یک روز پس از حمله موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به اسرائیل و با افزایش احتمال بالا گرفتن تنش میان جمهوری اسلامی و اسرائیل بازارهای ارز و طلا و بورس با التهاب روبرو شده است.
قیمتها در دو بازار طلا و ارز در روز چهارشنبه ۱۱ مهرماه ۱۴۰۳ با افزایش روبرو شد. قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد ارز ایران در صبح چهارشنبه به ۶۱ هزار و ۸۵۰ تومان رسید. این افزایش در شرایطی است که دولت تلاش کرده از افزایش قیمت دلار جلوگیری کند و طی هفتههای گذشته قیمت این ارز در بازار آزاد در کانال ۵۸ هزار تومان باقی مانده بود.
قیمت دیگر ارزها نیز در بازار افزایشی بود بطوری که هر پوند بریتانیا ۸۱ هزار و ۹۸۰ تومان، هر یورو ۶۸ هزار و ۴۱۰ تومان، هر درهم ۱۶ هزار و ۷۶۰ تومان و هر لیر ترکیه ۱۸۱۰ تومان معامله شد.
در بازار طلا نیز قیمتها روند صعودی را طی کرد و هر سکه کامل طلا به ۴۷ میلیون ۶۱۰ هزار تومان افزایش یافت. هر گرم طلا نیز ۳ میلیون و ۹۵۲ هزار و ۴۰۰ تومان قیمتگذاری شد و هر مثقال طلا نیز ۱۷ میلیون و ۱۲۰ هزار تومان معامله شد.
در شرایطی که پیشتر و در موقعیتهایی که بازار ارز و طلا در واکنش به جنگافروزی جمهوری اسلامی با افزایش قیمتها روبرو میشد، خبرگزاریهای دولتی این خبرها را انکار میکردند اما اینبار خبرگزاری «تسنیم» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ناچار شده به افزایش قیمتها در بازار ارز و طلا اعتراف کند.
این خبرگزاری با اعلام خبر افزایش قیمتها در این دو بازار از قول کارشناسان نوشته افزایش قیمتها «موقتی و ناشی از افزایش هیجانات بازار است» و به مردم توصیه کرده که «اسیر هیجانات بازار» نشوند.
«تسنیم» افزوده که بارها گفته شده که در روزهای پرنوسان بازار ارز باید از خرید و فروش اجتناب کرد چراکه برنده اصلی بازار در این ایام سوداگرانی هستند که از نوسانات به نفع خود استفاده می کنند و کارشان نوسانگیری در همین ایام است.
بازار بورس نیز امروز چهارشنبه ۱۱ مهر با ریزش نمادهای مختلف آغاز بکار کرد. شاخص کل بورس در نخستین ساعات معاملات امروز با کاهشی ۳۴۲۱ واحدی مواجه شد و به رقم دو میلیون و ۱۲۰ هزار و۱۷۴ واحد رسید.
همچنین شاخص کل هموزن که وضعیت عمومی سهام شرکتهای کوچکتر را نشان میدهد، با کاهش ۲۲۳ واحدی به ۷۰۱ هزار و ۶۶۳ واحد رسید.
بر اساس گزارشها حمله موشکی سپاه پاسداران به اسرائیل سبب تشدید بیاعتمادی در بازار سرمایه ایران شده و خروج پول حقیقی از این بازار سرعت گرفته است.
آراد پورکار کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با وبسایت «تجارت نیوز» با اشاره به بحران میان جمهوری اسلامی و اسرائیل گفته همیشه «یکی از مهمترین مواردی که فعالان بورس مورد بررسی قرار میدهند مباحث ریسکهای سیستماتیک است؛ بهویژه زمانی که یک طرف این تنشها پای ایران یا همپیمانان در گرو قرار گیرد.»
وی افزوده «چنانچه شدت تنشها افزایش یابد میتوان انتظار داشت سهامداران و فعالان بازار سرمایه حتی با توجه به ارزندگی و پارامترهای بنیادی ترجیح دهند به عرصه این بازار پا نگذارند. در اینگونه مواقع، میزان خروج پول از بازار سهام شدت مییابد؛ از دلایل این امر میتوان به ترس سهامداران اشاره کرد.»
این در حالیست که بازار بورس ایران پیشتر نیز با مشکلاتی روبرو بود؛ مشکلاتی که از سوی حمید میرمعینی کارشناس بازار سرمایه مورد اشاره قرار گرفته است.
او در گفتگو با خبرگزاری «ایلنا» به مسائلی چون دخالت دولت در بازار سرمایه و زیان گسترده شرکتها در پی قطع برق و گاز اشاره کرده و گفته «آنجایی که با کاهش تولید ناشی از قطعی برق و گاز سودآوری شرکتها کاهش پیدا میکند، این افت سودآوری خود عامل اصلی کاهش قیمت سهام در بازار سرمایه محسوب میشود. وقتی انتظاری برای رشد سودآوری وجود نداشته باشد، شاهد تحولی در رشد قیمت سهام شرکتها هم نخواهیم بود.»
این کارشناس توضیح داده که «تبعات کمبود انرژی و قطع گاز و برق در صنایع را میتوان از جنبههای از دست دادن بازارهای خود، عدم اجرای تعهدات در موعد مقرر مورد بررسی قرار داد و شرکتها و صنایع ناشی از ناترازی انرژی مشمول پرداخت خسارتهایی میشوند. شرکتها نسبت به ظرفیتهای تولید، هزینههای ثابتی دارند که این هزینهها همیشه وجود دارند و کاهش میزان تولید ناشی از ناترازیها باعث میشود آن هزینههای ثابت افزایش و به دنبال آن سودآوری شرکتها به شدت کاهش پیدا میکند.»
در چنین شرایطی حتی با فرض آرام شدن تنشهای منطقه که جمهوری اسلامی عامل اصلی آن است، همانطور که کارشناسان اشاره میکنند باز هم تا حل شدن مشکلات اساسی که سبب بروز بحران در شرکتهای بورسی میشود نمیتوان به بهبود وضعیت بازار امیدوار بود.