عملکرد علیرضا زاکانی در شهرداری تهران از ابتدا با انتقادهای فراوانی روبرو بوده اما در روزهای گذشته خبرهایی درباره احتمال برکناری او منتشر شده است. اعضای شورای اسلامی شهر تهران درباره ماندگاری یا برکناری شهردار با یکدیگر اختلاف دارند.
روز سه‌شنبه ۲۷ شهریورماه در نشست شورای اسلامی شهر تهران با حضور علیرضا زاکانی، یکی از اعضای این شورا با انتقاداتی تند از عملکرد زاکانی اعلام کرد که «جمعی از اعضای این شورا به این نتیجه رسیدند که شهردار کارآمدی لازم برای مدیریت شهر را ندارد.»
مهدی اقراریان عضو شورای اسلامی شهر تهران خطاب به علیرضا زاکانی گفت «در فضای مجازی موجی برای تخریب منتقدان به آقای زاکانی ایجاد شده». وی افزود که «آیا فکر می‌کنند فشار به منتقدین باعث عقب‌نشینی آنها خواهد شد؟ خیر؛ ما از ابزار خود استفاده خواهیم کرد.»
این عضو شورای اسلامی شهر همچنین به شهردار تهران تأکید کرد «بیش از نیمی از اعضای شورا انتقادهایی جدی به عملکرد آقای زاکانی دارند». وی خطاب به زاکانی گفت «بدانید که اعضای شورا تا پایان کار می‌مانند، اما تجربه سیاسی شما نشان می‌دهد که تا پایان نمی‌مانید.»
بیستم شهریور امسال نخستین درخواست تحقیق و تفحص از شهرداری تهران در دوره ششم شورای اسلامی شهر تهران ثبت شد. طرحی که شهردار تهران هم از آن استقبال کرد و اعلام کرد از هر درخواستی که منجر به شفافیت بیشتر شود استقبال می‌کند. موضوع، تحقیق و تفحص عملکرد برنامه‌ای و مالی سازمان املاک و مستغلات بود.
مهدی چمران هم در جلسه روز یکشنبه ۲۵ شهریور به خبرنگاران گفت «موضوع تحقیق و تفحص کمتر از ۴۸ ساعت اعلام وصول شده و کار‌های آن به اتمام رسیده است. اما روز گذشته مشخص شد که کمیسیون برنامه و بودجه در نامه‌ای به نرجس سلیمانی محتوای این طرح را مورد پرسش قرار داده است.»
نرجس سلیمانی دختر قاسم سلیمانی که از منتقدان علیرضا زاکانی در شورای اسلامی شهر است گفته «علی‌رغم آغاز مراحل قانونی تحقیق و تفحص براساس دستور ریاست شورا که به صورت توأمان به هر دو کمیسیون برنامه و بودجه و نظارت و حقوقی ارجاع داده شده، کمیسیون برنامه و بودجه در عملی نامتعارف در حکم وکیل مدافع شهرداری ظاهر شده و سر‌فصل‌های مورد نظر را که اساسا بعد از آغاز تحقیق و تفحص در اختیار هیئت و کمیسیون قرار داده خواهد شد، مورد پرسش قرار داده و به چالش محتوایی و شکلی کشیده‌اند.»
به گفته نرجس سلیمانی، «قرار بود کمیسیون برنامه و بودجه تا پایان وقت اداری یکشنبه و در نهایت اول وقت روز دوشنبه نسبت به آغاز مکاتبات با شهرداری اقدام کند، اما مایه حیرت است که در روز دوشنبه، کمیسیون برنامه و بودجه با فراموشی نسبت به موضوع، به جای مکاتبه با شهرداری، با ریاست شورا مکاتبه کرده و رونوشتی برای اعضای شورا ارسال می‌کند که حسب قرائن ظاهری، بدون مداقه[دقت کردن] در اصل درخواست تحقیق نگاشته شده است.»
او ادامه داد: «کمیسیون بودجه به جای نامه‌نگاری با مسئولان ذیربط برای دریافت اسناد و ارائه به متقاضیان تحقیق و تفحص در حرکت خارج از عرف چهار بند تحقیق و تفحص را رد کرده است. کمیسیون نظارت و حقوقی که تحقیق و تفحص را بر‌عهده گرفته، نامه‌ای با دو امضا تهیه کرده و درخواست دارد کمیسیون برنامه و بودجه از پیگیری امور انصراف دهد تا ما موضوع را دنبال کنیم. ما ز یاران چشم یاری داشتیم.»
حبیب کاشانی هم با بیان اینکه جوابیه پنج صفحه‌ای از سوی کمیسیون برنامه و بودجه به تمام درخواست‌کنندگان تحقیق و تفحص ارسال شده است، گفته «اگر رئیس شورا از رئیس کمیسیون خواسته، باید پاسخ دهد. ما می‌خواهیم تحقیق و تفحص عمومی انجام دهیم و امروز مقابل هم قرار می‌گیریم. این فضا فضای خوبی نیست و دوستانی که این متن را تهیه کردند می‌توانستند در جلسه برگزار‌شده پاسخ دهند تا به نامه‌نگاری منجر نشود. این رفت‌وبرگشت‌ها به شورا آسیب می‌زند.»
وبسایت «خبرآنلاین» در گزارشی درباره عملکرد علیرضا زاکانی نوشته است «دخالت داماد آقای شهردار در امورات مختلف بخش‌های مختلف شهرداری تهران نیز یکی از عوامل مهمی بود تا عملکرد ضعیف زاکانی را بیش از پیش تحت الشعاع قرار بدهد. با گذشت بیش از ۳ سال از دوره شهردار بودن زاکانی، حالا تعداد مخالفان وی افزایش پیدا کرده و مباحث مرتبط با این موضوع مورد توجه اعضای شورای شهر و فعالین حوزه شهری قرار گرفته است.»
