فیروزه نوردستروم- رقم دقیقی از تعداد پناهجویان ایرانی ساکن در ترکیه در دست نیست اما این افراد، نه تنها اجازه‌ی کار و کسب درآمد ندارند بلکه از داشتن بیمه خدمات درمانی نیز محروم هستند. بیمه خدمات درمانی تنها از راه بیمه خصوصی و پرداخت اولیه تمام مخارج درمان امکان‌‌پذیر است که برای اغلب پناهنده‌ها ممکن نیست.
آنها هنگامی که برای پرداخت هزینه‌های زندگی مجبور به انجام «کار سیاه» هستند، در صورت افشا شدن، بار اول، مجبور به پرداخت جریمه‌های سنگین می‌شوند اما در بار دوم، آنها را به کمپ پناهجویان منتقل می‌کنند و مجبورند تا حدود شش ماه در آنجا بمانند. سپس با توجه به وضعیت پرونده‌شان دو امکان وجود دارد: یا آزاد می‌شوند و یا دیپورت و از ترکیه اخراج می‌گردند.
فرد پناهنده برای جلوگیری از اخراج و دیپورت تنها یک راه در پیش دارد: باید از وکیل کمک بگیرد و از طریق قانونی اقدام کند آنهم در حالی که برای هر وکیل می‌بایست بین ۱۵ تا ۳۰ هزار لیر بپردازد. در هیچکدام از این زمینه‌ها سازمان ملل کمکی به پناهجویان نمی‌کند و به گفته‌ی آنها مسئولان مربوطه فقط می‌گویند که کاری از دستشان بر نمی‌آید.
از سوی دیگر برخلاف اروپا که تا مشخص شدن وضعیت پرونده، پناهجویان از کمک هزینه و محلی برای زندگی برخوردارند، پناهجویان ساکن ترکیه هیچ کمک هزینه‌ای از اداره پناهجویان دریافت نمی‌کنند.
در این میان. بیشتر پناهجویان ایرانی ساکن ترکیه از حدود چندین سال پیش در این کشور بطور بلاتکلیف روزها را به شب می‌رسانند.
نیما یک پناهجوی ایرانی ساکن ترکیه است که از ۱۰ سال پیش در ترکیه بسر می‌برد. او می‌گوید هر روز صبح بلاتکلیف از خواب بیدار می‌شویم در حالی که نمی‌دانیم فردا قرار است چه اتفاقی بیفتد.
او توضیح می‌دهد: «ما باید ماهی یکبار برای امضا یا اثر انگشت به دفتر پلیس شهر محل سکونت خود مراجعه کنیم. حالا اگر پناهجویی به هر دلیلی برای امضا یا اثر انگشت دیر مراجعه کند یا فراموش کند به دفتر پلیس برود، اداره مهاجرت، به دنبال پیدا کردن یک مشکل قضایی در پرونده فرد است تا او را از ترکیه اخراج کند.»
Why are some Iranian refugees suspended in Türkiye due to mandatory service in the IRGC?
But the American border is open for the entry of terrorists and saboteurs of the IRGC?
The IRGC terrorists cannot enter the United States with a fake identity as a businessman or investor.…— Waiting To Flight (@waitingto_) September 24, 2024
او در ادامه می‌گوید: «امضای پلیس اگر ۳ بار انجام نشود پرونده پناهجو حالا هرچه باشد به صورت خودکار بسته می‌شود و پس از مراجعه به پلیس، بازداشت و معمولا به کمپ دیپورت نزدیک مرز ایران فرستاده می‌شود.»
نیما اضافه می‌کند: «اگر اجازه کار می‌دادند، می‌توانستیم زندگی بهتری داشته باشیم ولی پناهجویان با ترس و در خفا کار‌می‌کنند و در صورت شناسایی، آنها را به کمپ منتقل می‌کنند و این در حالیست که در حال حاضر دیپورت کردن پناهجویان در ترکیه به شدت بیشتر از گذشته در حال انجام است و این مسئله راهی شده برای درآمدزایی برخی افراد، چون اگر هر پناهجویی به مشکلی بر بخورد باید حتما وکیل بگیرد، در شرایطی که پناهجویان، فاقد حمایت مالی هستند و درآمدی ندارند، ولی با این شرایط اقتصادی و تورم ترکیه باید وکیل بگیرند تا جریان پرونده پناهجو را به عقب بیاندازد، وکیل هم مدعی است از دست او کاری برنمی‌آید و فقط می‌تواند زمان بخرد.»
به گفته این پناهجوی سیاسی، «در این میان، حدود ۳۰ پناهجو که دوران خدمت سربازی خود را در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سپری کرده‌اند از حدود سه سال پیش در ترکیه بلاتکلیف هستند. همه کارهای اداری پرونده آنها برای ورود به آمریکا انجام شده، بیشتر آنها حتی مراحل« ای سی ام سی» یک و دو و مدیکال را طی کرده‌اند، برخی هم چندین بار به مدیکال رفته‌اند در حالی که مدیکال هر شش ماه منقضی می‌شود، اما جالب اینجاست که کشور آمریکا هم آنها را پذیرفته اما اداره مهاجرت ترکیه به راحتی می‌تواند این افراد را دیپورت کند.»
