰۰ لیتر کاهش داد. همچنین ذخیره سهمیه بنزین ۱۵۰۰ تومانی که تا پیش از این، ۹ ماه و بهمیزان حداکثر ۵۴۰ لیتر بود، از این پس به ۶ ماه و حداکثر ۳۶۰ لیتر کاهش یافت.
چند روز بعد گزارشهای غیررسمی از یک نرخ سوم برای بنزین با قیمت هر لیتر ۸۰۰۰ تومان خبر دادند. خبرگزاری «ایلنا» هم همزمان در هفته نخست بهمن گزارش داد که «دولت بعد از دو گام حفظ بنزین سهمیهای و محدودیت بنزین ۳۰۰۰ تومانی در نظر دارد تا با ایجاد یک نرخ سوم مصرف بنزین بیشتر از سهمیه (مجموع یارانهای و آزاد) را به نرخ گرانتری به پرمصرفها عرضه کند.»