در ادامه این گزارش آمده «برخی از اعضای شورای شهر تهران علی‌رغم مخالفت چندی پیش مهدی چمران رئیس شورا با مطرح شدن مبحث برکناری زاکانی از سمت شهردار تهران را همچنان با جدیت دنبال می‌کنند. چمران طی ماه گذشته در مصاحبه با خبرنگاران گفته بود که زاکانی تا پایان دوره فعلی مدیریت شهری سکاندار شهرداری باقی می‌ماند و رفتن وی در سال پایانی شورا معنی ندارد، اما ظاهرا برخی از اعضا این نظر دستور مانند، را جدی نگرفته‌اند و نظر دیگری جز نظر رئیس شورا دارند و مبحث برکناری زاکانی را همچنان دنبال می‌کنند.»
در این گزارش سه سناریو برای برکناری رئیس شورای اسلامی شهر مطرح شده است؛ برخی اعضا معتقدند برکناری زاکانی از طریق شورای شهر به نتیجه نرسیده و در نتیجه با توجه به تخلفات زاکانی می‌توان وضعیت او را از طریق دستگاه‌های مجری قانون پیگیری کرد.
عده‌ای دیگر عقیده دارند که برخی از اعضای شورای شهر در حال جمع‌آوری مستندات بیشتری برای قانع کردن دیگر اعضا که مخالفت خود با شهردار بودن زاکانی را علنی و آشکارا مطرح نمی‌کنند، هستند و به زودی نتیجه این اقدامات اعلام خواهند کرد.
شماری نیز معتقد هستند که موضوع کش و قوس‌های فعلی برکناری زاکانی به این دلیل است که فشار را از راه دیگری بر وی افزایش دهند تا خود شهردار مجبور به استعفا شود و البته با شناختی که از زاکانی در اذهان عمومی نقش بسته است، این مورد کمترین درصد احتمال را شامل می‌شود.
شورای اسلامی شهر تهران در دوره چهار ساله فعالیت خود از طریق رأی‌گیری شهردار را انتخاب می‌کند و تا دوره بعد، شهردار به فعالیت خود خواهد داد مگر اینکه استیضاح و برکنار شود.
اعضای شورای اسلامی شهر تهران که مخالف زاکانی هستند امرداد امسال تهدید کردند که اگر نتوانند شهردار را برکنار کنند به صورت دستجمعی استعفا می‌دهند.
علی اصغر قائمی عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران در اینباره گفته بود که «این موضوع در حد گمانه‌زنی است، ممکن است برخی از دوستان این را به عنوان راهکار مطرح کرده باشند، اما به عنوان یک تصمیم قطعی کسی به آن توجه نکرده است.»
ناصر امانی دیگر عضو شورای اسلامی شهر هم امرداد امسال به روزنامه «هم‌میهن» گفته بود که «اگر برای تغییر شهردار تهران به بن‌بست برسیم و هیچ راهی جز این نداشته باشیم، دست به این اقدام می‌زنیم.»
همزمان مهدی اقراریان نیز به دعواهای پشت پرده سیاسی درباره استعفا یا ماندگاری زاکانی خبر داده و گفته بود «حیات گروه‌های سیاسی رادیکال و ستیزه‌جو که از آنها با عناوین گوناگونی نام برده می‌شود در ایجاد دوقطبی‌های کاذب است؛ که دوقطبی اصولگرا و اصلاح‌طلب از آن‌هاست تا ناکارآمدی خود را پشت دعواهای سیاسی پنهان و از پاسخگویی عملکرد غیرشفاف‌شان که عملکردی قبیله‌سالارانه مبتنی بر سه‌گانه فامیل‌بازی؛ برچسب‌زنی و پرونده‌سازی است، فرار کنند.»
علیرضا زاکانی که سابقه حضور در جنگ ایران و عراق در سنین نوجوانی و سپس عضویت در بسیج را دارد، از نیروهای اصولگرا و تندرو در جمهوری اسلامی به شمار می‌رود. او یک سال بعد از پایان جنگ به دانشگاه علوم پزشکی رفت و ۹ سال بعد مدرک پزشکی عمومی گرفت. زاکانی سال‌ها عضو انجمن اسلامی و چهار سال نیز رئیس بسیج دانشجویی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران بود.
وی در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی و در جریان سرکوب دانشجویان در کوی دانشگاه در سال ۱۳۷۸ رئیس بسیج دانشجویی دانشگاه‌های استان تهران بود. او از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۲ ریاست سازمان بسیج دانشجویی کشور را در دست داشت و از همانجا به فهرست نامزدهای اصولگرایان در انتخابات مجلس شورای اسلامی هفتم راه پیدا کرد.
علیرضا زاکانی از سال ۱۳۸۳ به مجلس شورای اسلامی راه یافت و به عنوان نماینده‌ای صریح از جناح اصولگرایان تندرو در مجلس ماندگار شد.
او از امرداد ۱۴۰۰ به عنوان شهردار تهران انتخابات شد و از مجلس به شهرداری رفت. عملکرد او به عنوان شهردار تهران نیز مطلوب نیست و اقدامات عجیب وی از جمله نقش برجسته‌اش در سازماندهی حجاب‌بان‌ها در متروها به عنوان بخشی از پروژه سرکوب زنان به بهانه «پوشش اختیاری» و ساختن مسجد در پارک‌ها و بوستان‌ها با واکنش‌هایی روبرو شد.