او اضافه می‌کند: «ازسوی دیگر مرکز پاسخگو «ای سی ام سی» مرکز بازرسان مجدد پناهندگان اعلام کرده که باید از آمریکا دستور بیاید و فعلا در پروسه اداری است، اما این پروسه اداری نزدیک سه سال است که طول کشیده در حالی که مدیکال آنها سوخته و باید دوباره به مدیکال بروند. شرایط چنان برای این پناهجویان دشوار شده که یکی از این افراد نزدیک یک هفته است که از یک شهر دیگر خود را به مقابل ساختمان «آی سی ام سی» در استانبول رسانده و دست به تحصن و اعتصاب غذا زده است، این فرد در شرایطی که آمریکا او را پذیرفته است برگه‌ی دیپورت از اداره مهاجرت ترکیه دریافت کرده است.»
او در ادامه به یک پناهجوی ایرانی اشاره کرد که از طریق مادرش که از افسران سپاه پاسداران است، کارهایش انجام شد و در دوره اوباما بعد از سه سال از ترکیه به کانادا رفت.
وی با انتقاد از اینکه چرا این افراد با هویت‌های جعلی از طریق بورسیه تحصیلی یا سرمایه‌گذاری خانوادگی یا گروهی به راحتی خود را به آمریکا یا کانادا می‌رسانند، تاکید کرد: «بسیاری از این اختلاسگران، همگی کارت عضویت سپاه را دارند.»
این در حالیست که به گفته نیما دوران خدمت سربازی این افراد مربوط به ۱۰-۱۲ یا ۲۰ سال پیش بوده و اضافه شدن سپاه به لیست گروه‌های تروریستی از سوی آمریکا مربوط به سال ۲۰۱۹ است.
در این شرایط به گفته یک پناهجوی دیگر ساکن ترکیه بسیاری از پناهجویان ایرانی از ترکیه خود را به ونزوئلا و از آنجا به برزیل و از آن کشور از طریق مرز مکزیک خود را به آمریکا رسانده‌اند و در حال حاضر در آمریکا مشغول به کار هستند؛ در حالی که پناهجویان ساکن ترکیه با وجود پذیرش برای رفتن به آمریکا و انجام مراحل قانونی از ۱۰ سال پیش بلاتکلیف‌اند.
بسیاری از این پناهجویان با این تناقض درگیر هستند که همه کارهای اداری رفتن آنها به آمریکا انجام شده اما با وجود این اداره مهاجرت ترکیه ادعا می‌کند که این پناهجویان هیچ مدرکی ندارند و رد شده‌اند، آنها هم فقط مجبورند با پرداخت هزینه‌های بالا از یک وکیل در ترکیه کمک بگیرند تا مثلا شش ماه تا یک سال زمان بخرند تا کار رفتن آنها به آمریکا انجام شود.
به گفته برخی از پناهجویان در این گروه ۳۰ نفره‌ی بلاتکلیف، چند تن از پناهجویان ساکن در ترکیه با وجود سابقه مشابه خدمت کردن در سپاه،٫ به تازگی پس از انجام مراحل قانونی به آمریکا رفته‌اند.
آنها معتقدند یک هماهنگی بین سازمان ملل و ترکیه وجود دارد تا از تعداد پناهجویان ایرانی ساکن ترکیه کاسته شود. در حالی که برخی از آنها نمی‌خواهند یا نمی‌توانند به عقب برگردند، به ناچار، مجبورند خطرات مسیر دریایی را به جان بخرند و به سمت یونان بروند و از مسیر جنگلی یونان خود را به یک شهر برسانند.
وضعیت وخیم پناهجویان در اردوگاه‌های پناهندگی ترکیه؛ بازگرداندن فله‌ای ایرانی‌ها
به گفته این پناهجویان در یونان هم برای آنها تله گذاشته‌اند؛ یک عده را اجیر کرده‌اند تا در جنگل‌های مسیر پناهجویان کمین کرده تا آنان را خفت و بعد لخت کنند و بعد بدون پول و وسیله نزدیک مرز ترکیه رهایشان کنند.
در این میان وقتی تعداد دیپورت و اخراج زیاد می‌شود، بازار «گِیم» (عبور غیرقانونی زمینی و دریایی از مرز) داغ می‌شود.
یکی از این پناهجویان در این زمینه به اصطلاح «خودانداز» اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: «کار خودانداز این است که نقشه راه را با استفاده از گوگل مپ به دست می‌آورد تا از راه دریا خود را به ساحل یونان برساند و از آنجا از طریق مسیر هوایی و بیشتر مسیر زمینی مسیر خود را به سمت غرب اروپا که معمولا آلمان و هلند است ادامه بدهد.»
به گفته وی، اگر در یونان این فرد یا افراد خودانداز توسط نیروهای وابسته به پلیس آن کشور دستگیر یا خفت شوند، به شدت مورد ضرب و جرح قرار گرفته و بازداشت می‌شوند. البته این نیروها زنان را کتک نمی‌زنند ولی چه زن و چه مرد را به اصطلاح «لخت» کرده و پول و گوشی آنان را برده و آنها را همانجا رها می‌کنند.
خیلی‌ها حتا آنهایی که بچه دارند ترجیح داده‌اند از ترکیه به گرجستان بروند تا از طریق روسیه به اروپا برسند. خیلی‌ها در طول مسیر از بین می‌روند یا قاچاقچی آنها را رها می‌کند. بعضی‌ها با مبالغ زیاد سوار قایق می‌شوند تا به یونان بروند یا امیدوارند که مستقیم به ایتالیا برسند. آنها می‌دانند شاید هرگز به مقصد نرسند و جزو آنهایی باشند که خبر غرق شدن‌شان در دریاها منتشر می‌شود؛ اما ماندن در ترکیه هم یعنی مرگ تدریجی.
